Evrim Ağacı'ndan Çağrı Mert Bakırcı'nın yazısına göre; görme engelli insanlar, bu engellerinin başladığı yaşa bağlı olarak normal veya yarı-normal şekilde görsel rüyalar görebilirler. Genel kanının aksine her görme engelli, görsel rüyalar göremiyor diye bir genelleme yapmak doğru değildir. Dahası bir rüyanın görülme biçimi, o bireyin “görselliği” nasıl deneyimlediğine de bağlıdır. Yani teorik olarak görsel herhangi bir detay içermeyen rüyalar “görmek” de mümkündür. Bu, uykuda olan kişinin anıyı nasıl canlandırdığına, onu hangi materyallerle hatırladığına göre değişir. Fakat çoğu durumda, görselliğe dair bir deneyimi olmayan bireylerin görsel rüyalar da göremediği söylenebilir. Dolayısıyla doğuştan görme engelli birinin görsel bir rüya görmesi pratik olarak imkânsızdır.
GÖRME ENGELİNİN TÜRÜ
Tabii ki bu noktada körlüğü iki ana gruba ayırmak gerekiyor: gözdeki bir hasardan ötürü görme engeli ile beyindeki bir hasardan ötürü görme engeli. Eğer ki beyin görsel verileri işleyemeyecek şekilde hasar gördüyse, bu hasarın tipi ve yerine bağlı olarak birey hangi yaşta kör olmuşsa olsun rüyalarında görüntüler göremeyebilir. Ancak bireyin gözlerindeki bir hasar körlüğe neden olduysa ve görsel veri beyinde normal şekilde işlenebiliyorsa, yukarıda söylediklerimiz büyük oranda geçerli olacaktır.
GÖRME ENGELLİLERİN RÜYA İÇERİKLERİ
Görme engellilerin rüyalarının içerikleri, engelin başladığı yaşa ve türüne göre farklılık gösteriyor. 5 yaşından daha küçükken görsel yetisini kaybetmiş olan ve doğuştan kör insanların rüyalarının görüntülerle canlanmadığını biliyoruz. Bu gruptaki insanların rüyaları, görme haricindeki duyuların canlandırılmasıyla oluşuyor. Sesler, kokular, tatlar ve hisler içeren rüyalar görebiliyorlar. 5-7 yaş arasında kör olan insanların rüyalarının içerikleriyse kişiden kişiye değişiyor. 6 yaşında kör olmuş iki farklı bireyden biri görsel rüyalar görürken, diğeri görsel olmayan rüyalar görebiliyor. Dolayısıyla bireysel ve gelişimsel farklılıklar ile engelin türü gibi özellikler, rüyaların ortaya çıkış biçimini etkileyebiliyor. Fakat 7 ve daha sonraki yaşlarında kör olmuş insanlar, rüyalarını halen bizim anladığımız anlamıyla fiziksel görüntüler şeklinde “görebiliyor”. Renkler, görüntüler gerçeğe en yakın halleriyle rüyalarında boy gösteriyor. Bu insanlar için rüyaların ne kadar kıymetli olduğunu hayal dahi edemezsiniz!