Kimileri horlamaya taş fırın erkeği mantığıyla hoş yorumlar getirse de horlama hiçöyle hafife alınacak bir durum değil... Çünkü horluyorsanız, uykuda nefes alma problemi yaşadığınız söylenebilir.
Hele bir de yakınlarınızda varsa bilirsiniz. Yeter ki uykuya dalsın azizim... Bir nefes aldıktan sonra bir daha bekle ki geri versin... Saniyeler geçer... Neredeyse 'Yahu öldü mü bu adam?' diyesiniz gelir. Birkaçkez şaşırırsınız. Sonra onun o hâline siz de alışırsınız. Dersiniz ki:
- O öyle uyuyor...
Sahiden öyle mi uyuyor, yoksa bir rahatsızlık sebebiyle mi öyle uyumaya başladı? Peki siz nasıl uyuyorsunuz? Bu konuda yakınlarınızdan bilgi almayı düşündünüz mü? Bunları niye mi söylüyoruz? Hani duymuşsunuzdur, 'uyku yarı ölüm' derler...
Cahit Sıtkı`nın şiirini hatırlıyor musunuz?
Neylersin ölüm herkesin başında
Uyudun uyanamadın olacak.
Kim bilir nerde, nasıl, kaçyaşında
Bir namazlık saltanatın olacak
Taht misali o musalla taşında
Allah göstermesin, normal hayatında hiçbir şeyi olmadığı hâlde, uykuda iken bir daha uyanmayan insanların ölümü bir gerçeği ortaya koyuyor.
Uyku apnesi denilen rahatsızlığın toplumda her yüz insandan dördünde-beşinde var olduğunu, bunun da en az astımlı insan sayısı kadar olduğunu belirtiyorlar.
Aslında dert yandığımız birçok rahatsızlığın temelinde, uykuda iken nefes alma bozukluğunun olabileceğini biliyor musunuz?
Cevap verilmesi gereken sorular
İsterseniz şöyle aynanın karşısına geçin. Kendi kendinize bir sorun bakalım:
&bull Kilonuz, boyunuza göre normalin üzerinde mi?
&bull Akşamları içki içme alışkanlığınız var mı?
&bull Burundan nefes almakta zorluk çekiyor musunuz?
&bull Uyurken yüksek sesle horluyorsun diyorlar mı?
&bull Uykuda nefes alırken sürekli duraklıyorsunuz diyorlar mı?
&bull Uykuda bir o yana bir bu yana döndüğünüzü hissediyor musunuz?
&bull Sabahları yorgun mu kalkıyorsunuz?
&bull Gün içinde yarı uykulu mu dolaşırsınız?
&bull İşinize kendinizi verememekten şikâyetçi misiniz?
&bull Bir işi sonuna kadar götürmekte zorlanıyor musunuz?
&bull Kendinizi sıkıntılı, huzursuz, mutsuz hissediyor musunuz?
&bull Yüksek tansiyonunuz var mı?
&bull Son zamanlarda cinsel isteksizlikler yaşamaya başladınız mı?
&bull Ya taş fırın erkekleri, ereksiyon sorunuyla başınız dertte mi?
Uyku apnesine kimler adaydır?
&bull Masa başında iş yapanlar ve haraketsiz olanlar,
&bull Bilgisayar ve telefon başındaki sekreterler,
&bull Karaciğer yağlanmasından şikâyet edenler,
&bull Yüksek tansiyonu olanlar,
&bull Boyun kireçlenmesi olanlar,
&bull Boyun fıtığı olanlar,
&bull Taban yüksekliği ya da çöküklüğü olanlar,
&bull Şeker hastalığı ve hemoroit gibi kronik rahatsızlıkları olanlar.
&bull Kronik rahatsızlığı sebebiyle ilaçkullananlar,
&bull Alerjik ve gizli alerjik bünyeye sahip olanlar,
&bull Kabızlık, şişkinlik, hazımsızlık çekenler,
&bull Fazla kilolu olanlar,
&bull Sigara ve alkol kullananlar,
&bull Stresli olanlar,
&bull Hayat standardında düşme yaşayanlar.
Bunların her biri uyku apnesini meydana getirici faktörlerdir. Siz yine de uyku apnesinin belirtilerini mi istiyorsunuz? Tamam belirtilerini de sıralayalım.
Uyku apnesinin belirtileri
&bull Uykuda, kompresörle asfalt deliyorlar gibi gürültülü ve şiddetli horlar,
&bull Uykuda nefes alıp, bir daha uzun süre nefes veremez,
&bull Rahatsızlık sebebiyle uykusunu alamayıp, gündüz yarı uykulu gezer,
&bull İş hayatında, özel hayatında miskin tembel ve uyuşuk olur.
&bull Nerde olursa olsun, 'şöyle bıraksalar da bir uyusam' görüntüsü verir,
&bull Araba kullanırken kırmızı ışıkta bile uykuya dalabilir. Bu rahatsızlık aslında trafik kazalarına davetiye çıkaran ve hiçde dikkate alınmayan bir durumdur,
&bull Sabah ne yediğini hatırlamaz tipte unutkan kişilik sergiler.
(Bu durum, böyle kişilerin toplumda ciddiye alınmamalarına sebep olabilir. İşin en kötüsü, bu kişiler, böylesi durumlar yaşayıp üzülmelerine rağmen, bunu uyku bozukluğundan değil de kendi başarısızlığından zannederler. Ü stelik aile fertleri ya da yakınları ikaz ettiği hâlde bunun çaresine bakmazlar. Çünkü hastalık olarak görmez, ciddiye almazlar.)
&bull Sabahları baş ağrısı çekebilirler ama sebebini araştırmazlar,
&bull Sekse ilgilerinin kaybolduğunu bilirler ama bu sebep akıllarına gelmez,
&bull Erkeklerin ereksiyon sorunlarında uyku apnesinin de rolü büyüktür.
Bu ve benzeri birçok etken uyku apnesi rahatsızlığının belirtileri arasındadır.
Uyku apnesinin sebepleri nelerdir?
Uyku, dinlenme anıdır. Nasıl hareket etmezken çalışan otomobil rölanti hâlindeyse insan vücudu da uykuda tıpkı bu hâlde olduğu gibi rölantiye geçer.
Uykuda iken, solunumda kullanılan kaslarımız da dahil, vücuttaki bütün kaslar uyanık hâldekinden daha fazla gevşer. Bu gevşeme kimilerinde çok daha fazla olur. Öyle ki solunum tehlikeye girer. Soluk borusu kapanmaya yüz tutar.
Bir kısım insanda ise kaslar, uykuda normal bir dereceye kadar gevşer, fakat boyun pasajı normalden daha dar olduğu için uykuda kapanma meydana gelir. Bazı vakalarda problem beynin uykuda solunumu kontrol eden kısmındadır. Beyin, solunumu kontrol eden kaslara gerekli emirleri göndermeyi unutuyor gibi gözükür.
Bu durum niye böyle oluyor denildiğinde, somut belirtileri temel alan geleneksel tıp, 'Kesin bir belirtisi yoktur.' der. Ancak bu durumu etkileyen birçok faktör vardır. Kişinin çocukluğundan itibaren yaşadığı her hâl bünyenin geleceğini etkilemektedir. Örneğin:
&bull Bünyede olan gizli alerji,
&bull Karaciğerdeki enzim salgılanma bozukluğu,
&bull Kulaklardaki arızalar,
&bull Kalın bağırsağın durumu, kabızlık, şişkinlik, gaz gibi şikayetler,
&bull Burun kemiklerinde deviasyon yani eğrilik,
&bull Burunda polip olması,
&bull Fazla kilolu olmak,
&bull Küçük dilin normalden uzun olması,
&bull Solunum yollarında yaşanan birtakım problemler,
&bull Aşırı stres ve yorgunluk,
&bull Sigara, alkol, antidepresan türü sakinleştirici ilaçkullanımı,
&bull Ses tellerinde farklı sebeplerden dolayı oluşan ödem,
&bull Toksik maddeler,
&bull Çevre kirliliği, egzos dumanları vs.
&bull Boyun rahatsızlıkları sebebiyle beyne giden oksijen azlığı, gibi bir çok faktör daha vardır.
Bütün bunlar bir araya geldiğinde vücudun normal denge sistemi ister istemez etkilenir.
&bull Gözler etkilenir,
&bull Burun etkilenir,
&bull Karaciğer etkilenir,
&bull Kulaklar etkilenir,
&bull Pankreas etkilenir,
&bull Kalın bağırsak etkilenir.
Bir hatırlatma!
Uyku apnesi şikâyeti olanlara bazen derinlemesine bir araştırma yapmadan deniliyor ki:
'Burunda deviasyon, yani kemik eğriliği var'
'Burunda polip var'
'Genizde et var'
'Küçük dilin uzamışlığı var'
- Peki ne yapacağız?
- Minik bir operasyonla (ameliyatla) hiçbir şey kalmayacak.
Hasta bu öneriyi kabul ediyor ve operasyon gerçekleşiyor. Sonuç? Hiçbir şey değişmiyor. Yahut bir müddet rahatlama olsa da çok geçmeden aynı rahatsızlık tekrar ortaya çıkıyor? Niye?
Çünkü vücut o hâle niçin geldi bu araştırılmıyor? Yani bataklık kurutulacağına sivrisinek avcılığı yapılmış olunuyor.
Eğer minik ameliyatlarla bu konuda gerçekten %100 başarı elde edilebilseydi sağlıkta gelişmiş Amerika ve İngiltere gibi birçok ülkede, bu tür sorunlar tamamen ortadan kalkmış olurdu.
Oysa dünyanın her yerinde uyku apnesi henüz kesin çözümü olmayan rahatsızlıklar arasındadır.
Neden?
Çünkü anatomik yapısal bozukluk haricinde bu tür vakalar bazen sonuçtur. Sebebini ortadan kaldırmadan, sonuca nasıl çözüm bulunabilir ki?
Bu konuya yine devam edeceğiz