Araştırmacılar, ayda yeni bir jeolojik dönem (Ay Antroposeni) ilan etme önerilerinin, insan etkisine ilişkin tartışmayı teşvik edeceğini ve ayak izleri ve gezici izleri gibi önemli kültürel eserlerin korunmasına yardımcı olacağını umuyorlar.
Bir grup bilim insanı, Ay'da yeni bir jeolojik çağın başladığını ve bunun, artık Ay yüzeyinde en büyük etkinin insanların olduğu gerçeğini yansıttığını öne sürüyor. Araştırmacılar ayın yeni dönemini “Ay Antroposeni” olarak adlandırdı.
Kansas Üniversitesi'nde doktora sonrası arkeoloji araştırmacısı ve 8 Aralık'ta Nature Geoscience dergisinde yayınlanan yeni bir makalenin baş yazarı Justin Holcomb, “Kültürel süreçler, Ay'daki jeolojik süreçlerin doğal arka planını geride bırakmaya başlıyor. Çok geç olmadan ay yüzeyindeki etkimiz hakkında tartışmaları başlatmayı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.
Antroposen veya Dünya'da insan yapımı değişikliklerin gerçekleştiği jeolojik bir çağ fikri, son 50 yılda giderek daha fazla kabul görmeye başladı. Kavram artık bilim insanları tarafından genel olarak kabul edilse de kesin başlangıç noktası ve tanımı hâlâ tartışılıyor: Sanayi devriminin başlangıcı ve ilk atom bombasının patlaması da dahil olmak üzere pek çok olası dönüm noktası var.
Ancak konu aya gelince, durum daha net. 1959'da ilk insan yapımı nesne olan Sovyet uzay aracı Luna 2, ay yüzeyine çarptı ve ilk insan yapımı kraterin oluşmasıyla yeni bir değişim döneminin başlangıcı oldu. O zamandan beri insanlar ay yüzeyinde ayak izleri, gezici izleri, golf topları, bayraklar ve insan dışkısı torbaları da dahil olmak üzere birçok şey bıraktı. Araştırmacılara göre, bu insan faaliyetinin göründüğünden daha önemli olduğunu savundu.
İttifakgazetesi.com’un Live Science’in konuyla ilgili haberinden edindiği bilgilere göre, Ay yüzeyinde örneğin bir meteor çarpması sonucu bir değişiklik yapıldığında, bu çok uzun bir süre devam eder. Atmosferi olmayan Ay'da rüzgar veya yağmurdan kaynaklanan erozyon görülmez. Bu, insanların ay yüzeyindeki etkilerinin esasen kalıcı olduğu anlamına gelir.
Yakın gelecekte Ay’a yapılacak çok sayıda görev göz önüne alındığında, bilim adamlarının göksel komşumuzda yeni bir dönem ilan etme önerisi özellikle tam vaktinde. Araştırmacılar tarafından "yeni uzay yarışı" olarak adlandırılan bu faaliyet artışı, uzay turizmi ve ay madenciliği gibi özel faaliyetlerin yanı sıra, 2025'te insanları aya geri döndürmeyi amaçlayan NASA'nın Artemis misyonları dahil ulusal çabaları da içeriyor.
University College'da uzay ve iklim fiziği bölümünde profesör olan Jan-Peter Muller, “İnsan ırkının Ay üzerinde büyük bir etkiye sahip olmak üzere olduğu konusunda farkındalık yaratmanın çok değerli olduğunu düşünüyorum, çünkü burası Vahşi Batı” dedi.
“Uzay mirasımızı” korumak, Ay Antroposeni önerisinin bir diğer önemli hedefidir. Bilim insanları, tıpkı Dünya'da atalarımızın mağara resimlerine ve eserlerinin bakımına gösterilen özen gibi, türümüzün güneş sistemine yayılmasını gösteren çeşitli kalıntıların da korunması gerektiğini yazdı.
Holcomb, "Çalışmalarımızda yinelenen bir tema, korumaya kararlı olduğumuz arkeolojik kayıtlara benzer şekilde, ay malzemelerinin ve aydaki ayak izlerinin değerli kaynaklar olarak önemidir. Ay Antroposeni kavramı, ay yüzeyindeki etkimiz ve tarihi eserlerin korunması üzerindeki etkimiz konusunda farkındalık ve düşünceyi artırmayı amaçlıyor.”
Diğer bilim insanları da insanlığın ay üzerindeki kalıcı fiziksel etkisinin ve kültürel mirasının değerlendirilmesi gerektiği konusunda hemfikir.
Londra Birkbeck Üniversitesi'nde gezegen bilimi ve astrobiyoloji profesörü Ian Crawford, “Bunun, insanların Ay üzerindeki insan faaliyetlerinin etkileri hakkında düşünmeye başlayacak ilginç ve zamanında bir öneri olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
