"Sana kadınların ay hâlini sorarlar. De ki: “O bir ezâdır (eziyettir). Ay hâlinde kadınlardan uzak durun. Temizleninceye kadar (hatta yethurne) onlara yaklaşmayın.

Temizlendikleri vakit (Fe iza tetahherne), Allah’ın size emrettiği yerden onlara yaklaşın. Şüphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri sever.” (Bakara 2/222)

Bu ayette erkeğe, hayızlı kadın temizleninceye kadar kadına yaklaşmaması emredilmektedir.

Ayette temizlikle ilgili, ilk olarak geçen Hatta yethurne (o kadınlar temizleninceye kadar) ifadesi ile “hayız kesilinceye kadar” diye belirtilmiş olmaktadır. 

Ayette, temizlikle ilgili “Hatta yethurne” ifadesinden daha sonra gelen temizlikle ilgili “Fe iza tetahherne” ifadesinin iyice temizlenmek manası sayesinde, “Fe iza tetahherne” ibaresiyle gusül abdestiyle yapılan bir temizliğin bahsedildiği anlaşılır. 

Yani Bakara/222’de, sırayla iki farklı temizlik kelimesi ayette geçerek, iki ayrı temizlikten bahsedilmektedir:

1) Hayızın kesilmesi (Hatta yethurne)

2) Gusül abdestiyle yapılan temizlik (Fe iza tetahherne) 

Buradan şunu anlıyoruz ki, kadının iki şeyden temizlenmesi gerekmektedir. Ayette geçen temizlik kelimelerin geldiği sıraya göre birinci aşama da kandan temizlenmesi (hayızdan kesilmesi) gerekir, diğer taraftan hadesten temizlenecek ki bu da ikinci aşama olarak gusül abdestiyle olur. 

Bir de şunu belirteyim ki, Kur’an’ı Kerim’de ki bazı ayetlerden yola çıkarak, zaten kanın temiz bir şey olmadığı da anlaşılmaktadır. 

Şöyle bir düşünelim ki, bir kadın kandan ve hadesten temizlenmeden bu kir yüküyle namaz kılabiliyor. Bu mümkün olabilir mi?

Namaz için hadesten taharetin şart olduğu, Maide/6 ile bilinen bir gerçektir. Lakin Bakara/222’de hayızlı kadının taharetinin olmayacağını "Temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın" ibaresinden anlaşılabilmektedir. Demek ki hayız ne zaman biterse, böylece kadın guslünü alır, ancak o zaman namazına başlar.

Bu konuyu iyice açalım:

Bakara/222 de, Hatta yethurne (o kadınlar temizleninceye kadar) ibaresinden daha sonra “Fe iza tetahherne” diye belirtilerek bir kere daha temizlik kökünden gelen bir kelimeyi ayet dikkatimize sunmaktadır. Ayette, “Fe iza tetahherne” ibaresiyle “iyice temizlendiklerinde” diye belirtilmiş olur. 

Bakara/222’deki, sırayla gelen birinci ve ikinci temizlik kelimesi arasındaki fark nedir?

Her iki kelime de, farklı bir babtan gelmektedir. Her iki kelimenin farklı babtan gelmesi nedeniyle her iki kelime de birbirinden farklı anlama gelmektedir. 

Bakara/222’deki temizlikle ilgili birinci kelime olan “Hatta yethurne”, normal bir temizliği yani hayızdan kesilmeyi belirtir. Bakara/222’deki temizlikle ilgili ikinci kelime ise tefa’ul babından geldiğinden dolayı, aşama aşama temizlik anlamına gelir. Zorluğu barındıran bir temizlikten bahseder. Sıradan ve basit bir temizlik olmadığı anlaşılır. 

“Hayızlı iken bir kadın namaz kılabilir” diyen bir hoca, Bakara/222 ayetinden dolayı, hayızlı bir kadının hayızı kesildikten sonra, eşiyle birlikte olmadan önce gusül abdesti alması gerektiğini kabul etmektedir. Çünkü bu ayetten hayızı kesilen bir kadının, hayızı kesildikten sonra gusül abdesti alması gerektiği çok açıktır. 

Hayızlı kadının namaz kılabileceğini söyleyen bu hoca bile, hayızlı kadının eşiyle birlikte olmadan önce gusül abdesti alması gerektiğini, Bakara/222’de geçen temizlikle ilgili kelimeden dolayı kabul edebilmektedir. Lakin bu hoca, tahareti için gusül abdesti icab eden bir durumda olmasına rağmen hayızlı bir kadının, namaz kılabileceğini iddia etmektedir. 

Bakara/222’deki Hatta yethurne (temizleninceye kadar) ibaresinden anlaşılan, kadın hayızlı olduğu sürece üzerinde kanı taşımaktadır. Fe iza tetahherne (iyice temizlendikleri vakit) ibaresinden, hayızlı kadının bir de hadesi üzerinde taşıdığı yani gusül abdestsizliği üzerinde taşıdığı anlaşılır. Bu durumda olan hayızlı kadının, namaz kılabilmesiyle ilgili önemli bir engel karşısına çıkmış olur. 

Nisa suresinin 43. Ayetine bakarsak, Lâ takrabû-ssalâte (namaza yaklaşmayın) ifadesiyle, hadesten temizlenmeyen birinin, kesinkes namaza yaklaşması istenmemektedir, namaza yaklaşması yasaklanmaktadır. 

Maide Suresinin 6. Ayete göre de hadesten temizlenmeyen biri namaz kılamaz. 

Bazı kimselere, hayız veya nifas meselesi için Nisa/43 ve Maide/6 ayetleri delil gösterildiğinde, bu kimseler, bu ayetlerin içinde hayız ve nifasın geçmediğini belirtmektedir. 

Nisa/43 ve Maide/6 ayetlerine göz atarsak, gusül abdesti veya namaz abdesti alabilmek için su bulamayanlara teyemmümün alınış şekli açıklanmaktadır. 

Teyemmümle ilgili yalnızca bu iki ayet yani Nisa/43 ve Maide/6 ayeti bulunmaktadır. 

Şayet hayızlı kadın bu iki ayet içerisinde geçmiyorsa, o halde herkes teyemmüm alabilir ama sadece hayızlı kadın teyemmüm alamamış olur. 

Oysa bu iki ayete iyice bakarsak, hayızlı kadınları kapsayacak ibareler bulunduğunu fark ederiz. 

Bu ibarelerden birisi de Nisa/43 ve Maide/6’da geçen “Cunuben” kelimesidir. 

…. Lâ takrabû-ssalâte (namaza yaklaşmayın) veentum sukârâ hattâ ta’lemû mâ tekûlûne (Sarhoşken ne dediğinizi bilinceye kadar) velâ cunuben illâ ‘âbirî sebîlin hattâ tagtesilû (cünüpken -yolculukta olmanız hariç-  gusledinceye kadar)... (Nisa 4/43) 

.. cunuben fettahherü (cünüpseniz iyice temizlenin)...    (Maide/6) 

Maide/6’da, taharetle aynı kökten gelen “Fettahherü” kullanılarak, tahareti olması gereken yani iyice temizlenmesi/ gusletmesi gereken bir kişinin cünüp olduğu anlaşılmaktadır.  

… İyice temizlendikleri vakit… (Fe iza tetahherne) (Bakara/222) 

Maide/6’da geçen, cünüp kimselerin taharetlenmesi yani iyice temizlenmesi/gusletmesi manasındaki “Fettahherü” kelimesi ile aynı kökten olup, taharetlenme yani iyice temizlenme/ gusletme manasında olan Bakara/222’de geçen “Tetahherne” ifadesinden dolayı bu ayetteki hayızlı kadının da taharetlenmesi yani iyice temizlenmesi/ gusletmesi gerektiğinden cünüp olduğu anlaşılır.

Hayızlı kadınların namaz kılabileceğini söyleyen bir hoca, Bakara/222’de bahsi geçen hayızlı kadınların, eşleriyle birlikte olmadan önce gusletmeleri gerektiğini kabul etmektedir. Çünkü aklın yolu birdir. Maide/6’da cünüp kimselerin gusletmesi (Fettahherü) manasında geçen ifadenin aynı kökten gelmiş hali, Bakara/222’de hayızlı kadın için de geçtiğinden (Tetahherne), hayızlı kadının da gusletmesi gerektiği çok açıktır. 

Maide/6’da geçen cunuben fettahherü (cünüpseniz iyice temizlenin yani gusledin) ifadesinden, taharetlenmesi yani iyice temizlenmesi/ gusletmesi gereken durumda olanların cünüp olduğu anlaşılır. Buradan da şu anlaşılır ki, Bakara/222 ayetindeki “Tetahherne” ifadesi sebebiyle taharetlenmesi yani iyice temizlenmesi/gusletmesi gereken kadınlar, hayızdan gusledinceye kadar cünüp hükmündedir.

Nisa/43’de, bilhassa iki grup için namaz yasaklanmaktadır. Bunlardan biri, dediklerini bilinceye kadar sarhoşlara, diğeri de gusül abdesti olmadığından hadesten temizlenememiş olarak cünüp hükmünde olan kimselere, namaz yasaklanmaktadır. Lâ takrabû-ssalâte (namaza yaklaşmayın) ifadesiyle bu kimselerin namaza yaklaşması yasaklanmaktadır. Yani gusül abdesti olmadığından hadesten temizlenemeyerek, cünüp hükmünde olduğunu anladığımız hayızlı kadınlara da namaz yasaklanmaktadır.

İtirazları olacak kimseler için konuyla ilgili ayetler arasındaki bağlantıyı daha açık bir şekilde şöyle anlatmaya çalışalım:

Cünüp olmuş bir kimsenin Maide/6’da, taharet kökünden gelen “Fettahherü” ifadesiyle taharetlenmesi/ iyice bir temizlik yapması emredilerek, Nisa/43’de bahsedilen cünüp olmuş bir kimsenin guslü (Tagtesilu) kastedilmiş olur.

Bakara/222’de, hayızlı kimsenin iyice temizlenmesini ifade eden ve taharet ile aynı kökten gelen “Tetahherne” kelimesi geçmektedir. Bakara/222’de hayızlı kadın için geçen “Tetahherne” kelimesi, Maide/6’daki cünüplükten dolayı taharetlenmeyi/ tam olarak temizlenmeyi yani gusletmeyi ifade eden  “Fettahherü” ile aynı kökten geldiğinden aynı şeyi kasteder.

Maide/6’da cünüplükten uzaklaşmayı sağlayan ve taharet ile aynı kökten gelen “Fettahherü” işlevinin, Nisa/43’de geçen cünüplükten dolayı gusletmek olduğunu biraz önce bahsetmiştik. O halde Bakara/222’de geçen ve taharet ile aynı kökten gelen “Tetahherne” ifadesi, taharet ile aynı kökten gelen Maide/6’daki “Fettahherü” gibi cünüplükten uzaklaşmak için taharetlenmeyi/ tam temizlenmeyi ifade eden bir gusül temizliğidir. 

Nisa/43’de bahsi geçtiği üzere gusül abdestini gerektirecek yani Maide/6’da “Fettahherü” ifadesi ile taharetlenmeyi/ iyice (tam) temizliği gerektirecek gusül abdesti almayı zorunlu kılan bir durumda Nisa/43’e göre namaza yaklaşılamaz, çünkü kişi cünüptür.

Maide/6’daki “Fettahherü” ile taharetlenmeyi/ iyice temizlenmeyi yani gusül temizliğini zorunlu kılan bir durumda Nisa/43’e göre kesinlikle namaza yaklaşılmayacak. O halde, Maide/6’daki “Fettahherü” ile aynı kökten olan “Tetahherne” ifadesinin hayızlı kadınlar için Bakara/222’de geçmesi, hayızlı kadınlar için taharetlenme/ iyice bir temizlik olan guslü zorunlu kılan bir durumunun olduğunu gösterdiğinden, hayızın geçmesinden sonra taharetlenip/ gusül alınıp, cünüplük durumundan çıkmadan, Nisa/43’e göre namaza hayızlı bir kadın yaklaşamaz.