21 Mart Pazartesi günü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi`nin merkez kampüsünde 140. Kuruluş yıldönümü etkinlikleri kapsamında düzenlenen 'Medresetü`l-Hattâtî n`den Akademi`ye Geleneksel Türk Sanatları 1915-2022' serlevhalı program özelinde hazırladığımız yazı dizimizin ikinci bölümünün öznesinde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi`nin Halı-Kilim ve Geleneksel Kumaş Desenleri Anasanat Dalı var. 
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi, Halı, Kilim, Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı Başkanı Doç. Dr. Naime Didem Öz`ün mezkû r programda yaptığı konuşmaya geçmezden önce kıymetli hocamızın kadim üniversite bünyesinde icra etmekte olduğu yazmacılık sanatına ve akabinde de Doç. Öz`ün kısa biyografisine göz atmakta fayda mülahaza ediyorum.
Yazmacılık yüzyıllar boyu yaşamış bir süsleme sanatıdır.
Kelime anlamı olarak 'yazmacılık' pamuklu veya nadiren ipek kumaş üzerine kalem diye tabir edilen fırça, kalıp-kalem veya sadece kalıp ile yapılan kumaş desenleme sanatıdır. Bu sanatla desenlenmiş kumaşlara 'yazma', sanatçıya da 'yazmacı' denir.
Halk kültürünü birebir yansıtan geleneksel sanatlardan olan yazmacılık, özellikle tekstil tarihi ve kültür tarihi bakımından oldukça önemli olmasından dolayı yüzyıllar boyu yaşamış bir süsleme sanatıdır.
Yazmacılığın kökenine ilişkin bilgiler net olmamakla birlikte bu sanatın Hindistan, İran, Mısır, Orta Asya veya Güneydoğu Asya gibi Uzakdoğu kökenli olduğu çeşitli kaynaklarda savunulmaktadır. Anadolu`da ise yazmacılık geçmişte İstanbul, Tokat, Ankara, Kastamonu, Bartın, Gaziantep ve Hatay gibi birçok şehirde yoğun olarak yapılmıştır.
Bir sanat dalı olarak saraya kadar giren ve daha sonraki dönemlerde ihracatı yapılan yazmalar, Anadolu halkının günlük kullanım eşyalarının başında gelmektedir. 'Yazma' ismi bu ince sanatın bazen bir başörtüsünde, yemenide, bazen bir sofra örtüsünde, bazen de elbise ve eteklik kumaşlarda kendisini göstermesi sonucu tanınmaya başlanmıştır ama en çok 'yazma' ifadesi başa bağlanan yemeni ve başörtüleri tanımlamıştır.
Yazma, Anadolu insanının hayatının her anında yanında olan vazgeçilmez bir öğedir.
Yazma, Anadolu insanının hayatının her anında yanında olan vazgeçilmez bir öğedir. Kimi zaman tarlada güneşten veya rüzgârdan koruyan bir başörtü, kimi zaman alın terinin silindiği bir mendil, kimi zaman da göz nuru dökülmüş çeyizlerin saklandığı bir bohçadır.
Halkın sanatı olan yazmacılık, kullanım eşyalarının ötesinde türkü, mani ve koşmalara konu olarak halkın yaşantısını yansıtması açısından önemli bir miras olarak günümüze kadar ulaşmıştır.
Yazma tekstilini farklı hâle getiren baskılardır. Geleneksel baskının uygulanmasında farklı desenler kullanılır. Bu desenlerin her birinin bir anlamı vardır ve yazma, deseni ile anlam kazanır. Yazmanın deseni bir türkü gibi ilmek ilmek işlenmiştir. Bu desen okuma, kültürel kodlara hâkim olmakla mümkündür. Anadolu halkı bu desen okuma ile kendi kültürel kodlarını hep yaşatmıştır.
Bütün halk sanatlarımızda görüldüğü gibi, yazmacılık sanatımızda da, geçmişte bir dönem mükemmellik söz konusu iken, zaman içinde meydana gelen sosyal ve kültürel değişimler ile teknik gelişmeler, yazmacılık sanatımızı olumsuz yönde etkilemiştir.
Yazma ustalarının ürettikleri, zamana ve yoğun insan emeğine dayalı ürünler yerlerini, hızlı üretime yönelik çeşitli endüstriyel baskı yöntemleriyle ortaya çıkan ticari ürünlere bırakmışlardır. Günümüzde kültürümüzü birebir yansıtan eski ve özgün örnekler ancak az sayıdaki özel koleksiyonda ve müzede karşımıza çıkabilmektedir.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi, Halı, Kilim, Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı Başkanı Doç. Dr. Naime Didem Öz`ün biyografisine kısaca göz atalım.
Doç. Dr. Naime Didem Öz
1980 yılında Diyarbakır`da doğdu. 1998 yılında Hayrullah Kefoğlu Anadolu Lisesi`nden, 2003 yılında ise Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi, Geleneksel Türk Sanatları Bölümü, Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalından mezun oldu.
2005 yılında MSGSÜ `ye araştırma görevlisi olarak atanan Öz, 2006 yılında, 'Türk Yazmacılık
Sanatı ve Son Dönem İstanbul Yazmaları' konulu tezi ile yüksek lisans eğitimini tamamladı. Aynı yıl mezun olduğu üniversitede sanatta yeterlik eğitimine başlayan Öz, 'Yazmacılık Sanatı İçinde Hitit Eserlerinin Yorumu' konulu eser metnini 2015 yılında tamamladı ve yardımcı doçentlik kadrosuna atandı.
Çalışmalarını yazmacılık üzerinde sürdüren Öz, yazmacılık tekniklerini usta-çırak ilişkisi ile İstanbullu usta Ali Rıza Arda`dan öğrendi. Anadolu kadınının yazmasının uygulama teknikleri ve motiflerinden yola çıkarak yeni ama özünü kaybetmemiş eserler ortaya koyan sanatçı, yetmişin üzerinde ulusal ve uluslararası sergiye katılmış, yazmacılık ile ilgili çalıştaylar düzenlemiş, konferanslar vermiştir.
Eserleri 2014 yılında Ukrayna`da düzenlenen Scythia 11. International Biennial Exhibition Competition ve 2015 yılında düzenlenen Scythia Mini Textile Art Exhibition Competition isimli yarışmaların sonucunda sergilenmeye layık görülmüştür.
2015 yılında katıldığı Paris Maison& Object Tasarım Yarışması sonucunda eseri sergilenen yedi eser arasında yer almıştır. Yazmacılık hakkında birçok bildiri sunmuş ve makaleleri uluslararası dergilerde yayımlanmış olan Öz, 2017 yılında sunmuş olduğu bildiri ile Karadeniz Teknik Ü niversitesi tarafından 'Geleneksel Sanatlara En İyi Katkı Ödülü'ne layık görülmüştür.
2018 yılında ise 'Kızılcık Şerbeti' ve 'Yazma/Dokuma' isimli iki kişisel sergi açmıştır. 2019 yılında doçent unvanı alan Öz, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi, Geleneksel Türk Sanatları Bölümünde Bölüm Başkan Yardımcılığı ve Halı, Kilim, Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı Başkanlığı görevlerini yürütmekte, bilimsel ve sanatsal çalışmalarına devam etmektedir.
Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü bünyesinde 'Halı-Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Anasanat Dalı 1982 yılında açıldı.
Şimdi de Doç. Dr. Naime Didem Öz`ün 21 Mart 2022 Pazartesi günü üniversitesinin Sedad Hakkı Elden Oditoryumu`nda düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmayı irfanınıza arz ediyorum.
Doç. Dr. Naime Didem Öz
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi, Halı, Kilim, Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı Başkanı 'Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü 1976 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi bünyesinde açılmıştır. 1982 yılında Yükseköğretim Kurulu kararı ile, 5 yıllık eğitim verilen İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi, 4 yıllık eğitim verilen üniversiteye dönüşmüştür. Aynı yıl Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü bünyesinde 'Halı- Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Anasanat Dalı' açılmış, Öğr. Gör. Yusuf Durul ve Asistan Aydın Uğurlu ile eğitime başlanmış, kısa süre sonra Asistan Candan Akpınar ve Asistan Latif Taraşlı da eğitim kadrosuna katılmıştır. Öğr. Gör. Medeni Dinçve Öğr. Gör. Önder Çokay da anasanat dalında görev yapmış öğretim elemanlarıdır. 
Günümüzde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü niversitesi, Geleneksel Türk Sanatları Bölümü bünyesinde yer alan ve 'Halı-Kilim ve Geleneksel Kumaş Desenleri' olarak ismi değişmiş olan Anasanat Dalında, lisans, yüksek lisans ve sanatta yeterlik düzeyinde eğitim verilmektedir. Anasanat Dalında Doç. N. Didem Öz (Anasanat Dalı Başkanı), Dr. Öğr. Ü yesi S. Senem Uğurlu, Öğr. Gör. Derya Tecimer, Arş. Gör. Esen Baydemir ve Arş. Gör. Reyhan Polat kadrolu olarak görev yapmaktadırlar. Öğr. Gör. Medeni Dinç, Öğr. Gör. Şafak Akalın, Öğr. Gör. Özlem Nur Bozbay ve Öğr. Gör. L. Gül Gündüz de eğitime destek veren öğretim elemanlarıdır.
Halı- Kilim ve Geleneksel Kumaş Desenleri Anasanat Dalı`nda özellikle saray ve halk dokuma örnekleri ile halı ve kilim gibi kirkitli dokumalardan yola çıkılarak yeni ama özünü kaybetmemiş çalışmalar yapılmaktadır. 
Öğrenciler, Temel Tasarım derslerinin yanı sıra, Deneysel Dokuma Teknikleri, Halı ve Kilim Restarasyonu, Yazmacılık ve Kumaş Boyama Teknikleri, Sunum Teknikleri vb. çok çeşitli dersleri almakta ve donanım kazanmaktadırlar. Bilgisayar Destekli Desen Tasarımı, Bilgisayar Destekli Halı Tasarımı gibi dersler ile de Adobe Photoshop, Adobe Illustrator ve Nedgraphic Texcelle programlarını öğrenmektedirler. Böylece bir tasarımı en iyi şekilde hem elde hem de bilgisayar ortamında çizip renklendirebilecek bilgi ve beceriye sahip olarak mezun olmaktadırlar.
Müfredat çerçevesinde verilen eğitimin yanı sıra öğrenci sergileri, kariyer sohbetleri, atölye çalışmaları, müze ziyaretleri ve teknik geziler gibi faaliyetler gerçekleştirilmekte ve eğitim desteklenmektedir. Öğrencilerimizin Erasmus hareketliliği ve alanı ile ilgili kurumlarda staj imkânları da bulunmaktadır.
Öğrencilerimizin üniversite eğitimi süresince elde ettikleri bilgi ve becerilerin sonucunda yapmış oldukları çalışmalar gerek yurtiçi gerekse yurtdışındaki sergilerde yer almaktadır. Öğrencilerimiz son yıllarda özellikle halı tasarımı ve kumaş tasarımı ile ilgili düzenlenen İHİB Halı Tasarım Yarışması, İTHİB Uluslararası Kumaş Tasarım Yarışması, GATHİB Doku Kumaş Tasarım Yarışması, GAİB Tasarlayın Dokuyalım` Makine Halısı Tasarım Yarışması, UTİB Ev Tekstili Tasarım Yarışması gibi yarışmalarda sayısız ödül almıştır. TAÇ Bir De Sen Tasarla Nevresim Tasarım Yarışması, Safranbolu Hediyelik Eşya Tasarım Yarışması, Pertek Hediyelik Eşya Tasarım Yarışması gibi yarışmalarda alınan başarılar da verilen eğitimin niteliğini ortaya koymakta ve anasanat dalında görevli bütün öğretim üyelerine de haklı bir gurur ve mutluluk yaşatmaktadır.'
YARIN: MSGSÜ ÇİNİ TASARIMI VE ONARIMI ANASANAT DALI