Anatolian Rock Revival projesinin küratörü Gökhan Yücel günümüzün önemli entelektüel şahsiyetlerinden biri. Erkin Koray, Cem Karaca, Özdemir Erdoğan, Ersen ve Dadaşlar, 3 Hürel ve daha niceleri gibi bir zamanlar Anadolu Rock müziğine damgasını vuran grup ve sanatçıları içine alan, karanlıkta kalmış müzikleri gelecek nesillerle buluşturmayı amaçlayan sıra dışı bir çalışmanın Anatolian Rock Revival Project`in öznesinde yer alan Gökhan Yücel, 'Geçmişini bilmeyenin geleceği parlak olmaz' mülahazasıyla yola çıkarak çoğu illüstratör olan bir ekip ile birlikte Anadolu Rock sarkıllarını bir havuzda toplayarak bunlara dair görsel çalışmalarla dinleyicilere sunan bir proje geliştirdi.
Proje kapsamında illüstratörler duygusal olarak kendine hitap eden ve grafik olarak en iyi yorumlayabileceği parçaları seçerek tasarımları yeniden yorumladılar. Böylece şarkı sözleri İngilizceye çevrilerek, sarkıcı veya grup hakkında bilgiler, şarkının hikâyesine dair toplananlarla beraber Türkçe ve İngilizce metinler haline getirilip hazırlanan görsel eşliğinde müzikseverlerin ilgisine sunuldu.
Gökhan Yücel ile Anatolian Rock Revival Project üzerine sohbet ettik.
Gökhan Bey sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Gökhan Yücel, reklamcıyım. Yaklaşık 10 senedir Fikret adlı ajansı yönetiyorum. Ancak burada bulunma sebebim ajanstan bağımsız olarak yaptığım bir kültürel sosyal sorumluluk projesi.
Müzik ilginiz nasıl başladı?
Müzikle amatör bir dinleyici olarak hep ilgilendim ancak Anadolu Pop-Anadolu Rock ilgim 6-7 senelik diyebilirim. Birçoğunu daha önce hiç̧ duymamıştım. Bu kadar büyük bir hayranlık geliştirip böyle bir proje yapma ihtiyacını duymam belki de bu geç̧ keşiften kaynaklanmış̧ olabilir diye düşünüyorum. Benim 35 yaşıma kadar var olduğundan bile haberimin olmadığı içeriklere başkalarının daha kolay ulaşmasını sağlamak istedim.
Anadolu Rock müziğini nasıl tarif ediyorsunuz?
Anadolu Rock türünü bir şemsiye olarak düşünmenin gerektiğine inanıyorum. Günümüzün detaycı kategorizasyonunda aslında 7-6 ayrı müzik türünü tek bir isim altında toplayabilecek bir şemsiye diyebiliriz Anadolu Rock için.
Anadolu Rock denildiğinde evvel emirde hafızalarda kimler ve hangi parçalar beliriyor?
Bu alanın en ünlü isimleri, bugün de herkesin adını bildiği kişiler. Cem Karaca, Barış̧ Manço, Erkin Koray, Selda Bağcan... Ama bunun altında dev bir külliyat yatıyor. Bizim amaçlarımızdan biri de bu tarihi ortaya çıkarmak. Barış Manço ya da Cem Karaca özelinde de, bizler bu insanların 80 sonrası dönüştükleri hale daha hâkimiz denebilir. Barış̧ Manço`yu daha kolay tüketilebilir, o kadar da rock diyemeyeceğimiz eserlerle hatırlıyoruz bugün. Hâlbuki 1980 öncesinde bambaşka bir kariyeri var. Aynı şey diğer isimler için de geçerli. Aralarında aynı şekilde devam eden belki de tek isim Erkin Koray.
Anatolian Rock Revival projesi nasıl gündeminize geldi?
Açıkçası ben bu dönemden biraz geç̧ haberdar oldum, bunun en önemli nedeni 1980 darbesi. O darbe sırasında bu sarkılların birçoğu yasaklanıyor, şarkıların sahipleri yurt dışına kaçmak zorunda kalıyor ya da tutuklanıyorlar. Dolayısıyla bu dönem bir şekilde gömülüyor. Bugün teknolojinin gelişmesi ve insanların kendi evlerindeki plakları yeniden internete yüklemesi sonucunda bu dönemden tam anlamıyla haberdar olabiliyoruz.
Bizler de bu benzersiz ve maalesef pek bilinmeyen müzikleri ve kayıp tarihi nasıl insanlara ulaştırabiliriz diye düşünürken çizer arkadaşlarla konuşmaya başladık. Benim aklımda dönemin şarkılarına özel posterler üretmek vardı bir süredir. Onlara konuyu açınca onlar da ilgilendiler ve ilk set posterleri yaptık, sonra olaylar kendi kendine gelişmeye başladı.
Kaçpostere/şarkıya eliniz değdi?
Şu anda 130 posteri/şarkıyı geride bırakmış̧ durumdayız. Daha da devam edecek gibi görünüyor.
Bu bağlamda neler yaptınız?
Öncelikle illüstratörlerle bağlantıya geçtik, hepsine durumu, neden böyle bir proje yaptığımızı, ne elde etmeye çalıştığımızı detaylı biçimde anlatıp yardımlarını istedik. Daha sonra bir şarkı havuza oluşturduk. 1964-1980 yılları arasında üretilmiş̧ şarkılara yer verdiğimiz bu listeleri çizerlere gönderip en iyi ifade edecekleri, onlara en çok hitap eden parçaları seçmelerini ve bu şarkıları sanatlarıyla yorumlamalarını istedik.
Bu sırada biz de şarkılar hakkında bilgi topladık. Bir başka grup şarkıların sözlerini çevirdi. Bir diğer grup ise şarkıların dijital olarak temizlenip daha kaliteli hale getirilmesiyle uğraştı. Bu ortak çabanın sonunda ortaya çıkan işleri ise sosyal medya kanallarımızdan insanlarla paylaşmaya başladık.
Anadolu Rock parçalarını sanatçıların içinden gelen illüstrasyonlarla birleştirme fikri nasıl ortaya çıktı?
Bizler bu şarkıların sadece linklerini verip insanlara 'mutlaka dinleyin' de diyebilirdik ama bu durumda bu çok değerli eserlerin hakkını vermemiş̧ olurduk. Bizim neslimizin, 60`lar`da, 70`lerde benzersiz eserler üretmiş̧ bir başka nesle saygı duruşunda bulunması, deyim yerindeyse bu işlerin 'hakkını vermesi' gerekiyordu. Bu nedenle sanata başvurmaya karar verdik. Projedeki her çizim, o şarkıya özel üretiliyor. Çizerler gerekirse 3-4 aylık süreçler boyunca çalışıyor. Gerçekten o şarkıya yakışmadığını düşündüğümüz işlere projede yer vermiyoruz. Bu nedenle projedeki çizimlerin kalitesi genellikle çok iyi. Çünkü bu şarkılar en iyisini hak ediyorlar.
Onlarca Anadolu Rock şarkısı için onlarca grafiker tarafından illüstrasyonlar hazırlanmış̧. İllüstratörler size nasıl ulaşıyor? Süreç̧ nasıl ilerliyor?
2 ayrı yöntem var, ilkinde biz işlerini çok beğendiğimiz çizerlere ulaşıp onları projeye davet ediyoruz. Bir de gönüllü̈ olarak katılmak isteyen çizerler oluyor. Onlardan bir portfolyo istiyoruz. Şayet işlerinin kalitesi projenin çizgisine uygunsa onları da aramıza alıp birlikte çalışmaya başlıyoruz.
Şarkıları hangi kriterlerle belirliyorsunuz?
Burası biraz öznel diyebiliriz. Bu konuda biraz benim zevkime göre belirleniyor parçalar, ancak ben şarkıları seçerken belirli farklılık noktaları olmasına özen gösteriyorum. Öncelikle az bilinen sanatçıların şarkılarına özellikle yer vermeye çalışıyoruz. İyi, tek bir parça bile üretmiş̧ olsalar mutlaka yer veriyoruz. Ü nlü̈ sanatçıların ise ya az bilinen çok iyi eserlerini ya da 'mutlaka olması lazım, bu parça olmazsa proje eksik kalır' diye düşündüğümüz parçalarını alıyoruz.
Ancak parçaları ben yalnız başıma bulmuyorum. Bu alanın uzmanı bir çok müzik tarihçisi bizi projede olmasını gerektiğini düşündükleri parçalarla besliyorlar. Onlardan gelen şarkılara da çoğunlukla yer veriyoruz.
Asıl seçiciler çizerler
Ancak burada asıl seçiciler çizerler. Biz çizerlere 'bu şarkıyı çizeceksin' diye parça vermiyoruz. Onlar seçiyorlar. 5 senedir kimsenin almadığı bazı parçalar var hâlâ. Bazıları ise listeye koyduğumuz anda seçiliyorlar. Bilemiyoruz.
Ortaya çıkan illüstrasyon çalışmalarını sergilemeyi düşünüyor yor musunuz?
Evet, çok istiyoruz. Arada sırada küçük sergiler yapıyoruz ancak çok daha büyüklerinin yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Ancak bunların hepsi bizim için masraflı işler. Herhangi bir finansal geliri olmayan bir proje olduğumuz için hayata geçmesi biraz daha zaman alacak.
Takipçilerin, dinleyenlerin ilgi ve tepkileri hakkında neler söylemek istersiniz?
Çok güzel tepkiler alıyoruz. Projenin 5 senedir devam etmesinin tek sebebi bu aslında. İnsanlar öyle güzel tepkiler veriyorlar ki projenin her adımında doğru ve faydalı bir iş yaptığımızı bir kez daha fark ediyoruz. Her ne kadar biraz geç̧ keşfedilmiş̧ bir proje olsa da bizi bulanların yaklaşımları bizi her daim mutlu ediyor.
Önemli miktarda yurtdışı takipçiniz var. Bu ilgiyi neye bağlıyorsunuz?
İnsanlar güzel, yeni müzikler arıyorlar. Bunun hangi coğrafyadan geldiği ya da hangi dilde olduğuna da pek takılmıyorlar. Bu insanlar bizim yabancı takipçi kitlemizi oluşturuyorlar. Brezilya`dan Japonya`ya dünyanın her yerinden ortak zevklerde buluşabilen insanlara ev sahipliği yapıyor ve bundan dolayı büyük mutluluk duyuyoruz. Müziğin birleştirici gücünü̈ görmek isterseniz YouTube kanalımızda şarkıların yorumlarına bakmanız kâfi gelecektir.
Okuyucularımız çalışmalarınıza hangi platformdan ulaşabilir?
Bizim en etkin olduğumuz mecra YouTube. Ancak Facebook, Instagram, Twitter, Soundcloud ve Behance gibi mecralarda da aktifiz. Ama bizimle ilk kez tanışacak bir kişi için en doğru adres YouTube kanalımız.
https://www.youtube.com &rsaquo user &rsaquo AnatolianRockRevival
Sizi en çok etkileyen ve en çok sevdiğiniz sanatçı kimdir?
Projede öyle bir noktaya geldik ki hepsine dair çok farklı duygular beslediğimi söyleyebilirim. Ancak 21. Peron grubunu ayrı seviyorum. Hem geçmişte ürettikleri hem de bugün projeye verdikleri çok olumlu tepkiler sebebiyle bizleri çok mutlu ettiler. İyi ki varlar.
Sizin için çok özel ve hikâyesi olan bir esere/parçaya değinir misiniz?
Beklenmedik biçimde beni etkileyen parçalardan biri, Arif Sağ`ın Osman Pehlivan adlı parçasıydı. Normalde 'Lambaya Püf De' olarak da bildiğimiz parçanın Arif Sağ`ın albümünde neden 'Osman Pehlivan' adıyla yer aldığını araştırdığımda altından bambaşka bir hikâye çıktı.
Nasıl bir hikâyeden söz ediyorsunuz?
Parçanın adını aldığı Osman Pehlivan, Cumhuriyet`in ilk dönemlerinde yasamış̧ Tamburacı Osman Pehlivan isimli bir kişi... Kendisi hem Kırkpınar`da başpehlivan olmuş̧ bir güreşçi hem de önemli bir müzisyen... Aslında Anadolu Kaşık Havası olan bu parçayı ilk notaya alıp plağa kaydeden kişi de kendisi... Arif Sağ da tahminen bu tarihi durum yüzünden parçayı ona ithaf etti. Bu bilgilere ulaştıkça yaşadığım aydınlanmayı hâlâ unutamıyorum. Bu nedenle benim için çok özel bir parçadır.
Bu topraklardan neş`et eden Anadolu Rock bu toprağın insanlarına ne/neler anlatıyor?
Bence en önemli mesajı, kendimiz olmamızı söylemesi. Biz ülke olarak sürekli dışarı bakıp orada olanları kopyalamaya çalışan bir eğilim içindeyiz. Hâlbuki dışarıya bakmak yerine içeri baksak keşfedeceğimiz çok önemli değerler var. Anadolu Rock dönemi bunun kanıtlarından biri. Yabancıların müziğini taklit etmektense kendi yoğurt yiyiş̧ stilimizi geliştirdiğimiz bu dönem belki de Cumhuriyet tarihinin sanat anlamında en verimli dönemi. Kendi topraklarımızdan çıkan müziklere dönerek kendini yeniden yorumlamaya çalışan çocukların verdiği meyveler bugün bile yaşamaya, alkışlanmaya devam ediyor. Bence ülkemizin gelecekte daha iyi duruma gelmesi için ihtiyaç̧ duyduğu formül bu dönemde yatmakta. Kendimize bakıp, kendimiz gibi yapmanın yollarını geliştirmemiz lazım.
Bundan sonraki hedefleriniz nelerdir?
Simdi projemiz için bir belgesel üretmeye çalışıyoruz. Aylardır süren bir çalışma var, ancak herhangi bir finans kaynağımız olmadığı için biraz zorlanıyoruz. Bunun için projeyi sevenlerin bizi desteklemesine olanak verecek bir Patreon girişimi başlattık. İsteyenler bize bu site üzerinden yardımda bulunabiliyorlar. Bu yardımlar belirli bir seviyeye ulaşırsa ilk iş olarak belgeselimizi bitirmek, daha sonra da sergilere ağırlık vermek istiyoruz.
Okuyucularımız Patreon girişiminize sanıl ulaşabilir?
Aşağıdaki link üzerinden ulaşmak mümkün;
https://www.patreon.com/AnatolianRockRevivalProject
Sizin ilave etmek istediğiniz hususlar nelerdir?
Biz bu toprakların saklı kalmış̧ efsanesini yeniden yazmaya çalışıyoruz. Bizden sonraki nesiller bizim kolaylıkla ulaşamadığımız bu kültürel mirasa ulaşsın, bu dönemden ilham alsın ve daha iyilerini yaparak bizi temsil etsin istiyoruz. Bu projenin en önemli varoluş̧ sebebi bu. Ancak bunun için desteğe ihtiyacımız var. 5 senedir kendi imkânlarımızla gerçekleştirdiğimiz bu projeye destek olmak isteyenler çıkarsa bizleri çok mutlu ederler. Bu bizim ortak kültürel mirasımız, hep birlikte koruyup geliştirelim.
Son olarak okuyucularımıza nasıl bir mesaj iletmek istersiniz?
Bu müzikleri mutlaka dinlesinler. Bir zamanlar bu ülkede ne güzel müzikler üretildiğine birinci elden şahit olup onlar da maceramıza katılsınlar.
