Uzun zamandır yazmak istediğim bir konuydu özel okulların öğretmen alım süreçleri. Özellikle özel okullarda çalışmayı düşünen gençöğretmenlere bir anlamda rehber olabilecek nitelikte bir şeyler yazmak istedim. Bir insan kaynakları uzmanı olmadığımı bilmenizi isterim. Sadece özel okullarda 10 yıl öğretmenlik, 16 yıl da idarecilik yapmış bir kişi olarak gözlemleri paylaşmak istiyorum.

1- Öncelikle yol ayrımındaki gençöğretmen adayının bir karar vermesi gerekiyor. Milli Eğitim Bakanlığına atanıp devlet okullarında mı çalışmak istiyor yoksa özel okullarda mı çalışmak istiyor? Bu sorunun cevabını netleştirmeden bir girişimde bulunmanızı önermem. Çünkü hem kendinize hem de öğrencilerinize yazık edersiniz.

2- Mesleki kariyerini özel okuldan yana belirleyenler için önerilerime devam edeceğim.

3- Özel okullar genellikle Şubat, Mart, Nisan aylarında bir sonraki yılın öğretmenlerini almaya başlar. Her okulun öğretmen alım süreci, politikası birbirinden farklı olabilir ama birçoğunun ortak yönleri de vardır. Ben daha çok ortak yönlerden söz edeceğim.

4- İyi bir öğretmen adayının iyi bir CV`si olmalıdır. Bu CV öylesine kaleme alınmış, standart bilgilerin yer aldığı bir CV değil, kişiyi en iyi şekilde temsil eden farklı bir CV olmalıdır. Özellikle CV`nizde kendi ifadelerinizle kısa bir özgeçmiş, kişisel özellikleriniz, hedefler, projeler, başarı hikâyeleri olmalıdır. Unutmayın binlerce kişi arasından sizi öne çıkaracak en önemli etken iyi bir CV`dir.

5- Okullara, özel insan kaynakları sayfalarından ya da elden başvurularınızı yapabilirsiniz.

6- Okullar kendilerine ulaşan CV`ler içinden bir eleme yaptıktan sonra dikkat çeken öğretmen adaylarını ilk görüşme için okula davet ederler. Genelde ilk görüşmeleri, zümre başkanları, insan kaynakları birimi, müdür yardımcıları ya da doğrudan okul müdürleri yapabilir. Görüşmeyi yapan kişinin kim olduğu çok önemli değildir. Önemli olan ilk görüşmede öğretmen adayının olumlu bir intiba bırakmasıdır. Olumlu bir izlenim için size verilen randevu saatinden en az 15 dakika önce görüşme mekânında olmanız, şık ve size uygun bir kıyafet tercih etmeniz, kişisel bakıma dikkat etmeniz çok önemlidir. Görüşmeye erken gitmek heyecanınızı kontrol altına almanız için ayrıca önemlidir.

7- İlk görüşmede size yöneltilen sorulara kısa, net, kendinizden emin bir şekilde ve akıcı bir dille, olabildiğince samimi cevaplar vermeniz önemlidir. Her okul kendinden emin, öz güveni yüksek, idealleri olan iletişim becerisi yüksek takım arkadaşlarına sahip olmak ister.

8- İlk görüşme olumlu olduğu takdirde sizi uzun bir alım süreci bekliyor demektir. Bu süreçte sizin sabrınız, metanetiniz, işi ne kadar isteyip istemediğiniz de ölçülür bir diğer taraftan.

9- Sizinle görüşme sürecine başlayan okul, sizin idealinizdeki bir okul değilse ya da okulun kültürü, iklimi, değerleri size uygun değilse ilk görüşmeden sonra nezaket kurallarına uygun bir şekilde süreci sonlandırmalısınız. Aksi halde sürecin sonunda daha kötü ve kırıcı hadiseler yaşanabilir. Açık olmak her zaman taraflara avantaj sağlar.

10- Görüşmeye giderken gideceğiniz okul ile ilgili araştırma yapmanız önemlidir. Nasıl bir okula gittiğinizi biliyor olmalısınız. En azından okulun web sayfasını, sosyal medya hesaplarını incelemenizde büyük faydalar olabilir. Ayrıca o okulda çalışan bir öğretmenden, o okulda okuyan bir öğrenciden ya da öğrenci velisinden de okula dair birinci elden bilgiler edinebilirsiniz. Okulun eğitim politikalarını, önemli başarılarını vb. biliyor olmak sizi daha güçlü kılacaktır.

11- İlk görüşmeden sonra genellikle öğretmen adayından bir demo ders anlatması istenir. Birçok öğretmen adayının elendiği bölüm ders anlatma bölümüdür. Genellikle öğretmen adayları ders anlatma kısmına ciddi bir hazırlık yapmaz ve 'ne olsa ben kendime güveniyorum, 20 dakika dersi her şartta anlatırım' diye düşünür. Hâlbuki bir öğretmen adayını iş başında, mutfakta görmek çok önemlidir. O yüzden çok detaylı ve titiz bir hazırlık yapmak gerekir. Etkinliklerle dolu aktif bir ders sunmak daima daha iyi sonuçverir. Öğretmen adaylarının demo derslerini okulların ders dinleme komisyonları da öğrencilerle birlikte dinlerler. Bu derste olabildiğince doğal davranmak, enerjik olmak iyidir.

12- Ders dinleme faslını da olumlu bir şekilde geçiren bir öğretmen adayını sözlü bir mülakat bekliyordur artık. Bu arada yazılı sınav yapan okullar da olabilir. Sözlü mülakatı genelde okulların üst kurulları yapar. Biraz öğretmen adaylarının psikolojik taraflarının, ifade becerisinin ölçüldüğü bir süreçtir mülakat süreci. Mülakatta sorulan sorulara çok uzatmadan net, samimi cevaplar vermek gerekir. Biraz heyecan normalidir. Aşırı heyecan kontrol altına alınamaz ise sonuçlar aleyhte olabilir. Mülakat esnasında su dışında bir şeyler içmemek gerekir. İzin verildiği ölçüde ideallerinizden, eğitime bakış açınızdan, beklentilerinizden, hayallerinizden söz etmeniz karşıda olumlu bir etki uyandıracaktır.

13- Son aşamada ise ücret konuşulur genelde. Ü cret konusunda bir dayatma içine girmemenizi öneriyorum. Öncelik olarak kurumun sizin için düşündüğü ücreti söylemesini bekleyin. Beklediğinizin çok altında ise bu durumu açıkça ifade edebilirsiniz. Şayet kabul edemeyeceğiniz bir ücrette ısrar edilirse görevi kabul edemeyeceğinizi açıkça söylemelisiniz. Ü cret konusunda karşılıklı mutabakat sağlandıktan sonra artık resmi olarak sözleşme aşamasına geçilebilir. Bu süreçte düşünüp, karar vermek için zaman isteyebilirsiniz. Özlük haklarınızla ilgili daha net bilgiler alabilirsiniz. Okulun çalışma şartlarını, sizden beklenenleri daha somut bir biçimde konuşmanızda fayda vardır. İleri de yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermemek için her konuyu bu bölümde konuşup netleştirmelisiniz.

14- İşim alım süreçleri yürütülürken, okullar genellikle öğretmen adayları ile ilgili birkaçreferans görüşmesi yapabilir. Son yıllarda sosyal medya taraması da yapılmaktadır. O yüzden referanslarınızın gerçekten sizi iyi tanıyan yöneticiler olmasına dikkat etmelisiniz. Sosyal medya hesaplarınızın da kurumlar tarafından inceleneceğini biliyor olmanız gerekir. Yeni mezun adayların üniversite hocalarından referans mektubu almalarında fayda olabilir.

15- İşe alım süreci tamamlandıktan ve imzalar atıldıktan sonra artık karşılıklı bir sözleşme yapıldığına göre her iki tarafın da sözleşmeye sadık kalması beklenir. Öğretmen adayının artık iş arayışına son vermesi ve anlaştığı kuruma ve işe odaklanması gerekir. Ne yazık ki bu süreçten sonra bazı öğretmen adaylarının farklı kurumlardan daha cazip teklif alarak ya da Milli Eğitime başvurup atanması gibi sebeplerle anlaştığı kurumu son dakika da yarı yolda bıraktığına dair duyumlar alınıyor. En başta ifade ettiğim maddeyi bir kez daha hatırlamakta fayda var diye düşünüyorum. Milli Eğitime gitmek gibi bir hedefi olan öğretmen adayı kesinlikle özel okullara başvuru yapmamalıdır. Sonuna kadar çalışmalı ve atanmak için mücadele etmelidir. Eğer olmuyorsa o defteri kapatıp özel okula yönelebilir tabi ki. Her iki tarafı da birlikte idare etmek hem etik değildir hem de kendinize, işinize ve öğrencilerinize karşı haksızlık yapmak anlamına gelir. Bir diğer konu da verilen sözün, atılan imzanın ne anlama geldiği asla unutulmamladır. Küçük bir menfaat için bugün bir okulu terk eden bir kişi yarın daha büyük bir menfaat için de gittiği okulu terk eder.

16- Ayrıca öğretmenliğin ekonomik getirisi az çok bilinmektedir. Özel okullarda tecrübeniz arttıkça, çalışma yılınız arttıkça ücret durumunuz da iyileşecektir. Maddi olarak çok büyük beklentileri olanlar bu mesleğe hiçgirmemelidir.

17-Okulların da öğretmenlerine sahip çıkması ve gerçekten öğretmenlerin hak ettiği ücretleri vermesi gerekir. Öğretmen mutlu ise o okuldaki öğrenciler de mutludur.