Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) tarafından yapılan araştırma sonucunda İstanbul`da ortalama büyüklükte bir ailenin, insani şartlarda aylık geçimini sağlayabilmesi için İnsani Geçim Acreti (İGÜ ), 2023 yılı için 10.606 TL. olarak belirledi.
İGİAD`a dair;
Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) iş ahlâkı ve girişimcilik alanlarında faaliyet gösteren örnek bir sivil toplum kuruluşu.
2003 yılından bugüne İstanbul merkezli faaliyet gösteren İGİAD, girişimciliğin teşvik edilmesi ve iş ahlâkının yaygınlaştırılması hususunda bilgilendirme, eğitim ve yayın faaliyetleriyle iş dünyasında ahlâkî bir duyarlılık oluşturmayı amaçlıyor.
Esas mesele: Helâl kazancın âdil paylaşımı;
İGİAD bir taraftan ahlâkî olmayan bir işi meşrû kabul etmeyerek piyasa şartlarını yeniden sorgularken, diğer taraftan da hak eksenli bir iş hayatının inşası için gayret sarf ediyor ve helâl kazancın adil paylaşımını yaygınlaştırmaya çalışıyor.
Türkiye`nin önde gelen iş ahlâkı kurumu;
İGİAD, 300`den fazla iş adamı, akademisyen ve profesyonel çalışandan oluşan üye tabanıyla Türkiye`de iş dünyasının gündemine iş ahlâkını taşıyan en önemli müesseselerden biri.
İGİAD, uyguladığı İnsani Geçim Ü creti araştırması, verdiği girişimcilik ödülleri, düzenlediği iş ahlâkı zirvesi ve yayımladığı iş ahlâkı raporları ile kuruluşundan bugüne Türkiye`deki iş dünyasına önemli katkılar sağlamaya devam ediyor.
İGİAD`ın pek çok hizmeti arasında İnsani Geçim Ü creti öne çıkıyor. Dernek yönetimi İnsani Geçin Ü creti`ni şu cümlelerle tarif ve tavsif ediyor.
Helâl Kazancın  dil Paylaşımı
'Helâl kazancın adil paylaşımı' ilkesini benimseyen İGİAD, çalışma hayatında piyasa şartları uygulaması yerine alternatif İGÜ &ndash İnsani Geçim Ü creti uygulamasını geliştirerek bu alanda örnek bir uygulamaya imza attı..
İGÜ , farklı bölgelerde ortalama büyüklükteki ailelerin insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesi; Bu uygulamanın temeli, alt gelir grubundaki işgörenlerin insanca yaşam standardına erişmesine yardımcı olmak.
İGÜ , aynı zamanda, işverenin, yanında çalıştırdığı işgörenleri yoksulluğa mahkû m etmemesi, üretilen artı değerin âdil bir şekilde paylaşılması ve bu sayede iş ortamındaki motivasyonun arttırılması gereğini ortaya koymayı amaçlıyor.
İGİAD, işveren ve işgören gibi ana unsurlarının kazanca katkıları oranında ve oluşan kârın hakkâniyet çerçevesinde paylaşılmasını, âdil ve hak merkezli bir iş hayatının gerçekleşmesi için asgarî şart olarak görüyor. Bu prensip hem inanç, hem sosyal dayanışma, hem de işletme veriminin artırılması açısından önem arz ediyor. Bu sayede hakkaniyete dayalı ve âdil bir paylaşım gerçekleşmiş olacak, toplumsal barışın ve düzeyli bir kalkınmanın önü açılacaktır.
İşverenin sorumluluğu büyük;
İGÜ uygulamasında piyasa şartları değil hakkâniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği esas alınıyor. Özellikle emek arzının yoğun olduğu ülkemizde piyasa mekanizmasının çalışanların aleyhine bir durum oluşturduğu açıktır ve bu çok yoğun bir şekilde istismar edilmektedir. Burada istismar, tek taraflı olmamakla birlikte işveren tarafı uygulayıcı taraf olarak daha fazla önem taşıyor.
İGÜ her yıl Aralık ayında ilan ediliyor.
İGİAD`ın İnsani Geçim Ü creti (İGÜ ) Tespit Komisyonu, her yıl Aralık ayında yaptığı araştırmalarla Türkiye`de farklı bölgelerdeki ailelerin geçinebilmesi için gerekli olan İnsani Geçim Ü cret seviyesini tespit ediyor.
İGİAD`ın 2004 yılından beri Asgari Geçim Ü creti (AGÜ ) ismiyle İstanbul için yaptığı çalışma, 2014 yılı itibariyle İnsani Geçim Ü creti( İGÜ ) adıyla olarak revize edilmiş ve hesaplamada daha ileri yöntemlerin kullanılmasına geçilmiş.
İGÜ `de, iki çocuklu, dört kişilik aileyi baz alınıyor.
İki çocuklu, dört kişilik bir ailenin onurlu bir yaşam sürebilmesi için aylık İnsani Geçim maliyetinin hesaplanmasından hareketle yapılan araştırma, bir ailenin gıda, giyim, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, mobilya, ev âletleri ve ev bakımı, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim hizmetleri ve sair harcamalarını içeriyor.
Dr. Taha Eğri, İGİAD Başkanı Ayhan Karahan ve Prof. Dr. Adem Korkmaz
İGÜ İstanbul`da 10.606 TL.
TÜ İK tarafından üretilen veriler kullanılarak yapılan hesaplamalara göre, işverenlerin İstanbul`daki bir iş görene ailesini geçindirebilmesi için aylık asgari 10.606 TL. (prim, ikramiye, yardım vb. yan ödemeleri dâhil) ödemesi gerekiyor. Tespit edilen İGÜ rakamı SGK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini içermiyor. İGİAD, bu rakamı, iş görene verilmesi gereken İnsani Geçim Ü creti tutarı olarak işverenlere tavsiye ediyor.
İnsani Geçim Ü creti-İGÜ `nün Türkiye ortalaması asgari 9.318 TL.
İGİAD, İş görenlere ödenen insani geçim ücretini helal kazancın adil paylaşımı çerçevesinde toplumsal dayanışma ve refah seviyesi açısından önemli bir gösterge olarak kabul ediyor.
İGİAD: Asgari Ü cret, İnsani Geçin Ü creti seviyesine yükseltilmelidir.
Kurucuları arasında işverenlerin yanı sıra iş görenlerin de olduğu İGİAD, yürürlükte olan asgarî ücret seviyesinin İGÜ seviyesine yükseltilmesi gerektiğini düşünüyor. İGÜ uygulamasında işverenlerin daha duyarlı olmaları konusunda çağrıda bulunan İGİAD, İGÜ sayesinde çalışanların ücretlerinin sürekli iyileştirilmesini amaçlıyor. İGİAD, iş dünyasına alternatif olarak sunduğu ve reel rakamlarla hesaplanan İGÜ `yü pratikte uygulanması ya da uygulama yönünde gayret gösterilmesi için tüm işverenlere tavsiye ediyor. İGİAD ayrıca, işverenlerin bu ücret seviyesini işletmelerinde uygulayabilmeleri için de hükümetin işgören maliyetini işveren lehine çevirecek düzenlemelerde bulunması gerektiğini her fırsatta ifade ediyor.
Yazarımız İbrahim Ethem Gören, İGİAD Başkanı Ayhan Karahan ile
İGİAD`ın değerli başkanı, iş adamı Ayhan Karahan ile İGÜ ve asgari ücret üzerine bir e-mülakat gerçekleştirdik.
İbrahim Ethem Gören: Ayhan Bey öncelikle kolaylıklar diliyorum. İGİAD`ın 2023 ajandasında hangi faaliyet ve hizmetler öne çıkıyor?
İş ahlâkının yaygınlaşmasını ve ahlâklı girişimciliğin teşvik edilmesini amaçedinen İGİAD bu amacını gerçekleştirmek için faaliyetlerine devam ediyor.
-2023 yılı faaliyet planımızda beş yılda bir yaptığımız Türkiye İş Ahlâkı raporumuz yayınlanacak.
-2023 yılında sağlık sektörü üzerinde iş ahlâkı raporumuz yayınlanacak.
-Yılda iki defa yayınladığımız uluslararası hakemli dergimiz İş Ahlâkı dergisi kamuoyunun irfanına arz edilecek.
-Yılda üçdefa yayınladığımız İGİAD bülten çıkarılacak.
-Türkiye İş Ahlâkı Zirvemizin sekizincisi yapılacak.
-Girişimcilik Ödül törenimiz düzenlenecek.
Ü yelerimize yönelik eğitim, seminer, panel ve sosyal faaliyetler gerçekleşecek.
2022 hizmet yılınızı mufassalan özetler misiniz?
2022 yılı faaliyetlerimizi planlandığı gibi gerçekleştirdik. Türkiye`de ilk defa iş ahlâkı bibliyografyası web ortamında açıldı. İş Ahlâkı sözlüğü kitap olarak basıldı. İş Ahlâkı dergimiz ve İGİAD bültenimiz yayınlandı. İş Ahlâkı Açısından İnşaat Sektör Raporu çıkarıldı. Türkiye İş Ahlâkı Zirvesinin yedincisi düzenlendi. Son olarak da İnsani Geçim Ü creti (İGÜ ) açıklandı.
İGÜ `yü 10.606 TL. olarak belirlediniz. Kıstaslarınızı, tesbit yöntem ve araçlarınızı da konuşalım;
İnsani Geçim Ü creti İGÜ akademisyenlerimizin araştırmaları sonucu tesbit edilmektedir. Araştırma kaynağı TÜ İK Tüketici Fiyatları, TÜ İK Hane Halkı Bütçe Anketi ve Sağlık Bakanlığı Hacettepe Ü niversitesi beslenme rehberidir.
Hangi harcama kalemlerini değerlendiriyorsunuz?
İnsani Geçim Ü cretinin tesbit kalemleri iki çocuklu, 4 kişilik bir ailenin hane olarak gıda, giyim, konut, kira, mobilya, ev âletleri, ev bakım hizmetleri, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence, kültür, eğitim ve tatil gibi harcamalarını kapsamaktadır. Onurlu bir yaşam sürmek için İnsani Geçim Ü creti esas alınmaktadır.
İGÜ `nün gıda oranı?
İnsani Geçim Ü creti içinde gıda harcamalarının oranı %25`tiir.
İGÜ rakamı İstanbul`da işgören olarak çalışan bir ailenin tüm ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli mi?
İnsani Geçim Ü creti Türkiye nin 12 bölgesi için hesaplanmaktadır. İstanbul`da 2023 yılı için İnsani Geçim Ü creti 10.606 TL.,Türkiye ortalaması 9.318 TL. çıkmıştır. İstanbul`da insani geçim ücreti Türkiye ortalamasından 1.288 TL. yüksek çıkmaktadır.
İnsani Geçim Ü creti İstanbul da yaşayan 4 kişilik hane halkının gıda, sağlık, eğitim, giyim, ev gereçleri, ulaştırma, haberleşme, konut, kira, eğlence ve kültür gibi asgari harcamalarını karşılamaktadır.
İGÜ `de ev kirasının oranı ne kadar? İstanbul`da binaların bodrum katları için 5-6 bin TL. kiralar talep ediliyor?
İnsani Geçim Ü creti`nin hesaplamasında hane halkının kira giderinin toplam harcamalar içindeki oranı %28`dir. İGÜ hesaplamasında spekülatif kira artışları dikkate alınmamış, standart kiralar dikkate alınmıştır.
Konut-işyeri arzı eksikliğinden neş`et eden kira artışları için ne gibi tedbirler alınabilir?
Konut arzının yetersiz oluşu kira artışlarına zemin oluşmaktadır. Ü lkemizde enflasyonda yaşanan yüksek artış aynı oranlarda kiralara da yansımıştır. Kira artışlarında spekülasyon ve fırsatçılık öne çıkmıştır. Yüksek kira artışları ne insânî dir, ne de ahlâkî dir. Öncelikle mal sahipleri iş ahlâkına uygun davranmalı, insaflı olmalıdır. Kira artışlarının dengelenebilmesi için konut arzının düzelmesi, enflasyonun kontrol altına alınması gerekmektedir.
Genel anlamda gıdadan giyime, eğitimden sağlık harcamalarına kadar mütemadiyen artmakta olan fiyatları bir adım öte hayat pahalılığını nasıl değerlendiriyorsunuz? Asıl sorun nerede?
Dünyada enerji fiyatlarında ve emtia fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar, Türkiye`de döviz kurunda yaşanan yüksek artış neticesinde ülkemizde enflasyon %100 ere varan oranlarda artmıştır. Enflasyonda yaşanan yüksek artış günlük hayatta hayat pahalılığına neden olmuştur.
İGİAD Başkanı Ayhan Karahan
Başkan Karahan: Türkiye enflasyonla mücadeleyi büyümeyle kazanacaktır.
Hayat pahalılığı halkımızın alım gücünü, refahını azaltmaktadır. Ekonomide dengelerin bozulması sonucu enflasyona maruz kaldık. Ekonomide dengeye kavuştuğumuzda enflasyon da kontrol altına alınacaktır.
Bu meyanda İGİAD nezdinde ne gibi çareler öneriyorsunuz?
Türkiye enflasyonla mücadeleyi büyümeyle kazanacaktır. Ü retimi, istihdamı, ihracatı artırdıkça, paramız değer kazandıkça, gelir dağılımında adaleti sağladıkça enflasyon da kontrol altına alınacaktır.
2023 yılı için asgari ücret net 8 bin 506 lira 60 kuruş olarak ilan edildi. Bu rakamı nasıl buldunuz?
2023 yılı için açıklanan 8.506 TL. Asgari Ü crette geçmiş yıllara göre alım gücü artmıştır. Asgari Ü cret aylık 480 dolara ulaşmıştır. Asgari Ü crette artış oranı enflasyonun üzerinde olmasına rağmen gümümüz ihtiyacını karşılayamamaktadır. Asgari Ü cret, İGİAD ın 2004 yılından itibaren önerdiği İnsani Geçim Ü cretinin altında kalmaktadır.
Asgari Ü cret hâlihazırda İnsani Geçim Ü creti`nin %25 altında olup İGÜ `den 2.100 TL. düşüktür. Asgari Ü cretin, İnsani Geçim Ü creti seviyesine çıkarılması gerekmektedir.
Asgari Ü cret Türkiye geneli için geçerli. İGİAD olarak Türkiye`de Bölgesel Asgari Ü crete geçilmesini hangi mülahazalarla öneriyorsunuz?
Asgari Ü cret, Türkiye geneli için açıklanmakta İnsani Geçim Ü creti ise bölgelere göre açıklanmaktadır. Türkiye`de bölgeler arasında yaşam standartları ve maliyetler farklılık arz etmektedir. İGÜ `de bölgeler arası farklılıklar dikkate alınarak ücret buna göre açıklanmalıdır.
Bölgeler arasındaki farka da nazar edelim;
Tabii ki; İnsani Geçim Ü creti`nin belirlenmesinde en yüksek ve en düşük bölgeler arasındaki ücret farkı 3.452`TL`dir.
Bölgelere de değinelim;
İnsani Geçim Ü cretinin hesaplanmasında en düşük ücretin çıktığı bölgeler Batı Karadeniz, Ortadoğu Anadolu ve Orta Anadolu`dur. En yüksek ücretin çıktığı bölgeler ise İstanbul, Doğu Marmara ve Batı Anadolu`dur.
Sizin ilave etmek istediğiniz hususlar nelerdir?
Türkiye`de Asgari Ü cretin belirlenmesinde gelir dağılımında adaletin sağlanması için bölgeler arası ücret farklılığına göre dikkat etmek gerekmektedir. Bölgeler arası ücret farklılığı hizmet sektörü ve pazarlamanın Batı bölgelerinde üretimin Doğu bölgelerinde gerçekleşmesini sağlayacaktır. Türkiye`de bölgeler arası ücret farklılığı Türkiye`nin rekabet gücünü artıracaktır.
İlginiz için teşekkür ediyorum Ayhan Bey.
Ben de teşekkür ediyorum İbrahim Ethem Bey.
Yazı no: 457
