KKTC’deki Türk araştırmacılar, Covid-19 pandemisinde edindikleri tecrübe ile salgınlara neden olabilecek virüslerin tespiti için PCR Tanı Kitleri geliştirmeye devam ediyor. Son olarak, sivrisineklerden insanlara bulaşan ve ölümcül olabilen Batı Nil Virüsü’nü iki saatte tespit edebilen bir kiti hayata geçirdiler.
BATI NİL VİRÜSÜ NEDİR VE NASIL BULAŞIR?
Batı Nil Virüsü, sivrisineklerin ısırmasıyla insanlara bulaşan bir virüstür. Virüs, genellikle kuşlarda yaşar ve sivrisinekler kuşları ısırarak virüsü alır. Daha sonra, sivrisinekler insanları ısırarak virüsü bulaştırır. Virüs, kan transfüzyonu, organ nakli, anne sütü veya gebelik sırasında da bulaşabilir.
BATI NİL VİRÜSÜ’NÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Batı Nil Virüsü ile enfekte olan vakaların yüzde 80’inde hiçbir belirti görülmezken yüzde 20’sinde ise ani başlangıçlı yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları, yorgunluk hissi, baş ağrısı, sıklıkla göz kürelerinin arkasında hissedilen ağrı, bulantı, kusma, nadiren deri döküntüleri ve lenf bezlerinde büyümeler gibi pek çok belirti görülebiliyor. Batı Nil Virüsü’nün merkezi sinir sisteminde tutulum gösterdiği yüzde 1 oranındaki vakalarda ise ölüme kadar gidebilen önemli sonuçlar oluşabiliyor. Bu sonuçlar arasında ensefalit (beyin iltihabı), menenjit (beyin zarı iltihabı) ve akut flasid paralizi (kaslarda ani zayıflama veya felç) sayılabilir.
BATI NİL VİRÜSÜ NASIL TEŞHİS EDİLİR VE TEDAVİ EDİLİR?
Batı Nil Virüsü ile enfekte olan hastalarda tanının hızlı ve güvenilir bir şekilde konulması, tedavinin başarısı için de büyük öneme sahip. Tanı için genellikle kan testleri kullanılır. Ancak, bu testlerin sonuç vermesi zaman alabilir ve bazen yanlış negatif veya yanlış pozitif sonuçlar verebilir. Bu nedenle, KKTC’deki Türk araştırmacılar, virüsü iki saat içerisinde tespit edebilen “PCR Tanı Kiti” geliştirdiler. PCR Tanı Kiti, virüsün genetik materyalini (RNA) saptayarak enfeksiyonu doğrulayabilir. PCR Tanı Kiti, KKTC’de de tespit edilen üç Batı Nil Virüsü vakasından ikisinin tedavisinde başarıyla kullanıldı. 82 yaşındaki bir hasta ise hayatını kaybetti.
Batı Nil Virüsü için spesifik bir tedavi veya aşı yoktur. Tedavi, semptomların şiddetine göre değişir. Hafif belirtiler gösteren hastalar, bol sıvı alımı, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar ile evde tedavi edilebilir. Ağır belirtiler gösteren hastalar ise hastaneye yatırılarak sıvı tedavisi, solunum desteği, antibiyotikler ve antiviral ilaçlar ile tedavi edilebilir.
BATI NİL VİRÜSÜ’NDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Batı Nil Virüsü’nden korunmanın en etkili yolu, sivrisinek ısırıklarından kaçınmaktır. Bunun için, sivrisineklerin yoğun olduğu saatlerde (sabah ve akşam) dışarı çıkmamak, açık renkli, uzun kollu ve bacaklı giysiler giymek, sivrisinek kovucu sprey veya losyon kullanmak, evde sivrisinek teli veya sineklik takmak, bahçe veya balkonda su birikintisi, çiçek saksısı, bidon, kova gibi sivrisineklerin üreyebileceği yerleri temizlemek veya kapatmak gibi önlemler alınabilir. Ayrıca, kan bağışı yapmadan önce veya yaptıktan sonra Batı Nil Virüsü enfeksiyonu belirtileri gösteren kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurmaları gerekir.