Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Enstitüsü Orman Yüksek Mühendisi Dr. Tuncay Porsuk ile yaptığı söyleşiye 'Mesleki Yeterlilik' konusu ile devam ediyoruz..
AY: Gelelim, tanışmamıza vesile olan Meslek Yeterlilik çalışmalarına. Siz bu konuda bayağı yol almış gözüküyorsunuz!...
PORSUK: Evet, mesleki yeterlilik sisteminden 2016 yılında Mesleki Yeterlilik Kurumunun Teknik Uzman alımı ilanı sayesinde haberim oldu. O dönemden günümüze 'Ormancılık Sektörü MYK Teknik Uzmanı' olarak görev yapıyorum.
AY: 'Ulusal Meslek Standardı (UMS) bir mesleğin başarı ile icra için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
Mesleklerin Belirlenmesi Standardı hazırlanacak meslekler, iş piyasasının ve eğitim kurumlarının öncelikli ihtiyaçları ve sektör komitelerinin önerileri dikkate alınarak Yönetim Kurulunca belirlenir.' olarak açıklanmış. Siz 'orman sektörü' temsilcisi olarak ne zaman başladınız?. Kaçulusal meslek yeterliği tanımınız yayımlandı?
PORSUK: Ormancılık sektöründe mevcutta 7 ulusal meslek standardı ve bunlara bağlı olarak 5 ulusal yeterlilik bulunmaktadır. Ulusal yeterliliklerin yayınlanmasının 2015 yılında başladığını görüyoruz.
AY: Meslek Yeterli Kurumu çok yeni olmasına rağmen, konuya vakıf elemanlarla çalışılıyor. Biz de 'müzik alanında' üçmeslek tanımını hazırladık ve görüşe çıkıyoruz. Gerçekten verilecek belgeler çok önemli mi?
PORSUK: Müzik alanı tarafıma uzak bir alan olmasına rağmen 'metodolojik olarak süreçler aynı olduğu için' sorunuzu cevaplamaya çalışacağım. Anladığım kadarıyla kendi alanınızda 'meslek haritalama sürecini tamamlayıp' ihtiyaçları ortaya koymuşsunuz ve taslak meslek standartlarınızı hazırlamışsınız. Paydaş gruplarınızla taslakların paylaşılması ve geri dönüşlerin alınarak eleştiri ve önerilerin belgelere işlenmesi kuracağınız sistemin kusursuz veya az kusurla işlemesi açısından büyük önem arz etmektedir.
AY: Mesela, bir işveren 'alacağım kişilerde ben bu belgeyi aramıyorum' derse sistem tökezlemezmi? Siz, 'orman alanında' nasıl uyguluyorsunuz?
PORSUK: Aslında sistem 'sürekli gelişim ve yaşam boyu öğrenme' mantığında sürdürülebilir bir kurguya sahip. Sistemin temel amacı, piyasanın ihtiyacı olan niteliklere haiz eleman teminini sağlamaktır. Bu noktada MYK belgeli eleman demek 'kalite yönüyle niteliği ispat edilebilen ve belge ile doğrulanabilen' eleman olduğu için sistemi bilen işverenlerin her zaman belgeli elemandan yana tercihini kullanacağından eminim. Peki biz uygulamada bu süreci yani 'belgeli eleman çalıştırılması sürecini' nasıl yönetiyoruz. Bizim sektörde iki ulusal yeterliliğimiz zorunluluk kapsamında, nedir zorunluluk? İlgili ulusal yeterliliklerin tanımladığı mesleklerde çalışacak olanların belge sahibi olma zorunluluğu var. Bu zorunluluk listesini MYK belli kriterlere göre belirleyip ilan ediyor. Ağırlıklı olarak orman köylülerinin çalıştığı 'orman üretim ve ağaçlandırma' işlerinde, kamu işveren pozisyonunda olduğu için belgesiz çalışana asla izin verilmemektedir.
AY: Bizim alanımızda YÖK ile Ü AK arasında görev tanımı iyi yapılmamış ve karışmış gözüküyor. Burada da MYK ile TUKAK arasında bir ilişki olmadığı görülüyor. Ne dersiniz?
PORSUK: Evet, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu (YBK) olabilmek için TÜ RKAK agreditasyonu ve MYK yetkilendirmesi gerekiyor. Bu süreçlerde her iki kurumun iş süreçlerinde mükerrer uygulamalar olabiliyor. Bu mükerrerliklerin sisteme bütüncül bir bakış açısıyla bakılarak çözülebileceğini düşünüyorum.
AY: Denetim ve gözetim safhalarından sonra en önemli başlık 'ölçme değerlendirme' çok önemli? Doğru mu anlamışız?
PORSUK: Doğru olduğunu ifade etmek isterim. Aslında denetim süreçlerinin temel konusu doğru ölçme değerlendirme araçlarıyla uygun ölçme değerlendirmenin yapılıp yapılmadığının doğrulanmasıdır. Bu nedenle sağlıklı bir ölçme değerlendirme alt yapısının oluşturulması sistemin başarısındaki en önemli faktördür.
AY: Soru hazırlama da her meslek için MYK bünyesinde 'soru bankası' oluşturma fikri çıktı. Ne dersiniz?
PORSUK: Mevcut sistemde her YBK yetkilendirilmeden kendine özgü asgari soru sayısı kadar soru bankası oluşturmak zorundadır. Mevcut sistemin işleyişinde zamanla 'soru kalitelerine' bağlı olarak 'ölçme değerlendirme süreçlerinde' uygunsuzluklar olduğu ve 'objektif ve adil ölçme değerlendirmenin zaman zaman yapılamadığı' denetimlerde tespit edilebiliyor. Bu nedenle 'merkezi ve eşit standartlarda bir soru havuzu sisteminin' bu sorunları minimize edeceğini düşünüyorum ve destekliyorum.
AY: Son yıllarda çok gördüğümüz bir uygulama var: 'Orman alanlarının turizme tahsisi.' Bu doğru mu?
PORSUK: Aslında son yıllarda gördüğünüzü ifade ettiğiniz, veya kamuoyuna yansıdığı kadarıyla bilinen bu konunun geçmişi çok eski yıllara dayanmaktadır. Şöyle ki 1982 yılında Milli Birlik Komitesi`nin yürürlüğe koyduğu 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ile orman kaynaklarının turizme tahsisinin önü açılmıştır. Pozitif yönüyle bakıldığında ülkemizde turizmin gelişmesindeki milat olan turizm teşvik kanununu ile turizm arz kaynak potansiyeli yüksek ormanlık alanlarda, turizm alan ve merkezleri planlanmış ve Türkiye`nin turizm altyapısının temelleri atılmıştır. Eleştirel bir bakış açısıyla bakıldığında ise, bu alanların yönetiminde orman kaynakları lehine günümüzde sürdürülebilir olmayan uygulamaların yaşanmış olmasıdır. Tarafımızca yapılan araştırmalarda, toplumun orman kaynaklarının turizm fonksiyonundan faydalanma talebinin yüksek olduğu, bu ihtiyaçların karşılanırken 'orman kaynaklarının ürettiği toplumsal faydaların devam ettirilip' ek olarak turizm faydası üretilmesi gerektiği hususunda bir konsensüs olduğunu söyleyebilirim. Başka bir ifade ile 'toplumsal talep ve beklentiler doğrultusunda, bu alanlarda sürdürülebilir orman yönetimi ile sürdürülebilir.' turizm ilkelerinin birlikte uygulanması gerektiği gerçeği ortaya çıkmaktadır.
AY:Teşekürler
PORSUK: Ben teşekkür ederim; .
