ABD Başkanı Donald Trump’ın ismini taşıyan “Kalıcı Barış ve Refah İçin Trump Deklarasyonu”nun imzalanmasıyla birlikte, Orta Doğu’da yeni bir dönem için önemli bir adım atılmış oldu.
Ancak zirveye İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun katılma girişimi, diplomatik bir krize yol açtı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Netanyahu’nun zirveye davet edilmesine karşı çıkmasının ardından diğer ülke liderleri de aynı yönde tavır aldı. Yoğun diplomasi trafiği sonucunda Netanyahu’nun zirveye katılması engellendi.
“KALICI BARIŞ VE REFAH İÇİN TRUMP DEKLARASYONU” AÇIKLANDI
Trump Barış Anlaşması’nın ardından imzalanan deklarasyon, bölge halkları arasında kalıcı barış ve eşitliği tesis etmeyi amaçlıyor. Metinde, “Kalıcı barış; Filistinlilerin ve İsraillilerin güvenlik, onur ve refah içinde yaşayacağı bir düzenle mümkün olacaktır.” ifadeleri yer aldı.
Deklarasyonda barışın yalnızca İsrail ve Filistin arasında değil, tüm bölge ülkeleri arasında sağlanması gerektiği vurgulandı. Metinde ayrıca farklı dinlere mensup toplulukların bu topraklar üzerindeki ortak tarihine dikkat çekilerek, Hristiyanlık, İslamiyet ve Yahudiliğin eşitliğine özel vurgu yapıldı.
“Aşırıcılığın ve radikalleşmenin her türünü ortadan kaldırma kararlılığında birleştik.” ifadeleriyle yayımlanan bildiride, bölgede 76 yıldır süren adaletsizlik ve eşitsizliğin son bulması gerektiği belirtildi. Beyanda, tüm halklar için fırsat eşitliği ve karşılıklı saygı temelinde yeni bir dönemin hedeflendiği ifade edildi.

ERDOĞAN’IN DİPLOMATİK TEMASLARI YOĞUN GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan zirve öncesinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile görüştü.
Görüşmelerde Gazze’de sağlanan ateşkesin korunması, insani yardımların kesintisiz sürdürülmesi ve iki devletli çözüm sürecinin önemi ele alındı. Erdoğan, Gazze’nin yeniden imarı için Türkiye’nin aktif rol almaya devam edeceğini vurguladı.
TRUMP’TAN ERDOĞAN’A ÖVGÜ: “BİZİ HİÇBİR ZAMAN YÜZÜSTÜ BIRAKMADI”
Zirvede ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile aynı masada yer aldı. Kısa bir konuşma yapan Trump, “Bu noktaya gelmek binlerce yıl sürdü. Ancak artık kalıcı barışın temelleri atılıyor.” dedi.
Orta Doğu barış sürecine katkıda bulunan liderlere teşekkür eden Trump, Erdoğan’a yönelik sözleriyle dikkat çekti:
“Ordusu güçlü, kendisi sert ama güvenilir bir lider. Bizi hiçbir zaman yüzüstü bırakmadı. Zor anlarda yanımızdaydı. Bu yüzden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a özellikle teşekkür etmek istiyorum.” ifadelerini kullandı.
NETANYAHU ZİRVEDEN DIŞLANDI
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun zirveye katılacağı yönündeki açıklamalar, diplomatik gerilimi tırmandırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tepkisi üzerine birçok ülke Netanyahu’nun katılımına karşı çıktı. Erdoğan’ın uçağının havadayken ABD’ye ilettiği diplomatik mesaj sonucunda İsrail Başbakanı’nın zirveye gelmesi engellendi.
İsrail basını, Netanyahu’nun daha sonra “Hoşana” adı verilen Yahudi bayramı nedeniyle zirveye katılmayacağını açıkladı.
“ORTA DOĞU’DA BARIŞIN GÜNÜ”
Zirvenin ardından konuşan Trump, “Bugün Orta Doğu’da barışın günü. Gazze’nin yeniden inşası için birlikte çalışacağız.” dedi. Barış sürecinin ikinci aşamasına geçildiğini açıklayan Trump, “Gazze’nin temizliğe, yeniden yapılanmaya ihtiyacı var. Bu, barışın ilk adımı olacak.” ifadelerini kullandı.
Aile fotoğrafı çekimiyle sona eren zirvede liderler, Gazze’de kalıcı barışın sağlanması için ortak irade beyanında bulundu.
