Dünya, 2024’te uzun süreli internet ve elektrik kesintisi tehlikesiyle baş başa. Bilim insanları tarafından yapılan uyarılara göre 2024 yılı başlarında Güneş fırtınalarının Dünya’yı etkileyebileceği iddia ediliyor. Güneş fırtınaları, elektrik ve uydu sistemi gibi temel iletişim ağlarını sekteye uğratabilir, elektronik cihazları bozabilir.
NASA'nın yaptığı açıklamalara göre Güneş’in yüzeyinde patlamaların meydana gelecek ve bu da Dünya’yı olumsuz yönde etkileyecek. NASA'ya göre, Güneş yüzeyinde yaşanan patlamalar, radyo frekanslarını, elektrik şebekelerini, navigasyon sinyallerini de etkileyecek. Ayrıca, uzay araçları ve astronotlar için de risk teşkil edecek güçlü enerji dalgalarını oluşturacak.
Bu açıklamalara göre güneş patlaması ne zaman?
Güneş’teki olası patlamalar sonrasında gezegenimizde yaşanacaklar, 2024 yılında gerçekleşeceği iddia edilen kehanetler arasında yer aldı.
Güneş patlaması veya Güneş püskürtüsü, Güneş'in gaz yuvarında (atmosfer) gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen tanımlamadır. Söz konusu patlamalar milyarlarca megaton gücünde olup, genelde saatte 1.000.000 km/saat hızla hareket ederler.
Bu arada Güneş’te yaşanan patlamaların da şiddeti değişmekte. Ayrıca bu patlamaların süper yıldızlarda da olabileceği ve daha tehlikeli boyuta ulaşabileceği söyleniyor.
6x1025 Patlama sonucunda joule'e kadar enerji açığa çıkarabilir. Güneş püskürtüsü nedeniyle Dünya atmosferine normalin üzerinde küçük dalga boylu radyasyon parçacıkları girer. Bu püskürtüler sonucunda yeryüzündeki iletişim ve güç ağları olumsuz yönde etkilenebilir.
Güneş patlamaları, Güneş atmosferinin bütün tabakalarını (fotosfer, korona ve kromosfer) etkiler, plazmayı onlarca milyon kelvine çıkarıp elektronları, protonları ve daha ağır iyonları neredeyse ışık hızıyla uzaya fırlatır. Ayrıca bütün elektromanyetik tayfa yayılmış radyasyon üretirler.
Posta'da yer alan habere göre, Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi Uzay Hava Tahmin Merkezi’nden bilim insanı Mark Miesch, konuyla ilgili Mashable’a bu yılın başlarında yaptığı açıklamasında "Fırtına mevsimlerinin uzaydaki eşdeğeri diyebiliriz. Şimdi de bir yenisi başlıyor" dedi.
Şu anki döngüde Güneş aktivitesi, Temmuz 2025’te zirve noktasına ulaşacak. Son aktivitede yedi adet Güneş patlaması (Güneş’in yüzeyinde yaşanan ışık patlamaları) ve 18 taçküre kütle atımı (Güneş’in yüzeyinden plazma adı verilen çok sıcak gaz atımları) yaşandı.
SDO uzay aracı, her 10 saniyede Güneş’in oldukça canlı görüntülerini yakalıyor. Bu görüntüler de büyüleyici bir detay seviyesine sahip. Hatta NASA şöyle diyor: "Her görüntü, HD kalitedeki bir videonun sekiz katı kalitede."
CARRİNGTON OLAYI NEDİR?
Carrington Olayı, hızla sanayileşen dünyayı derinden etkiledi. 1859'un Eylül ayında Güneş'te öylesine güçlü bir patlama meydana geldi ki, elektrik akımları Dünya yüzeyini kasıp kavurdu ve dünyanın dört bir yanındaki telgraf sistemleri işlemez hâle geldi. Bu hadise geniş çaplı yangınlara ve kargaşaya sebep oldu.
1859 yılında, Carrington Olayı olarak bilinen Güneş patlaması, 10 milyar atom bombası enerjisine denk gaz ve atom altı parçacıkları püskürterek Dünya'yı etkiledi. Sonuçlar öylesine ürkütücüdür ki telegraf iletişiminin aksaması bir yana elektrik sistemlerinde başlayan yangınlarla olay kontrolden çıkar.
3 Eylül 1859 Cumartesi günü, Baltimore American and Commercial Advertiser raporuna göre,Güneş'teki patlama sonrası şunlar yaşanmıştır:
“Perşembe akşamı geç saate kadar dışarıda olanların auroral ışıkların muhteşem görünümüne şahitlik etme şansı oldu. Bu fenomen, ışık oluşumu saatlerinin farklı olmasına rağmen Pazar günkü görünüme çok benzerdi, eğer muhtemel olsaydı, daha parlak ve prizmatik tonlar daha çeşitli ve enfes olacaktı. Işık, parlak bir bulut gibi tüm gökyüzünü kaplıyordu ve daha büyük boyutlu yıldızlar belirsizce parlıyordu. Işık, Ay’ın dolunay halindeki parlaklığından bile fazlaydı fakat etrafındaki her şeyi kaplayan tanımlanamaz bir yumuşaklığı ve narinliği vardı. Saat 12 ile 1 arası görünürlüğü en yüksek muhteşemliğindeyken, bu garip ışığın altında duran şehrin sessiz sokakları, bu tek görünüş kadar güzel bir görüntü sergilemekteydi.”
GÜNEŞ PATLAMASI NE ZAMAN OLACAK?
Kimi bilim insanları tarafından yapılan uyarılara göre, 2024 yılı başlarında Güneş fırtınalarının Dünya’yı etkileme ihtimalleri var. Buna göre çoğu Güneş patlamaları, şiddetli manyetik alanların fotosfere girdiği Güneş lekeleri gibi aktif bölgelerde oluşur. Güneş püskürtüleri magnetik birleşmelerden dolayı oluşurlar. İlk oluşum ise 1859 yılında gözlemlenmiştir ve Carrington Olayı olarak tanımlanır. Söz konusu durum hakkında 2024 yılı içinde net bir tarih verilmedi.
