Ağaçların bilgesi, zeytindir kuşkusuz. En çelimsizi bile kendini kabul ettiren bir ağırbaşlılık, bir suskunluk içindedir. Çoğunun yaşları bilinmez. Romanın, Bizans’ın izlerini taşır bazıları. Zamanlar geçmiş, sahipler değişmiş ama onlar yine de kendi ölümsüzlüklerinde…
Yeryüzünde hiçbir ağaç, bu kadar sıfat, özellik, sorumluluk ve hikâye yüklenmemiştir omuzlarına. Hiçbir ağaçhem geçmişi hem geleceği bu denli kucaklamamıştır.
Zeytin; ebedi ve kutsaldır. Kadim, bilge, bereketli ve merhametlidir.
Barışı ve hayatı temsil eder. İktidarı da simgeler, yerleşik olmayı da.
Zeytin ağacı kutsal kitaplarda hayat ağacı diye geçer. Roma döneminde bir araştırmacı yeryüzündeki ağaçların ilkidir der. Kuran’da altı ayette geçtiği bilinir. Hatta Tin suresinde zeytinin üzerine yemin edilir. Bütün kutsal kitaplarda, mitolojik metinlerde yer alır. Zeytin ağacının altında doğmak ve ölmek ayrıcalıktır. Zeytin mitolojide de çok önemlidir. Zeytin tanrıçası Atena, Atina kentine adını veren tanrıçadır. Güzellik yarışmasına girer, altın elmayı alamaz ama adını bir kente verirler.
İnsan zeytini binlerce yıl önce ehlileştirdi. Yağıyla kandiller yakıldı, geceler aydınlandı. Merhem oldu yaralara, şifa oldu hastalıklara. Güzel bir cildin ya da ipek gibi saçların sırrıydı zeytinin yağı. Akdeniz mutfağının baş tacı sayıldı. Küspesi ısıttı, meyvesi doyurdu. Kimi zaman gübre, kimi zaman sabun oldu. Yapraklarıysa bir fincan çaya dönüştü. Puşkin’den Nazım Hikmet’e, Picasso’dan Monet’ye sayısız yazar, ressam ve şaire ilham verdi. “Önde zeytin ağaçları arkasında yâr / Sene 1946/ Mevsim/ Sonbahar” der Bedri Rahmi Eyüboğlu…
Yüzlerce yıl yaşadığı için Anadolu’da “ölmez ağacı” dediler.
Zeytin aslında sadece bir ticari araçdeğildir. Zevkli yaşam biçimi, kültür biçimidir. Sadece yağı değil, çekirdeği, yaprağı gölgesinde oturduğumuz her şeyinden yararlandığımız bir ağaçtır.
Zeytin antik çağlardan bu yana Anadolu’nun en önemli gelir kaynağı olmuştur. Zeytincilik ailelerde nesiller boyunca dededen toruna sürdürülmüş. Yılların deneyimi, bilgi birikimi, bu tecrübelerin nesilden nesile paylaşılmış olması, insanların inanmışlığı zeytinin kalitesini etkilemiştir. Zeytin ağacı da son damlasına kadar, karşılığını vermiştir insanoğluna.
ittifakgazetesi.com
