19 Ekim 2023, Miladi takvim hesabıyla 51 yıllık hayat yolculuğunda insan olmayı ve insan kalmayı başaran iktisat âlimi Adnan Büyükdeniz'in vefât yıldönümüydü. Katılım bankacılığının duayen ismi, iktisat âlimi Adnan Büyükdeniz’i vefâtının 14’üncü yıldönümünde hayır ve rahmetle yâd ediyoruz. Makâmı âli; mekânı Firdevs olsun. Âmin.
Dün (19 Ekim 2023 Perşembe) Yıldız Holding’in Çamlıca’daki genel merkezinde müstesna bir sanat/anma etkinliği düzenlendi: Yerkürenin Renkleri Adnan Büyükdeniz’e Vefâ Fotoğraf Sergisi.
Yıldız Holding’in ev sahipliğinde, değerli katkılarıyla hayat bulan programa iş âleminin mümtaz simaları, geleneksel sanatlarımızın duayenleri, katılım bankası camiasının önde gelen isimleri, Büyükdeniz Ailesi ve medya kuruluşlarının temsilcileri rağbet etti.
Serginin hikâyesi…
Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ülker Bey’le öz sanatlarımıza ve medeniyetimizden kaybolup giden güzelliklere dair zaman zaman istişare ederiz. Yakın zaman önce böylesi bir istişarede Yıldız Holding kütüphanesinde yer alan sanat kitaplarından yola çıkarak bir kitap sergisi hazırlanması gündeme geldi. İş bu “Yerkürenin Renkleri Adnan Büyükdeniz’e Vefâ Fotoğraf Sergisi”, Yerkürenin Renkleri-Colours of the Globe serlevhalı kitabın ilhamıyla mezkûr iletişimin somut bir örneği olarak merhum Büyükdeniz’in gönül diliyle sanatseverlere Çamlıca’dan içtenlikle merhaba dedi: Merhaba!
Adnan Büyükdeniz’e rahmeti vesile kılarak hazırladığımız fotoğraf sergisi ve kataloğunda merhumun Anadolu coğrafyasında ve yer kürenin muhtelif kıta, ülke ve şehirlerinde çektiği insan, çevre ve mekân odaklı 51 fotoğrafı yer aldı.
Yerkürenin Renkleri Adnan Büyükdeniz’e Vefâ Fotoğraf Sergisi, ‘farklı coğrafyalardan, kültürlerden ve renklerden oluşan insanları bir araya getirme gayretinden öte, onların kendi toplumları dışındakilerle karşılaşmalarından doğan duygusal yansımaları ve aynı zamanda küresel sistem içinde yönlerini kaybetme, kimliğinden olma ve sonuçta nereye ait olacağını bilememe endişesini’ toplumun irfanına arz ediyor. Bu cümlelerden hareketle biz de vefât yaşına atıfta bulunarak Albaraka Türk Katılım Bankası yayınlarından okuyucularla buluşan Yerkürenin Renkleri-Colours of the Globe isimli kitaptan 51 fotoğraf seçerek sergimizi şenlendirdik.
İnsan odaklı bir şahsiyetti.
Fotoğraf seçkimizin öznesinde insan var… Adnan Büyükdeniz’i tanıyanların bildiği üzere insan odaklı bir şahsiyetti. Olduğu gibi görünen ve göründüğü gibi olandı. Aliya İzzetbegoviç, 'İnsan olmak ve insan kalmak, Allah’a ve kendimize karşı sorumluluğumuzdur' diyerek hayatı insan olma ve insan kalma davası şeklinde tarif ve tavsif ederken, Adnan Büyükdeniz de hayatı boyunca insan kalmak için mücadele etti. Görevi icabıyla gittiği coğrafyalarda karşılaştığı muhtelif kültürlere sahip insanların fotoğraflarını çekerken her birinin hâlet-i ruhiyesine dair tefekküre râm oldu.
Adnan Büyükdeniz: Bu fotoğraflar fotoğrafçılık merakımın ve heyecanımın ürünü...
Heyecan, umut, bakmak, görmek, alın teri, keşfetmek, belgelemek, tanıklık etmek ve paylaşmak amatör fotoğrafçılığın anahtar kelimeleri olsa gerektir! Amatör ruhla profesyonelce yapılan işler önemli. Fotoğrafçılığı da bu cümleye dâhil edebiliriz. Ülkemizin, bir adım öte dünyanın alanındaki sayılı ekonomistlerinden biri olan Adnan Büyükdeniz, iktisadı sadece rakamlardan ibaret görmeyip ekonominin bileşenlerine insan unsurunu da dâhil etmişti.
Yıllar önce, aynı zamanda amatör fotoğrafçı olan Adnan Büyükdeniz’in davetiyle Yerkürenin Renkleri serlevhalı resim sergisinin açılışına katılmıştım. Adnan Büyükdeniz sergisini gezdirirken 40 ülkede çektiği fotoğraflar özelinde amatör fotoğrafçılık serencamıyla ilgili şu cümleleri kurmuştu. “Bu fotoğraflar fotoğrafçılık merakımın ve heyecanımın ürünü... Bu sergi görme isteğimizin, görüp de belgeleme isteğimizin tetiklemesiyle başlayan bir serüvenin belki de ilk adımlarından biri; Var olan güzelliğe tanıklık etmeniz, onu belgelemeniz ve başkalarıyla paylaşmanız; İşte benim, önceleri bir hobi olarak başlayan ve sonunda kaçınılmaz olarak bir tutkuya dönüşen fotoğrafçılık serüvenimin belki de en güzel tanımı.”
İstisnai bir şahsiyet…
Katılım bankacılığı, Türkiye ve dünya ekonomisi, İslami finans gibi uzmanlık alanlarının yanında sanat ve estetik güzelliklerle hemhal olmayı başaran istisnai bir şahsiyet Adnan Büyükdeniz’le 25 yıl önce tanıştım. O dönemde Albaraka Türk’ün genel müdür yardımcısıydı. Katılım bankacılığı (o zamanki ismiyle özel finans kurumları), Türkiye ve dünya ekonomisi, İslami finans gibi uzmanlık alanlarının yanında sanat ve estetik güzelliklerle hemhal olan bir zattı. Hat sanatına yönelik ilgisi kamuoyunca da mâlumdu.
Adnan Büyükdeniz’le ‘Râkım Mesleği’ hüsn-i hat üzerine epeyce sohbetimiz oldu. Albaraka Sanat biriminin tesisinde ve hat yarışmalarının düzenlenmesinde etkin rolü vardı. Fotoğraf sanatıyla da amatör bir ruhla profesyonelce ilgileniyordu. Bu satırların yazarını fotoğraf sergilerine davet etti, sergiler ve fotoğrafçılık serencamı üzerine hasbihal edip haber/mülakatlar yayınladık.
Kurucu…
Büyükdeniz merhum kurucu bir şahsiyetti. Boğaziçi Yöneticiler Vakfı’nın, Bilim ve Sanat Vakfı’nın, Türkiye Milli Kültür Vakfı’nın, Bereket Vakfı’nın ya kurucuları ya da hâmileri arasında yer aldı. Hayatı boyunca mezkûr platformlara maddi ve manevi desteklerde bulundu.
Sanırım ilk defa dile getiriyorum. 1997-2021 yılları arasında hizmetinde bulunduğum Boğaziçi Yöneticiler Vakfı nezdinde çok sayıda öğrencinin ABD’ye, Avrupa’ya tahsile gitmesine destek oldu. Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri bir şekilde yurt dışı bursu buluyor. Lakin burslar sadece eğitim masraflarına yönelik. Adnan Bey, başarılı öğrencilerin yurtdışında ihtiyaç duyulan yaşam masraflarına da katkıda bulunur, uçak biletlerini alır, cep harçlığı verir, kendisine yönlendirdiğim hiçbir talebeyi geri çevirmezdi.
İktisat âlimi.
İktisat âlimiydi, iktisadı sadece rakamlar yığınından ibaret görmeyip ekonominin bileşenlerine insan unsurunu da dâhil ederdi. Özel finans kurumlarının, şimdiki adıyla katılım bankacılığının ülkemizde gelişip serpilmesine, bankacılık/finans sektöründen pay almaya başlamasına ve tabana yayılmasına yönelik katkıları her türlü takdirin üzerindedir.
Teşekkürler…
Yerkürenin Renkleri Adnan Büyükdeniz’e Vefâ sergimize gösterdikleri nazik alaka için Büyükdeniz ailesine, Yıldız Holding ve Albaraka Türk Katılım Bankası camiasına, sergi kataloğumuza kıymetli yazılarıyla destek veren merhumun arkadaşları Barbaros Ceylan’a, Erhan Erken’e, H. Selçuk Tuğrul’a, Haluk Dortluoğlu’na, Mustafa Özel’e, Melikşah Utku’ya, Temel Hazıroğlu’na, Ufuk Uyan’a, Vedat Akgiray’a, Yalçın Öner’e. Murat Ülker’e ve Albaraka Türk Katılım Bankası genel müdür yardımcısı Ömer Emeç’e teşekkürü borç biliyorum.
Nazik teşrifleriyle programımızı şenlendiren tüm katılımcılarımıza, merhuma müteveccih şahitliklerini, hatıralarını dile getiren Selim Seval’a, Yalçın Öner’e, Vedat Akgiray’a, H. Selçuk Tuğrul’a, Mahmut Şahin’e, Ufuk Uyan’a, Murat Ülker’e ve Hüseyin Nuri Çomu’ya hususen müteşekkirim.
Davetlisiniz…
Bu vesileyle Adnan Büyükdeniz’in ruhuna Fatihalar okurken, sanatseverleri ve dahi Adnan Büyükdeniz’in fotoğrafçılık yönünü keşfetmek isteyenleri 25 Kasım 2023 Çarşamba gününe kadar mesai saatleri içerisinde Yıldız Holding Çamlıca Sergi Salonuna bekliyoruz.
1958 yılında Adana'da dünyaya geldi. 1974 yılında Türk-Amerikan Kültürel Mübadele Programı'ndan kazandığı burs ile Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Lise eğitimini ABD'nin Texas eyaletinde tamamladı. 1976 yılında girdiği Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden 1980 tarihinde mezun oldu.
Aynı yıl, yüksek lisans çalışmaları için Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği'nin (TÜSİAD) bursu ile İngiltere'ye giden Büyükdeniz, London School of Economics'ten Bilim Master'ı derecesini aldı.
Yüksek lisans eğitimin ardından yurda dönen Büyükdeniz, 1983-1985 yıllarında TÜSİAD'da ekonomi araştırma uzmanı olarak çalıştı. 1990 yılında İstanbul Üniversitesi'nde doktor unvanı alan Büyükdeniz, TÜSİAD'da 1985-1994 yılları arasında danışmanlık görevinde bulundu.
Albaraka Türk Katılım Bankası'nın kuruluş aşamasında bankaya katılan Adnan Büyükdeniz, burada sırasıyla kredi pazarlama müdür yardımcılığı, dış işler müdürlüğü, genel müdür başyardımcılığı görevlerinde bulundu. 2003'te atandığı genel müdürlük vazifesini vefâtına kadar sürdürdü.
Yurt dışındaki çeşitli bankacılık ve yatırım fonu kuruluşlarında yönetim kurulu üyelikleri de yapan Büyükdeniz, 1992-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesi'nde Para Teorisi ve Politikası ile Uluslararası İktisat dersleri verdi.
Büyükdeniz'in, "Türkiye'de Faiz Politikaları" isimli kitabı, Milliyet Gazetesi'nden 1992 yılında ekonomi dalında birincilik ödülü aldı. Amatör ruhla profesyonel fotoğrafçılık yapan Dr. Adnan Büyükdeniz dünyanın dört bir coğrafyasına yaptığı seyahatlerde çektiği fotoğrafları Yerkürenin Renkleri serlevhalarıyla kitaplaştırdı, aynı isimle fotoğraf sergisi açtı.
Evli ve üç çocuk babası olan Dr. Büyükdeniz, 19 Ekim 2009'da İstanbul'da vefât etti.
İbrahim Ethem Gören/20.10.2023 Yazı No: 528
YARIN: ARKADAŞLARININ LİSANIYLA ADNAN BÜYÜKDENİZ-I
