İsrail’in en büyük müttefiki ABD bile rahatsız
Netanyahu, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, 2.3 milyon nüfusa sahip Gazze yönetiminin İsrail’e geri verilmesini önerdi. Tel Aviv yönetimi Gazze’ye saldırı başlattıkları ilk günlerde ‘işgal’ niyetinde olmadıklarını öne sürse de Netanyahu, ABC News’e verdiği demeçte “İsrail Gazze’nin güvenlik sorumluluğunu ‘süresiz’ olarak üstlenecek, çünkü bu olmadığında neler olduğunu gördük.” dedi.
Netanyahu’nun aklında ‘tam olarak ne olduğu’ belirsizliğini korusa da öneriye tepkiler çığ gibi büyüyor. İsrail’in en büyük müttefiki ABD bile Netanyahu’nun planından rahatsız. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçen hafta yaptığı açıklamada, “İsrail, Gazze’nin kontrolünü ve sorumluluğunu yeniden üstlenemez” derken, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby “İsrail güçlerinin Gazze’yi yeniden işgal etmesi doğru bir şey değil” dedi.
Savaş kabinesindeki herkes aynı fikirde değil
İsrail basınında yer alan bilgilere göre, Netanyahu’nun ‘süresiz işgali’ İsrail kendini güvende hissedene kadar devam edecek. Ancak 7 Ekim sonrası kurulan savaş kabinesinde herkes başbakanla aynı fikirde değil. Örneğin İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Netanyahu’nun teklifinin tam tersini öneriyor ve Gazze’deki çatışmalar tamamlandıktan sonra İsrail’in bölgedeki varlığına son vermesi gerektiğini söylüyor.
Netanyahu ‘liderlik fiyaskosu’ nedeni ile sinir krizleri geçiriyor
Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert ise ABD’li yayın organı Politica’ya verdiği röportajda, Netanyahu’nun ulusal güvenlik konusundaki büyük başarısızlığı nedeniyle ‘büyük bir liderlik fiyaskosu’ yaşadığını ve ‘sinir krizleri’ geçirdiğini öne sürdü. Netanyahu’nun yanlış hesap yaptığına dikkat çeken Olmert, bunun İsrail’i stratejik rotasından çıkaracağı uyarısında bulunarak, Filistin Devleti için müzakerelerin yeniden başlatılması gerektiğini vurguladı
İşgal İsrail’e daha geniş yasal sorumluluklar getirir
Batı medyasında yer verildiği analizlerde ise Netanyahu’nun işgal planının İsrail’e daha kapsamlı yasal yükümlülükler getireceği söyleniyor. Uluslararası hukuka göre, İsrail birliklerinin Gazze’de uzun vadeli kalması, İsrail’e ‘işgalci bir güç’ olarak açık ve geniş sorumluluklar almasını sağlayacaktıy. Cenevre Sözleşmesi’ne göre, ‘işgalci güç’ işgal ettiği topraklardaki sivil halkın hayatta kalabilmeleri adına gerekli olan giyecek, yatak, barınma araçları yeterli gıda ve tıbbi malzeme sağlanmasını temin etmekle yükümlüdür.
Şiddette yeni bir sayfa açabilir
İngiliz Guardian gazetesi İsrail birliklerinin Gazze’de kalıcı bir güvenlik rolü üstlendiği son dönemde İsrail’in başbakanının Ariel Şaron olduğunu vurgulayıp, karanlık dönemin bir şiddet sarmalına neden olduğunu hatırlattı. Analizin yazarı Peter Beaumont, Şaron’un 2005 yılında Gazze’den tek taraflı olarak çekilmesinin hikayesinin günümüz İsrail liderleri için öğretici nitelikte olduğunu belirtti ve “Netanyahu’nun Gazze’ye yönelik belirsiz vizyonu şiddette yeni bir sayfa açabilir” uyarısında bulundu.
İşgal planının ardında kişisel nedenler mi var?
ABD’li Washington Post gazetesi ise Netanyahu’nun işgal planını ‘maliyetli’ ve İsrail ordusunu zayıflayacak bir hamle olarak değerlendirdi. Netanyahu’nun Hamas saldırısı sonrası eleştiri oklarının hedefinde olduğunu belirten gazete “Anketler, her 10 İsrailliden 8’inin Netanyahu’nun istifa etmesini istediğini gösteriyor” dedi. Gazete, Netanyahu’nun Gazze’yi işgal planının arkasında kişisel nedenler olabileceğini de ileri sürdü. Gazeteye göre, Netanyahu, Gazze’yi işgal ederek, hem Hamas’ı zayıflatmayı hem de İsrail’deki siyasi rakiplerini susturmayı amaçlıyor.
