Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ (Çukurova Ü niversitesi) ile 'Tarım Eğitimini' konuştuk.
AY: Ziraat Mühendisliği Eğitimi ve Amacı Nedir?
ORTAŞ: Dünyanın en eski öğretimi tarım devrimi ile insanın doğadan öğrendiklerini ebe beyinlerin yaparak öğrenmesi ile başlandığına inanılmaktadır. Günümüz İletişim Teknolojileri çağında dahi insanın en büyük kaygısı ve amacı gıda güvenliğini sağlamaktır. Gıdanın sürdürülebilir şekilde güvenle sağlanması tarım eğitiminin çağın teknolojilerine göre yapılmasını gerekmektedir. Tarım: ' İnsanlara besin maddeleri ve ham madde sağlamak amacına yönelik olarak, bitkilerin ve hayvanların biyolojik üretim yeteneklerinin planlı ve yönlendirilmiş biçimde kullanımıdır'. Webster s Ninth Collegiate Dictionary, 1984 tarım ve mühendislik kavramlarının tarifini aşağıdaki şekilde vermektedir: Tarım: 'Bitkisel üretim amacıyla toprağı işleme, hayvan yetiştirme ve ıslahı ile elde edilen bitkisel ve hayvansal ürünleri belirli ölçülerde işleyerek insanların hizmetine sunulması bilim veya sanatıdır'. Ziraat Mühendisliğinin bu bakımdan ekolojiden-ekonomiye geniş bir multidisipliner aralığında iyi planlama ve optimizasyon programlarını yürütecek nitelikte olması gerekir.
Tarım ve Mühendislik kavramalarını yan yana getirdiğimizde, bitkisel ve hayvansal ürünlerin yetiştirilmesi ve ıslahı, tarımsal yapılar ve sulama yanında doğal kaynakların geliştirilmesi, korunması, tarım ürünlerinin işlenmesi, depolanması, taşınması, pazarlanması, ekonomisi ve söz konusu üretim süreci için gerekli tesis, kontrollü yetiştirme ortamı, makine, sistem v.b. gereksinmelerin toplumun hizmetine sunulmasını gerçekleştirecek uzmanlaşmış kişilerdir veya tarım ekonomisi konularında uzmanlaşmış kişilerdir denilebilir (Berkman 1994 Sabancı, 2001. Ekin Dergisi 11 Ocak 2001).
Tarım öğretimi bir bilim alanı olarak biyoloji, fizik, kimya, matematik gibi temel bilimlerin jeoloji ve meteorolojiden başlayıp botanik, fizyoloji, biyokimya, fizikokimya, genetik, biyoteknoloji, mikrobiyoloji, ekoloji, istatistik gibi bilim dallarını içine alan hidroloji, akışkanlar mekaniği, malzeme bilimine kadar uzanan, çok değişik bilim dallarının tümünün uygulama alanı olarak kabul görmektedir.
AY: Tarımsal Eğitime Yönelik Yaygın Yapılan Eleştirilerin Başında Hangi Konular Gelmektedir?
ORTAŞ: 1. Eğitim sistemimizde uygulamalar kaldırıldığı için tamamıyla ezbere dayalı bir eğitim ve öğretim yapılmaktadır.
2. Çoğu öğrenci hayatlarının en dinamik ve öğrenmeye açık oldukları dönemde 4 yıl gibi uzun bir süre üretimden uzak tutulmaktadır.
3. Öğrencilerin genel kültür dâhil birçok konuda görüş belirtme yetenekleri köreltilmiş adeta 'birer evet efendimci' konumuna getirilmişlerdir.
4. Öğrencilerin gelecek konusunda herhangi bir beklenti ve güvenceleri olmadığından tamamıyla kedine güveni olmayan, kaygılı ve rahatsız bir konumda bulunmaktadırlar. Bunun nedenini geleceğini mesleği üzerinden kurgulayamıyor olmasından kaynaklanıyor.
Ü lkemizin belirgin bir tarım politikasının olmaması ve neye gereksinim olduğunun tam ve açık olarak bilinmemesi biz öğrencilerin geleceğe yönelik olarak mesleki kaygılarını artırmaktadır.
AY: 21 Yüzyılda Ziraat Mühendisliği Eğitimi İçin Arana Eğitim Beceri ve Yetkinlikleri Nelerdir?
ORTAŞ: İletişim ve teknolojileri çağının tarım her alanında üretimden pazara kadar otomasyon ve iletişim ağı yapısı mezunlarda yeni yetkinlikler ve becerilerin aranmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda tarımın çok boyutlu ve fonksiyonlu ve birbirinden ayrılmaz unsurları olduğu gibi birbirinden kısmen de uzak mesafelerde olabilecek alanların kendi içerisinde örgütlenerek eğitilmeleri öğrenim süresinin kısaltılması ve yararlılığını zorunlu kılmaktadır. Çağın yetkinlik gereksinimlerinin başında,
- Yaratıcı ve eleştirel düşünme becerisi
- Enformasyon ve teknoloji okuryazarlık becerileri
- Sosyal ve kültürel yetkinlik gibi temel becerilere sahip olmayı gerektiriyor.
İletişim teknolojileri çağının önümüze koyduğu yapay zekâ, Endüstri 4.0, nono-bioteknoloji ve sosyal medya olgularının gereği olan nitelikli mezunların yetiştirilmesi gerekmektedir.
