Suriyeli mülteciler için oluşturulan mülteci kampları da yavaş yavaş kapatılıyor. Türkiye, kamplarda sadece çalışamayacak, kendine bakamayacak derecedeki yaşlıların, kadınların ve çocukların kalabileceği konusunda da Suriyelileri bilgilendiriyor. Bununla birlikte kamplarda yaşayan mülteci sayısı da azalıyor.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilcisi Jean Marie Garelli de Suriye`de mevcut koşulların geri dönüşe uygun olmadığı kanaatinde. Garelli, 'Biz bunu herkese söylüyoruz. Yine de geri dönüş kararı mültecilerin kendi kararı' diyor. Garelli, Türkiye nin 3,5 milyondan fazla Suriyeliye ev sahipliği yaparak tüm dünyanın takdirini kazandığını, ancak Türkiye`nin yüklendiği sorumluluğu özellikle Avrupa ülkelerinin de paylaşması gerektiğine vurgu yapıyor.
Fransa ile Almanya`nın Suriye`de yeniden inşa sürecinin hızlanması ve geri dönüşlerin gönüllülük esaslı yapılması konusunda hemfikir olduğunu anlatan Garelli, 'Biz, Suriye`de mevcut genel koşulların geri dönüşe uygun olmadığını tüm taraflara söylüyoruz' diyor. Garelli, yine de geri dönüş kararını mültecilerin kendilerinin vereceğini belirtiyor.
Suriye`deki içsavaşın yol açtığı göçten en çok etkilenen ülkelerdir Türkiye. Suriye`de yedi yılı geride bırakan içsavaşın başlarında ülkesinden kaçanlara kapılarını açan Türkiye şimdi mültecilerin geri dönüşü için çare ve çözüm arıyor.
Göçİdaresi nin verilerine göre 2011`de patlak veren içsavaşın ardından bugün Türkiye de yaşayan Suriyelilerin sayısı 3,5 milyonu geçti. Bu mülteci olarak kayıtlara geçen resmi rakam. Kayıt dışı Suriyeliler de hesaplandığında sayının çok daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Savunma Bakanı Hulusi Akar, yaklaşık iki hafta kadar önce Suriye`nin kuzeyinde düzenlenen askeri operasyonların ardından yaklaşık 260 bin Suriyeli nin ülkelerine geri döndüğünü açıklamıştı. Daha fazla Suriyeli`nin dönüşü için çaba harcanıyor.
Bu nedenle ülkelerine geri dönmek isteyenlere Ankara`daki Göçİdaresi ve valilikler kolaylık sağlıyor. Yetkili makamlara geri dönmek istediğini ileten Suriyeliler, kendilerine tahsis edilen araçlarla sınır hattına taşınıyor ve burada işlemleri yapıldıktan sonra ülkesine uğurlanıyor. Ancak geri dönen Suriyelilerin akıbeti belirsiz. Göçİdaresi Genel Müdürü Abdullah Ayaz, 'Bundan sonra ne yaptıklarına dair bilgimiz olmuyor. Onları kontrol de takip de edemiyoruz' diyor.
Türkiye`de yılda yaklaşık 140 bin Suriyeli bebek dünyaya geliyor.
Kamplarda yaşayan Suriyeli sayısı 2017 sonunda 228 bin 251 kişiyken, bu sayı Ekim 2018 itibariyle 177 bin 376 kişi olarak açıklandı. Göçİdaresi`nin kampları zaman içinde boşaltma ve sadece acil durumlar için korumaya dönük çalışma planı işliyor.
Göçİdaresi Genel Müdürü Abdullah Ayaz, 'Geri dönüşlerin düzenli ve hızlı bir şekilde olmasının sahadaki gelişmelere bağlı olduğunu görüyoruz. Bu süreçte de BM ve AB ile sorumluluk paylaşımını artırmak istiyoruz. Tabi burada kendimize bir hedef süre, hedef kitle öngöremiyoruz' diyor.
Savaş nedeniyle yıkılan şehirde imar gerekiyor, bu sağlansa bile, Suriye`de bu saatten sonra herhangi bir şekilde siyasi çözümler veya ortamlar ne olursa olsun Türkiye`deki mültecilerin geri dönüşü öyle kolay görünmüyor.
Suriye`de öyle bir savaş yaşandı ki kim düşman kim dost kendi toplumları içerisinde nefret alanları oluştu. Oraya döndüklerinde mesela bir grup, Biz burada savaşırken Türkiye`de keyif yapıyordunuz` diyecek. Başka bir grup, öteki gruptaki iktidar gücünü test edecek. Neticede savaş, iktidarı başka gruptan alma mücadelesi ve bu kanla yapılıyor. Bu mücadeleyi kazananlar da kolay kolay o mevzilerinden geriye çekilmek istemiyorlar.
Türkiye, Fırat Kalkanı Operasyonu ile Suriye topraklarında güvenli bir bölge oluşturdu. Ancak dini bayramlar dolayısıyla geri dönüşler için Türkiye`nin sınırları açmasına karşın da beklenildiği ölçüde geri dönüş olmadı.
Suriyeliler Barometresi 2017` araştırması da Türkiye`de nüfusun yüzde 80`ini de Suriyelilerin geriye gitmeyeceklerini gösteriyor.
