Kremlin askeri birlikleri, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) 2. Dünya Savaşı’ndan kalma eski askeri taktikleriyle Ukrayna’da ilerlemeye ve cephe hattını genişletmeye devam ediyor. Bu eski usul taktik ağır gitse de işe yarıyor gibi görünüyor. Ukraynalı askerler bu durumu yorumladı ve gerçeklere işaret etti.
İngiliz gazetesi The Guardian’dan Luke Harding Ukrayna’nın Hrodivka bölgesinde son gelişmeleri ve gözlemlerini kaleme aldı. Harding’e gazetenin fotoğrafçısı Alessio Mamo da eşlik etti.
Luke Harding “Ukraynalılar cephe hattının yaklaşmasını izliyor: Putin kapımızın önünde” başlığıyla The Guardian’da kaleme aldığı yazısında savaşa dair gözlemlerini anlatırken Ukraynalı askerlerin ve çocuklarında görüşlerini de yer verdi.
Söz konusu yazıya göre, Ukrayna ulusal muhafızlarından Binbaşı Maksim Taran, Batı silahları olmadan savaşı kazanmanın “100 yıl alacağını” söylerken Rus kuvvetleri ülkenin doğu bölgelerinde ilerliyor, ancak ABD silahlarının yakın zamanda gelmesi gidişatın değişmesine yardımcı olabilir.
Gazeteci Luke Harding yazısında gözlemlerini şöyle anlatıyor:
Mükemmel bir Mayıs akşamıydı. Daria Karpinska ve arkadaşları beşe beşlik sahanın bir köşesinde oturup kağıt oynadılar. Yakınlarda okulları vardı. Swifts, Hrodivka köylerine dönmüş ve güneşli mavi gökyüzünde çığlık atıyordu.
Aniden yüksek bir ıslık-ıslık sesi gençlerin "aptal" oyununu kesintiye uğrattı: Grad füzesinin sesi. Birkaç saniye sonra topçu ateşi duyuldu. 14 yaşındaki Karpinska, gerçekçi bir tavırla, "Bugün düne göre daha gürültülü" dedi.
Dokuz mil (15 km) uzakta, cüruf yığınları ve kaptan köşkleriyle noktalı yeşil ve çiçek beyazı bir arazide Ruslar ilerliyordu. Şubat ayında Ukrayna'nın doğusundaki Avdiivka şehrini ele geçirdiler. Geçen ay sürpriz bir saldırı düzenlediler ve bir demiryolu merkezi olan küçük Ocheretyne kasabasını ele geçirdiler .
Geçen hafta komşu köyleri silip süpürdüler. Cephe hattı, bir zamanlar barış içinde yaşayan 1.500 kişilik bir topluluk olan ve şimdi yok olmanın eşiğinde olan Hrodivka'ya giderek yaklaşıyor.
Gençler ayrılmaya hazırlanıyor. 17 yaşındaki Liza Shapovalava, “Ailem geçen hafta artık zamanın geldiğine karar verdi. Eşyalarımızı toparlıyoruz” dedi. İki yıl önce, Vladimir Putin'in geniş çaplı saldırısının ardından kendisi ve ailesi başka bir yere taşınmıştı. Geri döndüler ama tekrar yola çıkıyorlar, bu sefer muhtemelen sonsuza kadar. Eşyaları önden gönderilecek. Shapovalava üniversitede, belki de Kiev'de, psikoloji okumak istediğini söyledi.
Sınıf arkadaşı Maksim Chuprin şunları ekledi: “Mutlu değiliz. Tabii ki Ukrayna ordusunun galip gelmesini istiyoruz. Ama ben gerçekçiyim.”
21 yaşındaki Ivan Anysymov, savunması daha kolay olan engebeli arazi nedeniyle düşmanın doğrudan Hrodivka'ya doğru ilerleyip ilerlemeyeceğini merak ediyordu. Ruslar hakkında şunları söyledi: “Onlar kendilerinin üstün olduğunu, kültürlerinin daha iyi olduğunu düşünüyorlar. Bu doğru değil. Biz sadece hayatımızı yaşamak istiyoruz.”
Kremlin, Ukrayna'nın doğu eyaletlerinin “tarihi” Rusya'nın bir parçası olduğunu söylüyor. 2014 yılında Donbas bölgesindeki iki ana şehir olan Donetsk ve Luhansk'ı yuttu. 2022'de Rus birlikleri Luhansk eyaletinin çoğunu işgal etti. Rusya Devlet Başkanı’nın temel savaş hedeflerinden biri Donetsk bölgesinin idari sınırlarına ulaşmak. Bu hedef imkansız görünüyordu. Ancak şimdi, ölümcül süzülme bombaları atan uçakların desteklediği Rus muharebe birimleri ilerlerken, bir dizi Ukrayna garnizon şehri birdenbire tehlike altına giriyor.
Putin'in generalleri İkinci Dünya Savaşı'ndan kalma klasik Sovyet askeri taktiklerini kullanıyor. Ukrayna birliklerini birçok cepheden kuşatmaya çalışıyorlar.
Ocheretyne'nin ele geçirilmesi, Moskova'nın ümit verici seçeneklere sahip olduğu anlamına geliyor. Hrodivka üzerinden batıya doğru ilerleyerek Ukrayna'nın önemli bir askeri üssü olan Pokrovsk şehrine ulaşabilir. Veya güçleri kuzeye yönelebilir. Rusya, Chasiv Yar şehrini ele geçirmeyi başarırsa, aynı anda güneyden ilerleyerek Ukrayna topraklarının büyük bir bölümünü daha kesebilir.
Ukrayna şimdilik Chasiv Yar'da kalıyor. Aylar süren bombardıman, çok katlı komünist dönemden kalma apartman bloklarını kararmış kütüklere dönüştürdü. Ruslar şehrin doğu eteklerine ulaştı. Şiddetli çatışmalar sürüyor.
Chasiv Yar düşerse, Moskova bu yüksek konumu kullanarak yakındaki Ukrayna askeri şehirlerini (Kostyantynivka, Kramatorsk ve Sloviansk) vurmak için kullanabilir. Onbinlerce sivilin yanı sıra çok sayıda askerin de evi burası. Normal yaşamın yaşanabileceği bir yer olarak Ukrayna'nın Donbas bölgesinin geleceği giderek daha kasvetli görünüyor.
Bir orman eğitim kampında Teğmen Andrii Todorov, Ukrayna'nın son dönemde yaşadığı aksaklıkları anlattı. Ulusal muhafızların bir parçası olan “Rubizh” tugayının Amerikan 120 mm yüksek patlayıcı M933A1 havan toplarını ateşlediğini söyledi. “Mükemmel bir sigortayla iyiydiler” diye anımsadı. Ancak Haziran 2023'te bombalar bitti. Daha fazlası gelmedi.
Todorov şöyle devam etti:
“Üçünü özel bir hedef için tuttuk. Adamlarım artık ABD mühimmatını alamadılar. Umarım bir miktar alırız. Pozisyonlarımızı korumak ve çizgiyi korumak için mümkün olan her şeyi yapıyoruz.”
Washington'daki Moskova yanlısı Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçilerinin neden olduğu ABD askeri yardımındaki altı aylık gecikme Ukrayna'ya pahalıya mal oldu. Geçen yaz Kiev'in karşı saldırısının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Rusya'nın stratejik inisiyatifini yeniden kazanmasına olanak sağladı.
Yeni ABD askeri yardımının ilk teslimatları 61 milyar dolarlık paketin parçası olarak Ukrayna'ya ulaştı. Bunlara top mermileri ve uzun menzilli füzeler de dahil, ancak büyük miktarlarda silah ve teçhizatın cephe hattına ulaşması birkaç hafta alacak.
Ukrayna ulusal muhafızlarından yüzbaşı Volodimir Cherniak, “Ruslar oldukça yavaş ilerliyor. Ama yine de hareket ediyorlar. Bu bir sorun," derken Batılı ülkelerin Ukrayna'ya yeterli mühimmat ve F-16 uçaklarının yanı sıra Rus savaş uçaklarını vurabilecek uçaksavar sistemleri sağlaması durumunda askerlerinin mevzilerini başarılı bir şekilde savunabileceğini söyledi. “Onlar olmadan piyadelerimizle onların füzelerine karşı savaşıyoruz. Bu bir saçmalık” diyen Cherniak, Kiev'deki bir güvenlik yetkilisi geçen hafta durumun "çok zor" olduğunu ancak "felaket" olmadığını belirtti.
Cherniak'a göre Rus ordusu, 2022'de Kiev'i ele geçirmedeki başarısızlığının ardından duruma uyum sağlayarak insansız hava aracı üretimini artırdı. Rusların artık "iki veya üç kat" daha fazla birinci şahıs bakış açısına sahip insansız hava araçları var ve bunları geceleri de dahil olmak üzere sürekli olarak uçuruyorlar.
Bunun, ön saflardaki mevzileri tedarik etmenin ve birlikleri döndürmenin daha zor olduğu anlamına geldiğini söyleyen Cherniak’a göre, Ruslar aynı zamanda maliyetli “et saldırıları” için çok sayıda insanı ve zırhlı aracı feda etmeye de hazırdı: “Taktikleri basit, kanlı, insanlık dışı ve etkilidir.”
Mart ayında, Avdiivka'nın kaybının ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülke çapında 1.200 mil uzunluğunda savunma tahkimatının inşa edildiğini duyurdu. Ancak Ocheretyne'de Rus tugayları bu yeni savunmaları atlayarak küçük bir çıkıntı oluşturdu.
Yüzbaşı Cherniak, askerlerinin mayın tarlası döşeme konusunda yetenekli olduğunu ancak Ukrayna ordusunun, Rus kuvvetlerinin yaklaşık her kilometrelik ilerlemeden sonra hızlı bir şekilde sığınak ve hendek inşa etmek için kullandığı uzman mühendislik birimlerinden yoksun olduğunu söyledi: “Bunu yapacak yeterli insanımız yok.”
Bir diğer ulusal muhafız subayı Binbaşı Maksim Taran ise Rusya'nın tek başına savaşmadığını belirtti. Ona göre, Kuzey Kore balistik füzeler sağlarken, Çin teknik parçalar ve İran kamikaze insansız hava araçları gönderdi. Taran: “Evet, bu savaşı kazanacağız. Ama bu Batı'ya bağlı. Tek başımıza bu 100 yılımızı alacak” dedi.
Yüzbaşı Cherniak, Kremlin'in Avrupa ve ötesinde uzun vadeli hedefleri olduğunu da sözlerine eklerken “Tarihi yazanlar galiplerdir. Eğer Rusya 20 yıl sonra Ukrayna'yı alırsa bu ABD ve İngiltere değil, Çin ve Rusya olabilir" diye uyarıda bulundu.
Bazı gözlemciler Ukrayna'nın geleceğinin göründüğünden daha parlak olduğuna inanıyor. Ukrayna'nın eski savunma bakanı Andriy Zagorodnyuk, konuyla ilgili “Donetsk bölgesinin kaybedildiğini düşünmüyorum. Ekipmanın ne zaman geleceğine bağlı. Bu mühimmatı alırsak Rusya'yı kesinlikle durdurabilir ve kabiliyetlerine büyük zarar verebiliriz” ifadelerini kullandı.
Zagorodnyuk, ABD'nin uzun menzilli Atacms füzelerinin Nisan ayında teslim edilmesinin "durumu büyük ölçüde değiştirdiğini" sözlerine ekledi ve ayrıca Ukrayna'nın Rusya'nın Karadeniz filosunu hedeflemek için deniz insansız hava araçlarını kullandığı Kırım'ın "varlıktan yükümlülüğe" geçeceğini öngördü.
Hrodivka'da yerel okul iki yıldır kapalı ve tüm dersler çevrimiçi. Öğrenciler yine de orada buluşuyor, futbol sahasında toplanıyor ya da oyun alanında mor zambaklarla dolu bir alanın yanında oturuyor.
Öğrenciler kart oyunlarını bitirdiler ve mopedler ve bir itmeli bisikletten oluşan tozlu bir alayla yola çıktılar. Köy dükkanının önüne park ettiler. Toplar patlamaya devam etti.
Öğrenci Shapovalava, “Ne olacağını bilmiyoruz. Belki evimiz hayatta kalır. Belki de olmayacak. Burada işler sona ermek üzere” dedi.
