Değerli okuyucularımız, öncelikle Ramazan-ı Şerif ayınızı tebrik ediyorum. Rahmet iklimi oruçayının hayırlara, bereketlere, iyiliğe, sağlığa, şifaya vesile olmasını niyaz ediyoruz.
Değerli büyüğüm Murat Ü lker Bey dört ay kadar önce Ramazan-ı Şerif ayının mânevî iklimine uygun bir keyfiyette Yıldız Holding`e bir geleneksel sanatlar sergisi hazırlamamızı talep ettiklerinde kendilerine cevaben biiznillah düzenleriz` demiştik. Aradan geçen dört ay içerisinde biiznillah, ülkemizin medar-ı iftiharı tezhip sanatçılarıyla birlikte Kadın Sanatçılar Esmâlar ve Hilyeler Sergisi`ni düzenlemeye muvaffak kılındık. Ve böylelikle sergimiz Yıldız Holding`in Çamlıca Sergi Salonu`nda 12 Nisan Pazartesi günü sanatseverlerin irfanına arz edildi.
Kadın Sanatçılar Esmâlar ve Hilyeler Sergisi.
İttifak gazetemizin hoş kokulu matbu nüshalarında ve internet portalında sergimize, sergi kataloğumuz için kaleme aldığımız makalelere ve 20. yüzyılın mühim sanat simalarından, hocaların hocası Fatma Rikkat Kunt Hanımefedi`ye beş bölümden teşekkül edecek yazı dizimizde teberrüken değineceğiz inşallah.
'Kadın Sanatçılar-Esmâlar ve Hilyeler', Yıldız Holding`in rahmet ve bereket ayı Ramazan-ı Şerif`e hürmeten düzenlemekte olduğu geleneksel sanatlar etkinliklerinin yeni bir halkası; Bu halkada günümüz tezhip sanatkârlarının Cenab-ı Hakk`ın güzel isimlerini, Efendimizin (sav) pak hususiyetlerini tezhip sanatının naif diliyle günümüz insanının irfanına arz etme çabasına şahit olacaksınız.
Kadın tezhip sanatkârlarının göz nurları.
Sergide kadın tezhip sanatkârlarının göz nurları var. 'Kadın Sanatçılar-Esmâlar ve Hilyeler', Elmalılı Hamdi Yazır`ın görüşüyle 'Beldetün Tayyibetün' olarak isimlendirilen İstanbul`dan, Çamlıca`dan el ele tutuşarak açık bir zikri dillendiriyor.
Esmâ`lar ve Hilye`lerde eserlere dikkatlice bakanlar esmâlarda Hakk Teâlâ`nın isimlerinin azametini ve dahi Cemâl sıfatının tecellisini görecektir.
'Muhakkak ki Allah güzeldir, güzelliği sever.'
Bir hadis-i şerifte 'İnnallâhe Cemil`ün yuhibb`ül-cemâl'/'Muhakkak ki Allah güzeldir, güzelliği sever' buyurulmaktadır. Mezkû r kutlu söz, bu toprakların insanlarının 'güzel'e bakışını ve dolayısıyla estetik anlayışını şekillendirmiştir.
İslâm medeniyetinin önemli bir şubesi olan Osmanlı kültür ve mefkû resi eşyayı, şehri, sanatı, zanaatı ve hayatı 'Cemâl' penceresinden yaklaşarak asliyet ve terkip şuuruyla üsluplaştırmıştır. Ayasofya-i Şerif Cami-i Kebî ri`nin çehar yâri güzî n levhalarından 'İstanbul`un fethini gören' Ü sküdar`daki cumbalı Osmanlı evlerinin tavan süslemelerine Topkapı Sarayı`nın 'Yemiş Odası' tezyinatından Gülnuş Emetullah Valide Sultan Çeşmesi`ndeki mermer işçiliğine kadar tüm sanat ve zanaat birikimimizde arz ettiğimiz irfanın yansımaları hayat bulmuştur.
Yazı da tezyinat da zikirdir.
Sergideki hilye-i şerî felere nazar edenler kendilerini adeta Saadet Asrı`nda, Mescid-i Nebevî `de, Efendiler Efendisi`nin (sav) huzurunda bulacaklardır. Bu yönüyle yazı da tezyinat da gönüllerden başlayarak eşyayı, çevreyi ve dahi âfâkı şenlendirmektir, kulluğu/vazifeyi hatırlamadır, zikirdir, güzelliği yaymaktır; Çünkü güzellikler paylaşıldıkça çoğalır.
İstanbul hat sanatının başkentidir.
Sanata, özellikle güzel yazıya ilgisi olanlar 'Kur`ân-ı Kerî m Hicaz`da Mekke-i Mükerreme`de ve Medine-i Münevvere`de nâzil oldu, Mısır`da okundu, İstanbul`da yazıldı' hükmüne vâkıftırlar;
Buradan hareketle 'İstanbul hat sanatının başkentidir' dersek hata etmiş olmayız. Sanatkâr cedlerimiz Osmanlı Cihan Devleti asırlarında İstanbul`un kandillerle aydınlanan cami ve mescitlerinde, hat mekteplerinde, medreselerde, derviş odalarında, kamış kalem ve mürekkepleriyle hat sanatının hizmetinde bulunmuş ve İslâm ümmetine bu hususta önderlik ve rehberlik etmiştir.
Hemen her hattat Kur`an-ı Kerim yazmak ister, Mushaf-ı Şerif kitâbetine dair rüyalar görür. Hüsn-i hatta öncelikle Besmele, Fatiha Sû resi, Nazar Ayeti, Bereket Duaları gibi evvelemirde kaleme alınan metinler vardır. Bunlara ilave olarak Sevgili Peygamberimizin (sav) sî ret ve sû retinin anlatıldığı hilye-i şerî feler de hattatlar tarafından sıklıkla yazılmaktadır. Aynı şekilde hattatlarımız Esmâ-i Hüsnâ levhalarına da büyük önem vermektedir. İstisnalar kaideyi bozmamakla birlikte hemen her hattat yazı hayatı boyunca Esmâ-i Hüsna yazmayı ve hilye-i şerî felere ketebe koymayı kendine hedef olarak belirlemiştir.
Esmâ-i Hüsnâ malum olduğu üzere 99 güzel isimden oluşur. Hattatlar 99 güzel ismi öncelikle tek bir levhada müstakil olarak yazar. Bununla birlikte tek tek de yazılabilir. Bazen birbirine yakın manaları ifade eden isimler bir arada kaleme alınır.
Tezhipçilerimiz de tüm hünerlerini Esmâ-i Hüsnâ ve hilye-i şerî fe levhalarının tezyinatında gösterir. Böylelikle hat ve tezhip sanatı tarihimize birbirinden âlâ keyfiyeti haiz Esmâ-i Hüsnâ eserleri ve hilye-i şerî fe levhaları kazandırılmıştır.
Mânevî bir sığınma sahnesi yahut Kadın Sanatçılar Esmalar ve Hilyeler Sergisi;
Kadın Sanatçılar-Esmâlar ve Hilyeler sergisini, etkisini bir yıldan uzun bir süre boyunca yaşadığımız pandemi sürecinde bir sığınma sahnesi olarak görüyoruz; Baharın müjdecisi Nisan yağmurlarıyla birlikte gelen rû hânî bir sığınma sahnesi;
Tezhip damla damla büyür;
Sergimizi bir nisan ayında, Ramazan-ı Şerif ikliminde düzenledik. Malum olduğu üzere nisan ayında gökyüzünün kapıları aralanır, rahmet sağanak sağanak iner yağmur hasreti çeken yeryüzüne;
Yağmur semadan damla damla ilmek ilmek yağar; İlahi bir ahenk içerisinde toprak damla damla beslenir, kâinat damla damla genişler, insan hücre hücre gelişir, hat nokta nokta yazılır, tezhip damla damla büyür;
Tezhip damla damla büyür; Tezhipçinin fırçasının ucunda küçücük bir altın damlası belirir; Fırça, aharlı kâğıdın üzerindeki hattın kâh içerisinde kâh kenarlarında gezinir;
Tezhip damla damla büyür; Bazen hatai bir kelebek olur, güzel gözlü 'he'lerin içerisine girerek hakikatin orta yerine doğru kanat çırpar. Bazen saz yolu olur, 'kef'lerin serenine sarılır, bazen bulut olur, 'ye'lerin keşidesine tutunur; Bazen rumi olur 'ayın'ların çanağına oturur; Bazen münhani olur âyet-i kerî melerin, hadis-i şeriflerin etrafında edeple ilerleye ilerleye ötelere doğru yol alır ötelere, ötelerin ötesine. Tezhip damla damla büyür tezhipçinin avuçlarının içinde;
Kadın tezhipçilerimizin avuçlarının içinde damla damla büyüyerek Çamlıca`daki Yıldız Holding Sergi Salonu`nu bir sanat bahçesine dönüştüren 'Kadın Sanatçılar-Esmâlar ve Hilyeler' sergisinin hayırlara, bereketlere, insanlık âlemine şifaya, iyiliğe, sağlığa vesile olmasını temenni ediyorum.
Teşekkürlerimizle;
Sergimize yaptıkları değerli katkılar için Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ü lker`e, Yıldız Holding Yönetim Kurulu Ü yesi Murat Ü lker`e, Yıldız Holding Kurumsal İletişim Grup Direktörü Tuğçe Altınsoy`a, Yıldız Holding Sürdürülebilirlik İletişimi ve Sponsorluk Müdürü Derya Danişmend`e, Yıldız Holding Kurumsal İletişim Temsil Ağırlama ve Organizasyon Müdürü Nagihan Çiftçioğlu`na, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü ve Tezhip Anasanat Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Taşkale`ye, tezhip sanatkârı Serap Bostancı Tuluk`a, tezhip sanatkârı Özlem Gören`e, tasarımcımız Yüksel Yücel`e, fotoğraf sanatkârı Mustafa Yılmaz`a ve sergiye eserleriyle katkıda bulunan Arzu Atasoy`a, Ayşe Betül Akpınar`a, Ayşe Kiraz`a, Berra Işık Atay`a, Betül Gündüz Demir`e, Emine Çepni`ye, Esma Ü nal`a, Fatma Hande Topbaş`a, Fatma Zehra Ü lker`e, Halime Subaşı`ya, Havva Temizer`e, Hilal Oflaz`a, İlknur Karakılınç`a, Melek Güler Yavuz`a, Nermin Erdoğan`a, Nilgün Güler`e, Nurdagül Kırtay`a, Özlem Hasbal Şahin`e, Seval Şen`e, Şakire Kaya`ya, Şenal Bilmez`e, Yasemin Güler Kama`ya, Yurdanur Özdemir`e, Zehra Ertür`e, Zeynep Gemici Akbal`a, Zeynep KılıçSeyhun`a ve Zübeyde Gündüz`e teşekkürü borçbiliyoruz. Bu vesileyle hocaların hocası, cennetmekân Rikkat Kunt Hanımefendi`ye rahmet niyâz ediyorum.
Esmâlar ve Hilyeler Sergisi 18 Haziran Cuma gününe kadar randevu alarak ziyaret edilebilir.
Sergiyle ilgili hazırladığımız e-sergi kataloğuna linki üzerinden ulaşmak mümkün.
Kadın Sanatçılar Esmalar ve Hilyeler Sergisi`ni pandemi kurallarına uygun şartlarda (0216) 524 25 00 numaralı telefondan randevu alınarak Yıldız Holding`in Çamlıca`daki Sergi Salonu`nda ziyaret etmek mümkün olacak.
Yazımıza, Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ü lker`in Kadın Sanatçılar Esmâlar ve Hilyeler Sergisi`ne yönelik mülahazalarıyla nihayet verelim.
Ali Ü lker: Kadın sanatçılarımızın eserleri ruhumuzu besliyor.
'Yıldız Holding`de her sene Ramazan ayını, gönülleri huşuyla dolduran sergilerle karşılamaya, bu mübarek ayın manevi iklimini yansıtan eserleri Yıldız Holding Sergi Salonu`nda ziyaretçilerimizle paylaşmaya özen gösteriyoruz. Ruhumuzu besleyen, kalbimize ferahlık veren eserlerden oluşturduğumuz ve artık gelenekselleşen sergimizde bu yılın temasını 'Kadın Sanatçılar - Esmâlar ve Hilyeler' olarak belirledik.
Bildiğiniz gibi, Esmâ-i Hüsnâ, Cenab-ı Allah`ın isimlerini kapsar. Hilyeler ise Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed`in (sav) fiziksel özelliklerini tasvir eden eserlerdir. Hat ve tezhip sanatları aracılığıyla gerek Esmâ-i Hüsnâ`nın gerekse hilyelerin en güzel örnekleri tüm İslam coğrafyasında yüzyıllardır verilmektedir.
Biz de bu sene Ramazan ayına özel sergimizde bu güzellikleri sanatseverlerle buluştururken, özellikle kadın hattatlarımızın ve kadın tezhip sanatçılarımızın, yani müzehhibelerimizin eserlerine yer vermek istedik.
Geleneksel sanatlarda kadınların daha ziyade müzehhibe, yani tezhip sanatçısı olarak bilinmesine karşın, yapılan araştırmalarda Dört Halife döneminden itibaren kadın hattatların da bulunduğu belirtiliyor. İslamiyet`in kadına verdiği özel değerin, kadının toplumda saygın bir yer edinmesini sağlama anlayışının tezahürlerinden biri olan bu kadın hattatlık ve müzehhibelik geleneği sonraki asırlarda da yaşatılmış, bugüne dek gelmiş bulunuyor.
Arşivlerde on sekizinci yüzyılda Esma İbret Hanım gibi birkaçisme rastlanmakla birlikte, özellikle yirminci yüzyılda kadın hattat ve müzehhibelerin sayısının arttığı görülüyor. Hat alanında Müşerref Çelebi, Sütude Çelebi, Nükhet Çelebi tezhipte de Fatma Rikkat Kunt, Cahide Keskiner, Azade Akar ve Melek Antel gibi kıymetli isimler çalışıyor. Bugün ise çok değerli hocalardan icazet almış onlarca kadın hattat, çok daha fazla sayıda da müzehhibe, bu geleneksel sanatlara katkıda bulunuyor.
Ü lker: Güzel isim ve sıfatları sanat yoluyla kalplerimize nakşetmeyi murad ediyoruz.
Biz de kadın sanatçılarımızın hat ve tezhip sanatlarına yaptığı bu önemli katkıyı daha da görünür kılmak üzere Yıldız Holding Sergi Salonu`nda düzenlediğimiz 'Kadın Sanatçılar - Esmâlar ve Hilyeler' sergimizde birbirinden değerli çalışmaları beğeninize sunuyor. Hz. Allah`ın güzel isimlerini ve Peygamberimizin güzel sıfatlarını sanat yoluyla kalplerimize nakşetmeyi murad ediyoruz.
Bugüne dek gerçekleştirdiğimiz 'Hat Sanatının Şaheserleri Hilye-i Şerifeler', '1400. Yılında Kur`an', 'Aşk - Tezhip Sergisi', 'Esma`ül-Hüsna ve Esma`ün Nebi', 'Ekrem Hakkı Ayverdi`nin Kalem Güzelleri' ve 'Hz. Peygamber`in Veda Haccı Hutbeleri' sergilerinde olduğu gibi, 'Kadın Sanatçılar - Esmâlar ve Hilyeler' sergisinin de ilgiyle karşılanacağını umuyor sergide yer alan eserleri bu katalogla birlikte kalıcı bir belge olarak sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaşıyoruz.
Rahmet, Bereket ve Mağfiret ayı Ramazan`ın ruhlarımıza şifa olması dileklerimle; '
YARIN: Güzel gören güzel düşünür.
