Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı, 5 Aralık 1934'te Meclis'te gerçekleşen Anayasa değişikliğiyle kabul edildi. Bu hak tanındıktan sonra 1935'teki genel seçimlerde Meclis'e 17 kadın milletvekili seçildi.

7 Mart 1935'teki 1. Yasama Yılı'nın ikinci birleşiminde, kadın milletvekilleri arasında Genel Kurul kürsüsünden ilk konuşmayı Erzurum Milletvekili Nakiye Elgün yaptı. Bu konuşma, kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınmasının ardından TBMM'de bir konuşma yapan ilk kadın milletvekili olarak kayıtlara geçti.

Elgün'ün konuşmasına, "Arkadaşlar, Başbakanımız General İsmet İnönü'ye beyanı itimad eden arkadaşlar arasında bizim de bulunmamız ve bu bulunma onurunu bize vermiş olmanız itibarıyla duyduğumuz heyecanı ifade için buraya gelmiş bulunuyorum." cümlesiyle başladı.

Tutanaklara göre, Elgün konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

"Bugüne kadar Türk, bütün olarak her sahada yan yana, el ele çalışmıştı. Fakat bugüne kadar Türk milletinin en yüksek, en onurlu bir mevkii olan burada, ilk defa yer almış bir kadın saylav olmak itibarıyla bunu verenlere karşı duyduğumuz hazzı ifade ederken yine bu büyük onurun içinde Türk Hükümetine itimat beyan eden arkadaşlar arasında bulunmak şerefinin bize verilmiş olmasından dolayı duyduğumuz sevinci ifade etmeye çalışırken belki söz bulamıyorum. Bütün dünya bilsin ki Türk milleti dün olduğu gibi bugün de bugünden sonra da hiç eksiksiz bir bütün olarak çalışacaktır. Ve bütün dünyaya bu suretle muvaffakiyetini, eserini, hüsnü niyetini göstermiş olacaktır."

Elgün, konuşmasında Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkının verilmesi vesilesiyle Atatürk'e teşekkür ederken, duygularını ifade etmekte zorlandı.

VGVHV

UZUN SÜRE ALKIŞLANDI

"Bize bu güzel günleri ve anları yaşatan, bizi ilk günden beri rehberlik eden, önderlik eden Ulu Önderimiz Atatürk..." dediği sırada duygusal anlar yaşayarak cümlesini tamamlayamadı ve "Affınızı istirham ederim. Şu anda belki nadir hissedilebilecek bir heyecan içindeyim. Bu sebeple tekrar affınızı talep ederim" sözleriyle Genel Kuruldan özür diledi.

Konuşmasını şu sözlerle tamamladı: "Bu ulvi günde bulunmamızdan dolayı asil Türk milletine başarılar, en büyük günler, en mutlu anlar dilerim. Şimdi huzurunuzdan ayrılıyorum."

Tutanaklara göre, konuşmasını bitirdikten sonra milletvekillerinin oturduğu sıralardan "bravo" sesleri yükseldi ve Elgün uzun süre alkışlandı.

Ara seçimde Meclis'e girenler arasında Hatice Özgener de yer alarak milletvekilliğine seçildi. 22 Ocak 1936'da ant içerek göreve başlamasıyla TBMM'deki kadın milletvekili sayısı 18'e ulaştı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kadın milletvekillerinin oranı, tarihten günümüze yüzde 5'in üzerine çıkmadı. 23. Dönem ile birlikte oran yüzde 9,09'a yükseldi, ardından 24. Dönem'de yüzde 14,36'ya, 25. Dönem'de yüzde 17,82'ye, 26. Dönem'de yüzde 14,73'e, 27. Dönem'de yüzde 17,33'e ve 28. Dönem'de yüzde 19,83'e ulaştı.

Bugün, TBMM'de kadınlar yüzde 19,83 oranında temsil ediliyor. Partilere göre dağılımda AK Parti 50, HEDEP 27, CHP 24, İYİ Parti 5, MHP 4, DEVA Partisi 4, Saadet Partisi 2, TİP 1, Demokratik Bölgeler Partisi 1 ve Emek Partisi 1 kadın milletvekiliyle temsil ediliyor.

Kadın milletvekili sayıları dönemlere göre şu şekilde değişti: 

- 5. Dönem 444 milletvekilinin 18'i kadın.

- 6. Dönem 470 milletvekilinin 16'sı kadın.

- 7. Dönem 492 milletvekilinin 16'sı kadın.

- 8. Dönem 499 milletvekilinin 9'u kadın.

- 9. Dönem 494 milletvekilinin 3'ü kadın.

- 10. Dönem 537 milletvekilinin 4'ü kadın.

TBMM Başkanı Kurtulmuş'tan Gaziler Günü mesajı TBMM Başkanı Kurtulmuş'tan Gaziler Günü mesajı

- 11. Dönem 602 milletvekilinin 8'i kadın.

- 12. Dönem 448 milletvekilinin 3'ü kadın.

- 13. Dönem 455 milletvekilinin 8'i kadın.

- 14. Dönem 450 milletvekilinin 5'i kadın.

- 15. Dönem 456 milletvekilinin 6'sı kadın.

- 16. Dönem 455 milletvekilinin 4'ü kadın.

- 17. Dönem 410 milletvekilinin 12'si kadın.

- 18. Dönem 450 milletvekilinin 6'sı kadın.

- 19. Dönem 450 milletvekilinin 8'i kadın.

- 20. Dönem 550 milletvekilinin 13'ü kadın.

- 21. Dönem 550 milletvekilinin 23'ü kadın.

- 22. Dönem 550 milletvekilinin 24'ü kadın.

- 23. Dönem 550 milletvekilinin 50'si kadın.

- 24. Dönem 550 milletvekilinin 79'u kadın.

- 25. Dönem 550 milletvekilinin 98'i kadın.

- 26. Dönem 550 milletvekilinin 81'i kadın.

- 27. Dönem 600 milletvekilinin 104'ü kadın.

- 28. Dönem 600 milletvekilinin 119'u kadın.

Kaynak: HABER MERKEZİ