Bayrampaşa TİSEM’de yılsonu sergisi heyecanı…

Bayrampaşa Belediyesi bünyesinde faaliyet göstermekte olan Türk İslam Sanatları Merkezi TİSEM`de yılsonu sergisi heyecanı yaşanıyor. Yılsonu sergisi özelinde TİSEM çalışmaları üzerine Deniz Bakır, Şerife Yavuzcan ve Nurgül Duru ile bir e-sohbet gerçekleştirdik.

Bayrampaşalı sanat sevdalılarına geleneksel sanatlarımızdan birçok dalda sanat eğitimini mâhir hocalar eliyle vermekte olan TİSEM`in yıl sonu tezhip sergisinin açılışı 11 Haziran cumartesi günü Mehmet Akif Ersoy Kültür Merkezi`nin fuaye alanında gerçekleştirildi.

Şerife Yavuzcan, Deniz Bakır, Orhan Dağlı ve Atilla Aydıner

Bayrampaşa Belediye Başkanı Atila Aydıner`in kurdelasını kestiği sergi özelinde TİSEM Koordinatörü Deniz Bakır, Tezhip hocası Şerife Yavuzcan, Rehber Psikolojik Danışman Nurgül Duru ve sanat tarihçisi Zülal Kaçak ile bir e-mülakat&nbsp gerçekleştirdik.

İbrahim Ethem Gören: Deniz hanım sizi tanıyabilir miyiz?

Deniz Bakır:&nbsp 2014 yılında Bayrampaşa Belediyesi eğitim kurumlarında sanat eğitmeni olarak çalışmaya başladım. 2016 yılında Bayrampaşa Belediyesi Türk İslam Sanatları Merkezi TİSEM`in kuruluşunda koordinatör olarak göreve başladım ve halen bu kurumda yönetici olarak çalışmaya devam ediyorum.

Deniz Bakır-TİSEM Koordinatörü

Geleneksel sanatlarla ilginizi konuşalım;

2012 yılından itibaren Şerife Yavuzcan atölyesinde tezhip sanatı eğitimi almaya başladım, halen devam etmekteyim. Bu süreçiçerisinde yurt içinde birçok sergi ve fuara katılım sağlayarak çalışmalarımı sergileme imkânı buldum.

Dünden bugüne TİSEM hizmetlerini nasıl özetlersiniz?

2016 yılında Bayrampaşa Belediyesi`ne bağlı olarak küçük bir atölye ve iki ders grubu olarak çıktığımız yolculukta, 2017 yılında 4 atölye, 5 ders ve sergi-galeri alanı olarak büyümeye başladık. 6. yılın sonunda toplam 11 dalda, haftanın yedi günü eğitim veren, hocalarımızın ve kursiyerlerimizin çıkardıkları eserlerin sergilenmesini ve satışını sağladığımız galerimizle, toplamda 500 öğrencimizle büyük bir aile olarak yolculuğumuza devam etmekteyiz.&nbsp

Bayrampaşa Belediye Başkanı Atilla Aydıner ve TİSEM kursiyeri Gülcan Acar

Tüm eğitim kurumlarında olduğu gibi pandemi döneminde yasaklardan dolayı yeni kurslarımızı açamadık. Lakin gelenekli sanatlarla uğraşanlar iyi bilir ki çalışmalar bir es vermeyi kabul etmez, eller hemen acemileşir. Bu yüzden yasaklar döneminde sadece kademe öğrencileri için kontrollü şekilde çalışmalarını tamamlama fırsatı verdik, atölyemizi bazı günler hizmete açtık. 2021-2022 sezonunda yeni kursiyerlerimizle birlikte yolculuğumuz devam ediyor.&nbsp

TİSEM`de hangi sanat dallarında eğitimler veriliyor?

Kurulduğundan bu tarafa hat, tezhip, minyatür, ebru, çini, çiçek ressamlığı, halkâr&icirc ihtisas, suluboya, mozaik, kaligrafi ve geometrik desenler atölyeleri konusunda eğitimler verildi, veriliyor.

Hocalarınızı tanımak isteriz?

Faaliyete başladığımız 2016 yılından bu tarafa 11 farklı branşta derslerimiz -senelere göre farklılık arz ederek- devam etti. Mahmut Şahin, Safuh Al-Mustafa, Şerife Yavuzcan Şahin, Zehra Güler Avcı, Zeynep Sincer, Fatma taşçı, Zaliha Erdoğan Peçe, Müberra Akçay Kurt, Ayşe Nurgül Kabasakal, Emrah Yücel, Meral Akbaş, Hatice Kübra Kahraman, Esra Arslan, Zülal Kaçak, Z. Nurgül Duru ve Fatma Dağlı şimdiye kadar birikimleri ve emekleri ile bize katkıda bulundular. Hepsine müteşekkiriz.

TİSEM`de bir eğitim-sanat yılı nasıl geçti?

Pandemi yasaklarından dolayı bir yıl süren boşluktan sonra 2021-2022 eğitim sezonuyla birlikte biz de derslerimize başladık. Bu mecburi ara ile hem bizlerin hem kursiyerlerimizin sanat aşkı coşkulu bir hâl aldı ve bizi tetikledi diyebiliriz. En verimli ve devam açısından en bereketli senemizdi. Oldukça fazla eser üretildi, o yüzden topluca bir sergi açmaktan ziyade her branşa ayrı sergi açma fikri oluştu. İlk sergimizi tezhip üzerine açtık ama sonbahardan itibaren diğer branşlarda da sergilerimiz olacak inşallah.

İnşallah.

Yine her sene olduğu gibi klasik sanatlarımızın duayen isimlerini çeşitli seminer ve sohbet programlarına davet ederek talebelerimizin bu isimlerle ünsiyet kurmasını sağladık.&nbsp

Bu yıl farklı kurumlarla da sanat alanında oldukça bereketli çalışmalarımız oldu.&nbsp

Meselâ;

HaliçÜ niversitesi ile paydaş olduğumuz bir projeye başladık. İslam Mimarisi ve Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi kurduk. Bu proje ile Mimar Sinan`ın geliştirdiği mimari teknikler üzerine deneysel çalışmalar yapılması hedeflendi. Kurs sonunda 6 branşta yetkinlik kazanmış kursiyerlerimiz yetişmiş olacak.

Bir diğer çalışmamız da Çevik Kuvvet`te görev alan polis memurlarımızın iş streslerini azaltabilmek, sanatla kendilerini rahat hissedebilecekleri bir alan yaratmak maksadıyla başlattığımız ebru atölyesi… Polis memurlarımızın kendi mesailerinin durumuna göre haftanın üçgünü olarak başlattığımız derslerimiz halen devam etmekte; Bu çalışmamız İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından oldukça iltifat gördü ve diğer ilçe emniyet müdürlüklerine de sunum yapmamız istendi. Bunlar bizi mutlu eden ve gururlandıran çalışmalar.

Ne güzel; Kademe eğitimleri söz konusu mu? Bu alanda çalışma yapmak gündeminizde var mı?

Her branşta farklı sürelerde temel eğitim gerçekleşiyor. Bu yüzden kademe grupları şimdilik birkaçbranşla sınırlı. Tezhip bu branşlardan biri. Kademe gruplarımızla bu yıl ekstra eğitim programları tertip ettik. Bu minval de, tezhip sanatının ekol isimlerinden öğretim görevlisi Orhan Dağlı ile 5 haftalık bir eğitim serisi ile farklı teknikler ve üsluplar üstüne uygulamalı çalışmalarımız oldu. Hem bilgilerimiz tazelendi hem de teknik açıdan detaylı bir eğitimden geçmiş olduk.

TİSEM desen eğitimleri…

Klasik sanatlarımızı öğretme ve geliştirme çalışmalarını icra ederken geliştirdiğimiz özgün desenleri, çalışmalarımızı dijitale aktarma ihtiyacı da hâsıl oldu. Dijitalleşen çağımızda bu durumdan geri kalmak istemedik. O yüzden öğretim görevlisi Fatma Yener Dağlı hocamızdan tezhib kademe öğrencilerimiz, Adobe illüstratör programı ile vektörel atölyemizde tasarlanan desenleri dijitale aktarmayı öğrendiler. Yeni dönemde de bu çalışmaların çıtasını biraz daha yukarı çekerek desenlerden oluşan bir tezhip kitabı ve e-kitap oluşturma projemiz var. Bununla birlikte bu sanata gönül veren herkesin ulaşabileceği bir dijital kaynak oluşturmuş olacağız inşallah.

TİSEM Tezhip Atölyesi`nin çalışmalarını ve bu serginini hazırlık süreçlerini de tezhip hocası Şerife Yavuzcan`dan dinleyeceğiz. Şerife Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

Şerife Yavuzcan: 1998 yılında Hatice Aksu`nun talebesi olarak tezhibe başladım. 2001 yılından itibaren bu sanat dalında öğretici olarak İSMEK ve Eyüpsultan Belediyesi bünyesinde çalıştım. Halen çalışmalarıma Bayrampaşa Belediyesi`nde devam ediyorum. Ayrıca Orhan Dağlı`dan minyatür, Davut Bektaş`tan hüsn-i hat, Hatice Uçar`dan katı` dersleri aldım. Tezhip alanında yirmi yılda birçok sergiye katılımcı ya da düzenleyen olarak katıldım.

Şerife Yavuzcan-Tezhip Sanatkârı

TİSEM`e gelirsek;

TİSEM`deki tezhip derslerimize gelirsek, 2 yıl süren temel eğitimimiz var. Klasik usul tezhip çalışıyoruz. Bu üslupta tüm kural ve yöntemleri bu süreçte öğretmeye çalışıyoruz. 3. yıla geldiğimizde hedefimiz öğrencilerimizin artık kendi özgün tasarımlarını üretebilmelerini sağlamak. Bu noktada geçmişten günümüze kadar gelen tasarım örnekleri elbette ki en büyük esin kaynağımız. Bu konuda sık sık kaynak taraması yapıp desenler üzerinden konuşmak ve incelemeler yapmak da dersimizin bir parçası. Sonrasında yapılmış eserleri taklit etmek değil, öğrencilerimizin özgün tasarımlarını ortaya çıkarmak ve geliştirmek hedefimiz oluyor.

Aşağı-yukarı 3 yıllık bir eğitimle bu mümkün olabiliyor mu?&nbsp

Temel eğitimimiz sürecinde zaten bu hedef doğrultusunda çalışma tekniklerini uyguladığımız için çok zor olmuyor. Dediğim gibi bu alanda basılmış kaynakları taramak ve desenler hakkında konuşarak eskizler üzerinde çalıştığımız için talebelerimiz buna yatkın oluyorlar. Aslında Allah`ın sanatı her an gözümüzün önünde, bu farkındalık ile yaratılmışları seyretmek, nesneleri incelemek işimizi kolaylaştırıyor. Kök, Allah`ın yaratma sanatı olunca, ağaçda, dallar da güzel olmaz mı? Bir anlamda klasik sanatlar yaratıcının sanatını anlatma dili. Araştırmalar sonucunda tezhipte r&ucirc minin çıkış hikâyesi de bunu doğruluyor. Hayvan tasvirlerinin resmedilmesi hoş karşılanmayınca, tasvirler soyutlaştırılarak r&ucirc mi desenler ortaya çıkıyor. Bizim kursumuzda da en çok kullanılan desenler r&ucirc midir. Sergimizde bu r&ucirc mi desenlerin oluşturduğu eserlerdir.

Şimdi biraz da sergiye gelsek; kaçeser vardı?

Sergimizde 30 eserimiz vardı. Söylediğim gibi röprodüksiyon çalışmıyoruz, eserlerimizin tamamı talebelerimizin özgün eserleri. Eserler oluşurken bazen hüsn-i hattın etrafında yazıya uygun desenler, bazen de serbest üslupta desenler tercih ediliyor. Sergideki eserlerimizde her iki çalışmadan örnekler var. Sergimiz bir hafta kadar Mehmet Akif Kültür Merkezi`nde sergilendi, şu anda galerimizde sergilenmeye devam ediyor. Eylül ayına kadar da sergilenmeye devam edecek inşallah. Gerek kültür merkezinde gerekse galeriye geçtikten sonra yoğun bir ziyaret söz konusu oldu.

Sergi açılışı sanatseverler ve Bayrampaşalılar nezdinde yoğun ilgi gördü. Bu ilgiyi nasıl telif ediyorsunuz?

Geleneksel sanatlarımıza insanlarımızın her geçen gün teveccühü artıyor. Bunu hem kurslarımıza başvurular için gelen yoğun taleplerden, hem de yıl içinde galerimize gelen ziyaretçilerden ve seminerlerimize katılımlardan yola çıkarak rahatça söyleyebiliriz.&nbsp

Sergi, öz sanatlarımızın lisanıyla Bayrampaşa`dan Türkiye`ye neler söylüyor?

Son yıllarda dijital bilgi aktarımının etkisiyle geleneksel sanatlarımız daha görünür oldu. Bu süreçten önce ilgisi olanların bu sanatları öğrenmek için yer bulma arayışları ile biraz daha sınırlıydı sanki. Sosyal medyanın etkisiyle merak eden, öğrenmek isteyen veya sadece sergiler yoluyla sanatlarımızı tanımak isteyenlerin sayısı hızla arttı. Artık günlük muhabbetlerde sanat konuşulur oldu. Yıl içerisinde Çevik Kuvvet ile gerçekleştirdiğimiz çalışma da aslında bunun tezahürü… İlgi, sanatın rehabilite eden yanı, her geçen gün insanlarımızın daha çok ilgisini çekiyor. Önceki yıllarda Bayrampaşa dışından, diğer ilçelerden, hatta diğer illerden gelen kursiyerlerimiz de vardı. Şimdiki zamanda yoğun taleplerden dolayı ancak Bayrampaşalı sanatseverlere kucak açabiliyoruz. Belki yeni kurs merkezlerine bile ihtiyaçolabilir.

Kursiyerleriniz çalışmalarını nasıl değerlendiriyor?

Kademe grubuna geçen talebelerimizin, hocalarımızın gözetiminde seçilen çalışmalarını, eserlerini yıl içinde hem galerimizde sergiliyor, hem de satışa sunuyoruz. Özellikle yaz aylarında yurt dışından gelen ziyaretçilerimiz tarafından bu eserler rağbet görüyor.

Yeni dönem çalışmalarınız ne zaman başlayacak?

Yeni dönem kayıtlarımız Eylül ayında başlayacak inşallah. Bir haftalık kayıt dönemimiz sonrasında derslerimiz başlayacak.

TİSEM`in sanat kurslarına kimler katılabilir?

Öncelikle Bayrampaşa`da ikamet eden, on beş yaşını doldurmuş herkes kurslarımıza başvurabilir. Ön kayıtlarımızı online olarak alıyoruz. Sonrasında her branş için doldurulan ön kayıt formlarını hocalarımıza teslim ediyoruz. Hocalarımız başvurular arasından sanat alanında tecrübe ve çalışmaları olanlara öncelik vermek suretiyle resm&icirc kayıta çağırıyor. Tüm branşlarda kurslarımız ücretsiz olarak gerçekleşiyor.

TİSEM, kurslarına katılanlara sanat eğitim süreçlerinin sonunda hangi yetkinlikleri vaad ediyor?

Katılım belgesi, sertifika ve icazetname şeklinde kademelerimiz var. Kursiyerlerimizin devamlılığı, çalışmaları ve istidatları göz önüne alınarak eğitimleri sonlanıyor.

Sizin ilave etmek istediğiniz hususlar nelerdir?

Aslında kuruluşumuzdan buyana zaman zaman uygulamaya aldığımız fakat çeşitli sebeplerden dolayı ara verdiğimiz çalışmalarımız da oldu. Bunları işin başında olan hocalarımız Nurgül Hanım ve Zülal Hanım anlatsalar daha iyi olur.

Tabii ki… Söz sizde Nurgül Hanım;

Nurgül Duru-Rehber Psikolojik Danışman

Z. Nurgül Duru: Deniz hanımla birlikte TİSEM`i bir proje olarak hazırlayıp Belediyemize sunduğumuzda diğer hiçbir sanat merkezinde olmayan iki farklı çalışmamızla birlikte proje kabul gördü. Bunlardan biri Aile Sanat Atölyesi, diğeri Sanat Tarihi Atölyesi idi. Aile Sanat Atölyesi`nin çalışmalarını ben Sanat Tarihi Atölyesi`ni Zülal Kaçak hocamız üstlendi.

Öncelikle Aile Sanat Atölyemiz için küçük bir anket çalışması yaptım ve bunun sonucunda en çok talep gören hüsn-i hat oldu. Dört aylık bir program hazırladık. Safuh Al-Mustafa hat hocamızdı. Pazar günleri gerçekleştirdiğimiz bu atölyeye eşler veya anne-baba-çocuk olarak aileler katılım sağladı. Oldukça bereketli ve hoş bir çalışma ortamı oldu. Her yaştan, her gruptan aile bireyi hüsn-i hat sevdalıları rik`a ile yazıya başlangıçyaptıl. Bu atölyemizde dersler haricinde aileler kendi içlerinde de organize olarak çeşitli sergileri ziyaret etme ve selât&icirc n camilerdeki hüsn-i hat eserlerini temâşâ gezileri düzenlediler.&nbsp

Ayrıca aile içi iletişim, doğru iletişim kurma yöntemleri ile ilgili sunumlarım ve çaylı sohbet programlarım oldu. Sadece hüsn-i hat değil iletişim yöntemlerine yönelik dersler de almış oldu ailelerimiz. Bu program ile aslında dijital objelere hapsolma eğiliminde olan ailelerimize konuşacakları alanlar oluşturmak istedik. Bu sayede evlerinde, ev ödevlerini yaparken bir arada olmayı ve sanatı sohbetlerine katmayı, sanatı iletişim dili olarak kullanmalarını hedefledik. Böyle de oldu hamdolsun.

Zülal Hanım şimdi de Sanat Tarihi Atölyesi`ni sizden dinleyelim;

Zülal Kaçak: Benim eğitimin sanat tarihi olduğu için merkeze gelen kursiyerlerimizin sadece kayıtlı oldukları sanat alanlarına değil, diğer alanlarda da bilgi sahibi olmalarını hedefledik. Aylık bültenler halinde sanat tarihinden çeşitli pasajlar hazırladım. Ayrıca internet sitemizde yine sanat tarihimizle ilgili çeşitli konularda yazılar kaleme aldım. Bu eğitim döneminde sanat tarihine yönelik seminer programlarını da ilave ederek konuyu daha detaylı bir şekilde ele almaya çalıştık. Eylülden itibaren bir ders kolu olarak da sanat tarihine giriş derslerini başlatmak istiyoruz.

Zülal Kaçak-Sanat Tarihçisi

Son olarak okuyucularımıza nasıl bir mesaj iletmek istersiniz?

İnşallah yeni eğitim dönemimizle birlikte yeni branşlar da ilave ederek alanımızı genişletmek istiyoruz. Az önce de dediğimiz gibi sonbahardan itibaren diğer branşlarda da sergilerimiz olacak. Sergiler ve yeni atölyelerle yeni döneme biz sıkı bir şekilde hazırlanıyoruz. Belediyemiz tarafından ücretsiz hizmete sunulan bu eğitimleri sanatseverlerin kaçırmamasını tavsiye ediyoruz.