Nöbetçi Eczaneler
Telif Hakları Derneği (THD) Yönetim Kurulu Başkanı ve Madam Rıza Nur kitabının yazarı Cafer Vayni, eserin amacını şöyle açıklıyor:
“Bu kitap, Rıza Nur üzerine serpiştirilen ölü toprağını kaldıracak ve hakkındaki yüz yılı bulan haksız görüşlerin bir kısmını tashih edecek.”
KDY Yayınları’ndan çıkan kitap, hem tarihî bir arka plan hem de psikolojik bir derinlik sunuyor. Vayni, dönemin önemli siyasi ve kültürel simalarını alışılmışın dışında değerlendirirken, aile dramını da ön plana çıkarıyor.
NEDEN “MADAM RIZA NUR”?
Cafer Vayni:
“1934’te Soyadı Kanunu kabul edilmeden önce kadınlar eşlerinin isimleriyle tanımlanırdı. Mustafa Kemal’in Talat Paşa’ya yazdığı bir mektupta Cemal Paşa’nın eşi ‘Madam Cemal Paşa’ olarak geçer. Biz de kitabın adını dönemin geleneklerine uygun ve dikkat çekici bir şekilde ‘Madam Rıza Nur’ olarak belirledik.”
KİTAPTA NELER VAR?
Vayni’ye göre kitap, Dr. Rıza Nur’un 1931 yılı öncesi hatıralarını ve ailesiyle ilgili bölümleri yeniden kurguluyor. Doğumundan 1931’e kadar olan hayatının önemli kesitleri, sürgün yılları, milletvekilliği, bakanlık görevleri, seçim süreçleri ve Lozan ile Moskova antlaşmaları gibi tarihî görevler kitapta detaylı biçimde ele alınıyor.
AİLE DRAMI VE MORFİN BAĞIMLILIĞI
Rıza Nur’un Fransa’daki sürgün yıllarında 1932’de evlendiği İffet Hanım, Abdülhamit’in Seraskeri Rıza Paşa’nın kızıdır. Ortopedi ve çocuk cerrahisi profesörü olan Rıza Nur, kısa sürede eşinde genetik bir dimağ sorunu fark eder. 19 yıl süren evlilikleri uyumsuzluk ve geçimsizliklerle doludur.
Vayni, eşinin morfin bağımlılığının aile dramını derinleştirdiğini anlatıyor:
“Rıza Nur, eşini bu illetten kurtarmak için olağanüstü çaba gösterdi. Avrupa’da götürmediği hekim ve hastane kalmadı. Ancak İffet Hanım maalesef bu bağımlılıktan kurtulamadı.”
İFTİRALARA KARŞI GERÇEKLER
Rıza Nur’a yöneltilen “karısını morfin bağımlısı yaptı” ve “ruh hastasıydı” iddialarını Vayni şöyle yanıtlıyor:
“Bu tamamen iftiradır. Rıza Nur, hekim olarak eşine yalnızca tedavi amaçlı birkaç kez morfin vermiştir. ‘Ruh hastasıydı’ iddiası da doğru değildir. Psikolog İzzeddin Şadan ve diğer uzmanlar, Rıza Nur’un ciddi, sebatkar ve uyumlu bir karaktere sahip olduğunu belirtmiştir.”
TARİHÎ VE PSİKOLOJİK DERİNLİK
Kitap, 1932 yılı ve öncesine dair açıklamalarla ülke, şehir, bilim ve düşünce ortamını günümüzle karşılaştırma imkânı sunuyor. Yakın tarihin önemli şahsiyetleri Enver, Cemal ve Kazım Karabekir Paşalar başta olmak üzere birçok sima ve olay, alışılmışın dışında değerlendiriliyor.
Vayni, kitabın erkekler için kadınları ve davranışlarını daha iyi anlama, kadınlar için de kendi özelliklerini ve farklılıklarını değerlendirme fırsatı sunduğunu belirtiyor.
DR. RIZA NUR’UN HAYATINA KISA BİR BAKIŞ
Rıza Nur, gazeteci, yazar, siyaset adamı, tıp profesörü ve diplomat olarak önemli görevler üstlenmiş; Kurtuluş Savaşı’nda milli devletin dokuz antlaşmasına imza atmış; 80 ciltlik eserler üretmiş bir isimdir.
Vayni’ye göre Madam Rıza Nur, hem Rıza Nur’un hayatını hem de eşinin gözünden aile dramını aktararak, okuyucuya tarihi ve psikolojik bir perspektif sunuyor.
Kitabı merak edenler için: Madam Rıza Nur, sadece tarihî bir anlatı değil; aile, psikoloji ve toplumsal yapıyı bir arada ele alan kapsamlı bir eser olarak öne çıkıyor.