İstanbul’da beklenen büyük depremin tarihini elbet bilemiyoruz. Ancak uzman isimler bu tarihin oldukça yaklaştığını söylüyor. Megakent tarihinde; 447, 542, 1296, 1509, 1719, 1766, 1894, 1912, 1935, 1963 ve 1999 yıllarında birçok kez yıkıcı depremler yaşadı. Yaklaştığı söylenen olası depremin de daha öncekiler kadar şiddetli bir deprem olması bekleniyor. Gelin birlikte İstanbul’da daha önce meydana gelen depremleri inceleyelim…
İSTANBUL’UN DEPREM TARİHİ
İstanbul’un deprem tarihi, yaklaşan büyük deprem için günümüze ışık tutması açısından çok önemli. İstanbul, ilk kurulduğu günden beri depremlerle sarsılan, sayısız yıkım yaşayan bir şehir. Bir yenisine daha hazırlanırken, İstanbul’un tarihi depremleri konusunda bir liste hazırladım.
İSTANBUL’U ETKİLEYEN DEPREMLER
Sabah gazetesinin derlediği habere göre; İstanbul’u etkileyen depremler, Roma İmparatorluğu, Bizans ve ardından Osmanlı dönemleri boyunca bu bölgede yaşanan depremlerin İstanbul’daki yıkıcı etkisi sık sık tarihi kayıtlarda yer buluyor. İşte İstanbul’u etkileyen bazı depremler:
1509 BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ: KÜÇÜK KIYAMET
10 Eylül 1509 depremi, İstanbul’un Fethi’nden sonra Marmara Bölgesi ve hatta Ortadoğu ile Balkanlar’da gerçekleşen en büyük deprem olarak kaydedildi. Kırım ve Kahire’den dahi hissedildiği rivayet edilir. Çok büyük can ve mal kaybına neden oldu. İstanbul’da, 5000 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. 1509 depremine dair, birçok yer bilimci farklı görüşlere sahip. Bunların arasında en yaygın olanı, İzmit Körfezi ile Silivri arasında gerçekleşmiş olabileceği şeklinde.
1766 YILINDAKİ BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ
Küçük Kıyamet’ten (1509 Depremi) 257 yıl sonra gerçekleşen 22 Mayıs 1766 depremi İzmit’ten Gelibolu’ya kadar uzanan Marmara fay hattını kırdı. Bu deprem, İstanbul’un tarihindeki en büyük depremlerden biri olarak kabul edilir. Deprem, İstanbul’un her iki yakasında da büyük hasara neden oldu. Özellikle Fatih, Eyüp, Üsküdar ve Kadıköy ilçelerinde çok sayıda bina yıkıldı veya hasar gördü. Depremde ölenlerin sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte, 4000 ila 5000 arasında olduğu tahmin edilmektedir.
1894 BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ
10 Temmuz 1894 depremi, merkez üssü Marmara Denizi’nin güneyinde olan 7.0 şiddetinde bir depremdir. Bu deprem, İstanbul’un tarihindeki en yıkıcı depremlerden biri olarak kabul edilir. Deprem, İstanbul’un her iki yakasında da büyük hasara neden oldu. Özellikle Fatih, Eyüp, Üsküdar ve Kadıköy ilçelerinde çok sayıda bina yıkıldı veya hasar gördü. Depremde ölenlerin sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte, 1000 ila 2000 arasında olduğu tahmin edilmektedir.
1999 MARMARA DEPREMİ
17 Ağustos 1999 depremi, merkez üssü İzmit Körfezi’nin doğusunda olan 7.4 şiddetinde bir depremdir. Bu deprem, Türkiye’nin yakın tarihindeki en büyük depremlerden biri olarak kabul edilir. Deprem, Marmara Bölgesi’nde büyük yıkıma neden oldu. Özellikle İzmit, Gölcük, Adapazarı, Yalova, Düzce ve Bolu gibi şehirlerde çok sayıda bina yıkıldı veya hasar gördü. Depremde ölenlerin sayısı 17 bin 480 olarak açıklanmıştır. Deprem, İstanbul’u da etkilemiş ve özellikle Avcılar, Zeytinburnu, Bakırköy, Güngören, Bahçelievler, Beylikdüzü, Esenler, Bayrampaşa, Kağıthane, Şişli, Beşiktaş, Sarıyer, Üsküdar ve Kadıköy ilçelerinde hasar oluşturmuştur. Depremde İstanbul’da ölenlerin sayısı 981 olarak açıklanmıştır.
İSTANBUL’DA BEKLENEN BÜYÜK DEPREM
İstanbul, Kuzey Anadolu Fayı üzerinde yer alan bir şehirdir. Bu fay, Türkiye’nin kuzeyinde, Doğu Anadolu’dan başlayarak Marmara Denizi’ne ve oradan da Ege Denizi’ne uzanan büyük bir kırık hattıdır. Bu fay, yılda yaklaşık 2.5 cm hareket eder ve bu hareket sonucunda büyük depremler oluşur. Bu depremler, fayın kırıldığı yerlere göre farklı büyüklüklerde ve farklı aralıklarda gerçekleşir.
1999 Marmara Depremi, Kuzey Anadolu Fayı’nın İzmit Körfezi’nden başlayarak Marmara Denizi’nin batısına kadar olan kısmını kırmıştır. Bu depremden sonra, fayın Marmara Denizi’nin altındaki kalan kısmının da kırılması beklenmektedir. Bu kırılma, İstanbul’u doğrudan etkileyecek büyük bir depreme neden olacaktır. Bu depremin büyüklüğü 7.0 ila 7.5 arasında olabileceği tahmin edilmektedir.