Eskiden Deventer Koek olarak yazılan Deventer ballı çöreği, Hollanda'nın ve hususiyle Deventer'ın bir simgesidir.
Deventer ballı çöreğinin tarihi Orta Çağ'a kadar uzanıyor. Kasaba kâtibi Nicolaas Verheyden'in 1534 tarihli notuna göre, Deventer ballı çöreğinin pişirilmesine ilişkin ilk yayımlanan konsil fermanı 1417'ye aittir.
Bu konsil fermanına göre, büyük ve küçük çöreklerin görünüşü ve ağırlığı ayrıntılı olarak belirlenmiştir. Bu tarife uymayan Deventer Koek yapanlara 666 guldenlik astronomik bir ceza veriliyordu. Kimsenin başka bir şehirde çörek yapmasına veya Deventer dışında çörek pişirmesine izin verilmediğinden, konsil fermanının koruyucu bir niteliği vardı. Bu ballı çörek bir Deventer ürünüydü ve öyle kalması da gerekiyordu.
Deventer Ballı Çöreği'ne konulan baharatlara devlet sırrı gözüyle bakılıyordu. Bu baharatların karışımı loncanın sırrıydı ve fırıncılar tarafından bile bilinmiyordu. Tarifi bir sır olsa da içindekiler malum: Çavdar unu, bal, içme suyu ve baharatlar.
On altıncı yüzyılın başlarında, şehrin bir bisküvi fırıncıları loncası vardı. 1593'te şehirde on üç pastacı bulunuyordu ve 1637'de loncanın yirmi beş üyesi vardı. O zamanlar yılda 700 bin kek ihraç ediliyordu.
Deventer Koek, günümüzde sadece Jb Bussink kek fabrikasında pişirilmektedir. Jb Bussink, 1593'de kurulan tarihi fırını, 1820'de devraldı. Bakkerij Schutte 1593'te Deventer fırıncılar loncasının tüzüğünde tescil edilmişti. Yıllar geçtikçe Bussink, Klopman Baerselman (1682'de kuruldu) dahil olmak üzere diğer bisküvi fırınlarını da devraldı. Deventer ballı çöreğini alabileceğiniz, kurabiye dükkânı De Brink meydanında açıldı. Yaklaşık 1850'den kalma bu koruma altındaki bina şehrin hafızası gibidir. Deventer'in zengin pasta tarihini hatırlatan birçok nesneye ev sahipliği yapan bu binada, aynı zamanda bir kahve ve çay salonu da bulunuyor.
Lodewijk Napolyon Bussink'i ziyaret ediyor
Pastanede duvarında, Kral Lodewijk Napolyon'un ünlü Deventer Ballı Çöreği'nin nasıl yapıldığını kendi gözleriyle görmek için fırını ziyaret ettiği 1809'dan bir resim görebilirsiniz. Bu resmin hikâyesi şöyle: Kral dükkânı ziyaretinde, ters çevrilmiş bir fırın tepsisine oturur. Meşhur Deventer Ballı Çöreği'nin tarifini en ince ayrıntısına kadar anlattırır. Bu ziyarette kendisine sunulan nefis çörekleri büyük bir zevkle tadar. Sipariş verdikten sonra hesabı ödemeden, kapının önünde kendisini bekleyen arabasına geri dönmek ister, ancak o zamanki fırın sahibinin fırıncı Gerrit van de Toorn'un karısı Bayan Van der Toorn, kralın koluna saygıyla girer ve kekeleyerek, 'M'down ödemeyi unuttunuz'. Felemenkçesi pekiyi olmayan Kral Lodewijk, bunun bir para meselesi olduğunu anlar ve mabeyincisine bu hesabı ödemesini işaret eder. Nefis kurabiyelerin parasını ödeyerek dükkândan ayrılır.
Deventer aynı zamanda bir Türk şehridir
Deventer'de yaşayan nüfusun yüzde 7'sini Türkler oluşturur. Hemen her adımda bir Türk ile karşılaşırsınız. Avrupa'da ve Hollanda'da Türkler tarafından kurulan ilk spor kulübü Deventer Türk Gücü Kulübü'dür. Hollanda'da bulunan iki Türk konsolosluğundan biri Deventer'de bulunmaktadır.
Deventer Ballı Çöreği ile Türk Kahvesi
Hollanda’nın Deventer kentinde her yıl Noel öncesi düzenlenen mizah şenliğinin 2001 yılı onur konuğu Türkiye idi. Hazelstad Deventer Belediyesi’ne bağlı Deventer Kenti Turizm Kurumu’nun FECO (Federation of Cartoonists Organisations) ile müşterek düzenlediği festivalin adı “Deventer Koek & Turkse Koffie” (Deventer Ballı Çöreği ile Türk Kahvesi) olarak ilan edilmişti.
Gerçekten Türk kahvesinin yanında, lezzetli Deventer ballı çöreğini tatmak çok hoş oluyor.
