“Kültürel Mekân Yaklaşım” ödülüne layık görülen “Kazlıçeşme Sanat” binasında, Sanat Kütüphanesi sorumlusu Hazel Yılmaz ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy’un ekip liderliğinde, gün yüzüne çıkan kültür sanat hizmetleri, İstanbul’un mihenk taşlarından. Millet Kıraathaneleri ile Türkiye’de ilki başlatıp, örnek olurken, kamu kurumlarının ilk ihtisas kütüphanesi olarak hayata geçirilen, “Kazlıçeşme Sanat” ile öncülüğe devam ediyor. “Kültürel Mekân Yaklaşım” ödülüne layık görülen “Kazlıçeşme Sanat” binasında, Sanat Kütüphanesi sorumlusu Hazel Yılmaz ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Hazel Hanım öncelikle bulunduğumuz binanın tarihçesi ile başlamaya ne dersiniz?
Bulunduğumuz bina ile ilgili en eski kayıt 1828 yılına uzanıyor. Arkasında denize doğru inen geniş bir üzüm bağı bulunan konak Askeri Hastane olarak faaliyete başladığını biliyoruz. 1847’de Tophane Müşiri İbrahim Halil Paşa, civardaki askeri fabrikaların müdürlüğünü de yapar ve 75 yataklı olarak yeniden inşa ettirir. 1893 yılında II. Abdülhamid tarafından yıktırılıp 150 yataklı olarak yeniden inşa ettirilir. 1920’lere gelinince I. Dünya Savaşı sonrasında İstanbul beş yıla yakın İngiliz işgali altında kalır ve Zeytinburnu Askeri Hastanesi faaliyetini durdurur. 1935’te yeniden hastane olarak faaliyete başlar. 1954’de büyük bir onarım geçirip, teçhizatı yenilenir. 1956’da hastane hizmeti sonlandırılır. İstanbul Üniversitesinde okuyan subay çocukları için yurt olur, sonraki süreçte askerlik şubesi ve tanzim satış yeri olur.
1984 yılında Zeytinburnu Belediye Başkanlığı binası olarak düzenlenip, ek hizmet binalarıyla birlikte 30 yıl hizmet verdi. Belediye Başkanlığı yeni inşa edilen binasına taşınınca, Zeytinburnu Belediye Başkanımız Sayın Ömer Arısoy’un çok önem verdiği bir proje olarak başlayan restorasyon çalışmaları üç yıl sürdü. Kültür Merkezi olarak açıldı. Zemin katı sanat galerisi olarak hizmet vermeye başladı. Kasım ayında Sayın Cumhurbaşkanımızın teşrif ettiği resim sergisi ile birlikte Kazlıçeşme Sanat adı altında yeni hayatına başladı.
Zeytinburnu Mozaikleri hakkında bilgiler paylaşır mısınız?
Kazlıçeşme Sanat binası 2015-2018 yılları arasında restorasyon geçirdi. Bu esnada Geç Roma- Erken Bizans dönemine ait mozaik bulundu. İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğüne bildirildi. Yerinde koruma kararı ile üzeri camla kaplanıp, sergilenmeye uygun hale getirildi. İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü denetiminde yapılan kazı sonucu 2019’da mozaiğin tamamına ulaşıldı, 2021 yılında da bir mezar odası, lahit ve iskeletler bulundu. İstanbul’un tarihine yeni bir tanık olarak Mozaik Müzesi haline getirilmesine karar verildi. Şu an müze olarak açılışı yapılmadı, çalışmalar devam etmektedir.
Sanat Galerisi ve başlıca ev sahipliği yaptığı sergileri anlatır mısınız?
Sanat Galerisi, Kazlıçeşme Sanat’ın sergi salonu niteliğindedir. Binanın zemin katında bulunuyor. Girişten sonra gördüğünüz sağda ve solda sıralanan iç odalar, fonksiyonel kullanım ve serginin gezilmesini kolaylaştırıyor. Açılışından bu yana çeşitli sergilere ev sahipliği yaptı. “Besmele” Hattat Halim, Devrim Erbil Retrospektifi Doğanın Ritmi, Ülker Erke Minyatürleri ile Tıp Tarihi, Selahattin Kara Retrospektifi Sanatın ve Yaşamın İzinde, Kültür ve Sanat Hayatımızda Ebüzziya Ailesi, Mebus ve Şair Mehmet Âkif Ersoy, Hattat Mustafa Halim Özyazıcı Hayatı ve Sanatı başlıca sayabileceğimiz etkinliklerdendir.
Sanat Kütüphanesi’ne geçmeden önce kütüphane sorumlusu olarak sizi tanıyabilir miyiz?
Hazel Yılmaz, İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi mezunuyum. 2016 yılından bu yana Zeytinburnu Belediyesi’nin kütüphanelerini kuran ekibin içinde yer alıyorum. Kazlıçeşme Sanat Kütüphanesi’nin faaliyete geçmesi ile birlikte kütüphane sorumlusu olarak mesleki hayatıma devam ediyorum.
Kazlıçeşme Sanat Kütüphanesi’ni bizlere tanıtır mısınız?
Kazlıçeşme Sanat’ın bir bölümü olan kütüphanemiz binanın üst katında yer alıyor. İstanbul ve Türkiye’de örneği az bulunan bir ihtisas kütüphanesidir. Kütüphanenin dekorasyonu, müzikten resime yansımaları ile bir sanat kütüphanesine yakışacak biçimde özel olarak tasarlandı.
Kütüphanemiz, resim, grafik, fotoğraf, heykel, mimarlık, tasarım, tekstil, moda, sinema, tiyatro, müzik konularında on binden fazla Türkçe ve yabancı dilde kitap barındırıyor.
Sanat Kütüphanesi’nden kimler hizmet alabiliyor, dışarıya kitap veriliyor mu?
Sanat Kütüphanesi adından da anlaşılacağı üzere, sanat ile ilgili alanlarda çalışması olan, mimar, ressam, ilgili bölüm öğretmenlikleri, lisansüstü öğrenciler, akademisyenler ve sanatçılara hizmet vermesi planlandı. Dışarıya kitap vermiyoruz. Ancak fotokopi, tarayıcı hizmetimiz var. Kütüphanede mevcut bilgisayarlarla veya kişisel bilgisayarla ilgili alanlarda dijital kaynak ve veri tabanına ulaşmak kolay.
Ziyaretçilerden nasıl dönüşler geliyor, bu konuda bizimle paylaşacağınız bir hatıra var mı?
Kütüphanemizin üyelerinden ve çalışma yapmak için gelen ziyaretçilerimizden çok olumlu, anlamlı geri dönüşler alıyoruz. Akademisyen bir üyemiz Tülay Çağlar Kadıoğlu, bizim kütüphanemizdeki kaynakları kullanarak Anadolu’da Antik Sanat İzleri diye yeni bir sanat kitabı çıkardı. Bunu da kütüphanemize hediye etti. Zeytinburnu’ndaki bütün kütüphanelerimize hediye etti. Bunun yanı sıra Tülay Hanım, ikinci kitabını tamamladı, yakında onu da bize hediye edecek.
İstanbul Yeni Yüzyıl üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü’nde okuyan Kadir Aydın diye bir ziyaretçimiz var. Mezuniyet tezi olan “Cumhuriyet’ten Günümüze Türk Savunma Sanayi Çalışmaları” hakkında aradığı kitap sadece bizim kütüphanemizde olduğu için özel izinle kütüphanemizi kullanmasına müsaade edildi. Tezini bitirdiğinde bir kopyasını da bize getirdi.
Tez çalışmaları devam eden üyelerimiz var, tezler basıldığında bize takdim edecekler. Bunların dışında yazar olan üyelerimiz daha önceden basılan kitaplarını bize hediye ediyorlar. Hediye kitap da kabul ediyoruz.
Söyleşimizin sonunu kediniz Müezza ile bağlamak isterken, sizin eklemek istedikleriniz var mı?
Hafız-ı Kütüb İsmail Saib Sencer, Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ne 43 yıl hizmet veren bir değerimiz. Sencer’in kedilere olan düşkünlüğü bilinmektedir ve kütüphanesi, “Kedili Kütüphane” olarak anılmaktadır. Biz de İsmail Saib Sencer’i her şeyi ile örnek alarak, izinde gitmeye çalışarak, bir kedi sahiplendik. Kedisiz kütüphane olmaz dedik. Müezza kütüphanemize geldiğinden beri gerek bizim gerek ziyaretçilerimizin motivasyon kaynağı oldu. O bizi ve kitap, sanatseverleri çok seviyor, bizler de onu çok seviyoruz.
Öncelikle ziyaretinizden ötürü size Kazlıçeşme Sanat ailesi olarak müteşekkiriz. Kazlıçeşme Sanat Kütüphanesi ve müdavimlerine, ziyaretçilerine hizmet etmek paha biçilmez bir değer. Bize bu imkânı sunan, Zeytinburnu Belediyesi çatısı altında görev yapmak gurur verici. Kuruluş amacına uygun hizmet verip, buralardaki çalışmalar neticesinde ortaya çıkan yeni eserlerle buluşmak, Hafız-ı Kütüb aday adayı bizler için tadı asla damaktan silinmeyecek bir lezzet gibi görünüyor.
