Mahlep kokulu Mezopotamya mutfağının hazinesi Diyarbakır. Varolan kültürel değerlerimizi kaydetmezsek, kaybolacaklar kaydedilen değerleri günümüz şartlarına uyarlamazsak bu kez gerilemeye başlayacaklar. Güneydoğu Anadolu Bölgesi mutfağı da bu değerler arasında önemli yer tutuyor. Hele Diyarbakır mutfağı. Coğrafyasının ve tarihinin kendine kazandırdığı çoğul, çok boyutlu, çoklu kültür kaybolmamalı.
Evliya Çelebi nin dediği gibi 'Dünya bir ev olsa mutfağı kesinlikle Diyarbakır olmalı' sözünden çıkarak Mezopotamya`nın kadim ilimiz Diyarbakır mahlep kokulu şehir Diyarbakır...
Mahlep nedir, mahlebin faydaları nelerdir?
Mahlep gül familyasından bir ağacın bitkisidir. Bu ağaç, nohut büyüklüğünde irili ufaklı tanelere sahiptir ve bu taneler mahlep bitkisidir. Yemeklere, hoş bir koku katmak ve gevreklik sağlamak amacı ile katılır. Özellikle kandil simidindeki kokuyu hepimiz hatırlarız. İşte o koku mahlep kokusunun ta kendisidir. Bazı pastane usulü kurabiyelerde de kokusunu duymak mümkündür. Peki bu damak tadımızın alışmaya çalıştığı baharatın faydaları nelerdir?
Mahlep gül familyasından bir ağacın bitkisidir. Bu ağaç, nohut büyüklüğünde irili ufaklı tanelere sahiptir ve bu taneler mahlep bitkisidir. Yemeklere, hoş bir koku katmak ve gevreklik sağlamak amacı ile katılır. Özellikle kandil simidindeki kokuyu hepimiz hatırlarız. İşte o koku mahlep kokusunun ta kendisidir. Bazı pastane usulü kurabiyelerde de kokusunu duymak mümkündür. Peki bu damak tadımızın alışmaya çalıştığı baharatın faydaları nelerdir?
Mahlebin faydaları
Lif, yağ asidi, protein, kalsiyum, potasyum ve magnezyum bakımından oldukça zengindir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklara karşı direnci arttırır.
Solunum yolu sıkıntılarına iyi geldiği bilinmektedir.
Balgam sökmeye yardımcı olur.
Şeker hastalıklarında faydalı etkileri görülmüştür.
Karaciğer hastalıklarının tedavisinde yardımcıdır.
Vücuda enerji sağlar ve kendinizi daha dinçhissetmenizi temin etmeye çalışır.
Böbrek ağrılarına iyi gelir
Karın ağrılarını azaltır.
Kalp ve damar hastalıklarına karşı iyi bir koruma sağlar.
İçerisindeki kalsiyum oranı sebebiyle kemik sağlığı ve gelişimine katkıları vardır.
Sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olur.
Bal ile karıştırılıp tüketilirse, boğazda biriken mikropları yapıştırarak oradan temizleyemeye yardımcı olur. Etkisi o kadar fazladır ki boğazda meydana gelen tümörlü yapılanmaları da oradan alarak temizlenmesini sağlayabilir.
Kandaki şeker oranını düzenleyerek şeker hastalığının dengelenmesine yardımcı olabilir. Bu yüzden şeker hastaları da doktorlarına danışarak tüketebilirler.
Vücuda enerji verir.
Karaciğerin özellikle kendini yenilemesine yardımcı olmak gibi bir etkiye sahiptir.
Böbreklerde yaşlanmadan kaynaklı meydana gelen bazı ağrıların geçmesine sebep olmaktadır.
Antioksidan etkisi sayesinde, yüksek kolesterolün önüne geçmeye ve bu sayede kalp damar hastalıklarını önlemeye yardımcı olur.
Sütle karıştırılarak kullanıldığında vücudun alması gereken kalsiyumun günlük ihtiyacının rahatlıkla karşılana bilineceği açıklanmıştır. Bu bakımdan yaşlı ve çocukların sütle mahlep tüketmelerini teşvik etmeliyiz. Hamilelik sırasında da sütle bu tüketim sağlanmalıdır ancak herhangi bir hassasiyetiniz veya rahatsızlığınız var ise lütfen önce doktorunuza danışınız.
Mahlep nerelerde kullanılır?
Poğaça
Kurabiye
Kandil simidi
Pilav
Helva
Haydi bakalım Diyarbakır çöreği nasıl yapılır tarifimize bakalım
Diyarbakır çöreğinin püf noktaları nelerdir?
Kendine özgü hoş kokusuyla bilinen Diyarbakır çöreği yöresel lezzetlerimiz arasında yer alır.
Kendine özgü hoş kokusuyla bilinen Diyarbakır çöreği yöresel lezzetlerimiz arasında yer alır. Hamurunun içerisine kavrulmuş susam, mahlep ve çörek otu katılarak yapılan Diyarbakır çöreği mis gibi kokusuyla yiyenleri adeta cezbeder. Diyarbakır çöreği bir diğer adı da bayram çöreği olarak da bilinir. Bayramlarda, günlük kahvaltı sofralarında çok sevilerek tüketilen Diyarbakır çöreği oldukça lezzetli bir hamur işidir. Lezzetli olmasının yanı sıra yapımı da oldukça basittir. Diğer poğaçalardan ayıran özelliği içerisine çeşitli baharatlar katılması ve hamurunun çok fazla yoğurulmasıdır. Sizler için yazımızın devamında evde kolaylıkla hazırlayabileceğiniz Diyarbakır çöreği (Bayram çöreği) tarifi verdik. Gelin birlikte okuyalım
Ustasından Lezzetli Diyarbakır Çöreği (Bayram Çöreği) Tarifi
Malzemeler
500 gram un (5 su bardağı)
1 su bardağı eritilmiş tereyağı
1 tane kesme şeker (bir çay kaşığı toz şeker)
Yarım paket yaş maya
Yarım su bardağı ılık su
Yarım su bardağı ılık süt
2 tatlı kaşığı mahlep
1 tatlı kaşığı kavrulmuş susam (aktardan yahut marketten satın alabilirsiniz)
1 tatlı kaşığı rezene (aktarlardan temin edebilirsiniz)
1,5 tatlı kaşığı çörek otu
1,5- 2 tatlı kaşığı tuz (azaltıp çoğaltılabilir)
1 tane yumurta sarısı
1 çay kaşığı pekmez
1 yemek kaşığı susam
Yapılışı
Küçük bir kabın içerisine yarım paket yaş maya eklenir ve üzerine yarım su bardağı ılık su ilave edilir. Kaşık yardımıyla karıştırılarak maya eritilir. Ü zerine bir adet kesme şeker de eklenerek yeniden karıştırılır.
Yoğurma kabının içerisine 4 su bardağı un, 2 tatlı kaşığı mahlep, 1 tatlı kaşığı rezene, 1,5 tatlı kaşığı çörek otu, 1 tatlı kaşığı kavrulmuş susam, 1 su bardağı eritilmiş tereyağı 1,5 tatlı kaşığı tuz ve yarım su bardağı ılık süt koyularak el ile yoğurmaya başlanır. Kalan 1 bardak un hamurun kıvamına göre kontrollü şekilde eklenmelidir.
İyice yoğurulan hamurun kıvamı ele yapışmayacak şekilde olmalıdır.
Yoğurma kabının kapağı varsa kapatılır yoksa streçfilmle yoğurma kabının üzeri streçlenerek hamur ılık bir ortamda mayalanmaya bırakılır.
Yaklaşık 1 saat mayalanan hamur, yoğurma kabından çıkarılarak tezgah üzerine alınır.
Tezgaha bir miktar un serpilir ve hamur unun üzerine konularak merdane yardımıyla açılır.
Hamuru merdaneyle açarken ne çok kalın ne de ince olmamasına dikkat edilmelidir. Hamur yuvarlak bir şekilde açılır ve bıçakla baklava dilimine benzer dikdörtgen parçalar kesilir.
Kesilen dikdörtgen hamur parçaları yağlı kağıt serilmiş fırın tepsisine sıralanır.
Fırın tepsisine sıralanan hamurların üzerine bıçağın ters kısmıyla şekiller verilir. (İsterseniz çatalın tersi ile hamurların üzerinden birkaçkez geçerek de şekil verebilirsiniz.)
Küçük bir kase içerine1 adet yumurtanın sarısı eklenir ve üzerine 1 çay kaşığı pekmez konularak karıştırılır. Pekmezin koyulmasının sebebi çöreklerin yumurta kokmasını engellemek içindir. İsteğe göre pekmez eklemeyebilirsiniz.
Yumurta sarısı çöreklerin üzerine fırça yardımıyla sürülür.
Son olarak hamurların üzerine susam serpiştirilir ve önceden ısıtılan 180 derecelik fırında üzeri kızarıncaya dek yaklaşık 20-25 dakika pişirilir.
Mis gibi kokusuyla piştiğini belli eden Diyarbakır çörekleri hazır. Fırından çıkarıp sıcak sıcak servis edebilirsiniz. Afiyet olsun.
