Amelde dört mezhebin yayıldığı yerler

İslâm aleminde dört büyük müçtehidin fıkhi mezhebi, zamanımıza kadar bütün Müslümanlar tarafından kabul edilmiş, ictihadları güzelce zaptedilerek ders olarak okutulmuş ve tespit etmiş oldukları fıkıh meselelerine dair binlerce kitap te`l&icirc f edilmiştir.

Bu dört büyük müctehid: İmâm-ı Azam Eb&ucirc Han&icirc fe, İmâm Mâlik, İmâm Şâfi&icirc , İmâm Ahmed bin Hanbel (rahmetullâhi aleyhim) hazretleridir.

İmâm-ı Azam hazretlerinin mezhebi, asırlardan beri bir hayli İslâm devletinin resm&icirc mezhebi bulunmuş, İslâm âleminin her tarafına ve bilhassa Irak, Fars, Türkistan, Afganistan, Kafkas, Hind, Çin, Mâveraünnehir, Türkiye, Mısır, Şam ve Mağrib ülkelerine yayılmıştır.

İmam Mâlik hazretlerinin mezhebi, Hicâz`da, Kuzey Afrika`da ve Endülüs ahâlisi arasında yayılmıştır. Bugün Tunus ile Fas`ın resm&icirc mezhebidir.

İmâm Şâfi&icirc hazretlerinin mezhebi, vaktiyle Mısır`da, Mekke ve Medine`de, Bağdad`da, Hind taraflarında, Horasan, Azerbaycan, Harzem, Semerkand, Buhara, Mâverâünnehir şehirlerinde pek ziyâde yayılmıştı. Bugün bilhassa Şam, Mısır, Irak taraflarında bulunmaktadır.

İmâm Ahmed bin Hanbel hazretlerinin mezhebi de Hicâz`da vesâir bazı civarda yayılmış idi.

İmâm-ı Azam, İmâm Mâlik, İmâm-ı Şâfi&icirc ve İmâm Ahmed`e: ‘Eimme-i Erbaa Dört İmam’ denilir.

İmâm-ı Azam hariçdiğerleri anıldığında ‘Eimme-i selâse’ diye yâd olunur.

İmâm-ı Azam ile talebelerinden büyük müctehid İmâm Eb&ucirc Yus&ucirc f`a ‘Şeyhayn’, İmâm-ı Azam ile yine onun talebelerinden bulunan kudretli müctehid İmâm Muhammed`e ‘Tarafeyn’ denilir.

İmâm Eb&ucirc Yus&ucirc f ile İmâm Muhammed`e de ‘İmâmeyn’, ‘Sâhıbeyn’ denilmektedir.

Fak&icirc hler arasında ‘İmam Hasan’ denilince, İmâm-ı Azam`ın talebelerinden Hasen bin Ziyâd anlaşılır. Allâhü Tealâ cümlesine rahmet etsin.