Pompei şehri sakinlerini yanardağ patlaması taşa dönüştürmüştü!

İtalya'daki Vezüv yanardağı patladığında 15 dakika içinde Pompei şehrini haritadan silmişti. Patlama öyle beklenmedikti ki halk kaçamadan, olduğu yerde lavların kurbanı oldu. Geride yanardağ lavları yüzünden taşa dönüşmüş insanlar kalırken günümüzde taşlaşan Pompei halkının bedenleri müzede sergileniyor.

İtalya'nın Pompei şehrinde yaşanan bu trajedi ziyarete gelen insanı dehşete düşürüyor. Yanardağ patlamasıyla olduğu yerde taşlaşan insanların görüntüleri, neredeyse hiç bozulmayan bedenleri hem insanı ürpertiyor hem de merak uyandırıyor. O halde soru şu: Bütün nasıl meydana geldi?

İtalya'daki Bari Üniversitesi ve Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü (INGV) ile İngiliz Jeolojik Araştırma Kurumu (BGS) araştırmalarının sonucunda yaşananlar gün yüzüne çıkarıldı. Buna göre, M.S. 79 yılında Vezüv Yanardağı'nın 10 kilometre yanında kurulu olan Pompei şehrinin insanları, normal bir gün geçiriyorlardı. Çarşı pazar kuruluydu; kadınlar temizlik yapıyor, çocuklar oynuyorlardı. Ancak az sonra şehirde yaşanacak felaketi kimse tahmin etmiyordu.

800 yıldır volkanik göstermeyen Vezüv yanardağı, halk için sadece bir söylenti gibiydi bu yüzden kimse, yanardağa dikkat bile etmiyordu. Bir gün beklenmeyen gerçekleşti ve Vezüv Yanardağı patladı. Şehrin insanları lav parçalarının altında sadece on beş dakika içerisinde yok oldu!

Patlamaya o kadar hazırlıksız yakalandılar ki halkın kaçmaya çalıştıklarını, korkularını ve paniklerini bugün, taşlaşan bedenlerinde bile hissediyorsunuz. Patlamada hayatını kaybeden 2 bin kişinin çoğunluğunun "piroklastik akıntı" sebebiyle nefessiz kalarak öldüğü tahmin ediliyor.

İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü'nden yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Vezüv'ün M.S. 79 yılında patlaması sırasında Pompeii'yi vuran piroklastik akıntılar yaklaşık 15 dakika sürdü: Kent sakinleri tarafından solunan bu volkanik kül ölümcül oldu, boğulmalarına yol açtı.”

Pompei patlamasını araştıran Scientific Reports dergisi konu hakkında yayınladığı makalede, şu tespitlere yer verdi: “200-250 °C saf sıcak havaya maruz kalınması halinde 2-5 dakika boyunca hayatta kalınabilir, ancak solunabilir formdaki sıcak ince küllerin varlığı hayatta kalma süresini büyük ölçüde azaltır.”

24 Ağustos 79 tarihinde başlayan büyük yanardağ patlaması, iki gün sürdü. Şehir, tamamen haritadan silindi. Tüm kalıntılar, 1700 yıl boyunca sır olarak kaldı. Pompei şehrinin vaziyeti, 1748 yılında tesadüfen keşfedildi. O zamandan bu yana yapılan kazılar, şehre ait pek çok bilgiyi gün yüzüne çıkarırken Roma İmparatorluğu'nun şehirlerdeki hayatına dair bilgileri de ortaya koydu.

Pompei şehrindeki kazılar halen devam ediyor. Şehir bugün bile tam olarak keşfedilmedi. Fakat geriye kalan görüntüler, taşlaşan bedenlerin yaşadığı korkuyu hissetmek bile felaketin ne boyutta olduğuna işaret ediyor. Dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından biri olarak kabul edilen Pompei, 1997'de UNESCO Dünya Mirasları Listesi'ne dahil edilmişti.

Bu arada antik şehirdeki yanardağ patlaması sonrası lav ve kül tabakasıyla kaplanan kalıntıların gün yüzüne çıkarılması çalışmaları devam ediyor. Pompei antik kentinin 66 hektarlık alanının yaklaşık 3'te biri kazılarak keşfedilmeyi bekliyor.