Dünya onu Barış Manço olarak tanıdı ama gerçek ismini oğlu yıllar sonra açıkladı

Ancak sanatçının hayatıyla ilgili pek bilinmeyen bir gerçek ortaya çıktı. Barış Manço’nun aslında dört ismi vardı ve bunların nasıl konulduğu oğlu Doğukan Manço tarafından anlatıldı.

Savaşın ardından Barış geldi Barış Manço, 2 Ocak 1943’te İstanbul’da doğdu. Annesi Türk müziği sanatçısı Rikkat Uyanık, babası ise İsmail Hakkı Manço idi. Sanatçının ilk ismi Mehmet’ti. Bu isim dedesi Mehmet Abdi Manço’dan geliyordu. Ancak Barış Manço’nun ismi sadece Mehmet değildi. 1942’de akrabalarından Yusuf Ulcay’ın ölümü üzerine onun anısına Yusuf ismi de eklendi. Ayrıca Barış Manço, 5.5 kilo olarak doğduğu için hastanedeki hemşireler ona Tosun ismini taktı. Böylece sanatçının nüfus cüzdanındaki ismi Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço oldu. Ancak Barış Manço, 1954’te ortaokula geçerken nüfus müdürlüğüne giderek Tosun Yusuf isimlerini kaldırdı.

Müzik hayatı nasıl başladı? Barış Manço, müziğe çok küçük yaşlarda ilgi duydu. Annesinin söylediğine göre 1.5 yaşında şarkı söylemeye başladı. İlk grubunu Galatasaray Lisesi’nde okurken kurdu. Grubun adı Barış Manço ve Kafadarlar’dı. İlk bestesi ise Dream Girl adlı bir İngilizce şarkıydı. İlk konserini de Galatasaray Lisesi’nin konferans salonunda verdi. 1962’de Harmoniler grubuyla ilk 45’lik plağını çıkardı. 19 yaşındayken Grafson Plak ile anlaştı.

Barış Manço’nun “Dağlar Dağlar” başarısı Türk müziğinin efsane ismi Barış Manço, 1970 yılında bestelediği “Dağlar Dağlar” şarkısıyla kariyerinde bir dönüm noktasına ulaştı. Şarkı, büyük ilgi görerek 700 bin satış rakamına ulaştı ve Barış Manço’ya “Platin Plak Ödülü” kazandırdı. Barış Manço, bu şarkıyla birlikte “Moğollar” grubuyla bir süre çalıştı ve Anadolu turnesine çıktı. Ancak turne sırasında yaşanan saldırı ve gözaltı olayları, sanatçının zor günler geçirmesine neden oldu.

“Kurtalan Ekspres” ile yeni bir sayfa Barış Manço, Moğollar’la yollarını ayırdıktan sonra kendi grubu "Kurtalan Ekspres"i kurdu. Grubun adı, İstanbul’dan Güneydoğu’ya giden trenden esinlenmişti. Grubun kadrosunda Murat Ses, Nur Moray, Celal Güven, Özkan Uğur ve Engin Yörükoğlu gibi isimler yer aldı. Daha sonra gruba Ahmet Güvenç ve Bahadır Akkuzu da katıldı. Barış Manço, askerliğini yedek subay olarak yaptıktan sonra Kurtalan Ekspres’le Anadolu turnelerine devam etti.

Uzun saçlı, otantik, tiyatral Barış Manço, ilk yıllarında kısa saçlı olarak sahneye çıkan bir sanatçıydı. Ancak zamanla uzun saçları, otantik kıyafetleri, bilezik, yüzük, kemer ve tiyatral yetenekleriyle Türkiye’de herkesin tanıdığı bir imaj oluşturdu. Bu imaj, sanatçının müziğiyle de uyum içindeydi. Barış Manço, Türk müziğine yeni bir soluk getiren “progresif rock” tarzını benimsedi ve Cumhuriyet’in 100. yılı anısına bestelediği “2023” şarkısıyla bunu gösterdi. Sanatçı, yurt dışında da başarılı olmak için Belçika’ya gitti ve ilk İngilizce sözlü albümü "Barıs Mancho"yu çıkardı.

“Sözüm Meclisten Dışarı” ile zirve Barış Manço, 1981 yılında çıkardığı “Sözüm Meclisten Dışarı” albümüyle adeta zirveye çıktı. Albümde yer alan “Gül pembe”, “Ali Yazar Veli Bozar”, “Alla Beni Pulla Beni” gibi şarkılar büyük beğeni topladı. Albümün en dikkat çeken şarkısı ise "Dönence"ydi. Bu şarkı, Türkçe sözlü rock şarkılarının en iyilerinden biri olarak kabul ediliyordu. Ancak albümün pek çok şarkısı, TRT’nin denetleme kuruluna takıldı ve yayınlanamadı.

“Yeni Bir Gün” ve yaşanan kaza Barış Manço, 1979 yılında “Yeni Bir Gün” albümünü yayımladı. Albümde “Sarı çizmeli Mehmet Ağa” ile başlayan ve “Bir kelebeğin yaşam öyküsü” ile biten enstrümantal bir şarkı da vardı. Barış Manço, bu albümle “Hey” dergisinin “Yılın Erkek Sanatçısı” ve “Yılın Albümü” ödüllerini aldı. Sanatçı, aynı yıl Anadolu turnesine çıktı ve turnenin gelirini sağır ve dilsiz çocuklara bağışladı. Barış Manço, daha sonra Avrupa ve Kıbrıs’ta konserler verdi. Ancak Belçika’dan dönerken Edirne’de geçirdiği trafik kazası, sanatçının sağlığını bozdu. Kazada bel kemiği çatlayan Manço, bir süre boyunluk ve korse ile dolaşmak zorunda kaldı.

Eurovision hayal kırıklığı Barış Manço, 1983 yılında Eurovision Şarkı Yarışması’na katılmak için “Kazma” adlı şarkısıyla TRT’nin elemelerine girdi. Ancak şarkı, ön elemeyi geçemedi. Barış Manço, bu duruma tepki göstererek “Benim jürim 50 milyon” dedi. Sanatçı, bu olaydan sonra Eurovision’a katılmayacağını açıkladı.

Halkla kurduğu bağ Barış Manço, müziğinin yanı sıra şarkı sözleriyle de halkla kurduğu bağı güçlendirdi. Birçok şarkısında kendi ismini kullanan Barış Manço, halk şiiri geleneğini sürdürdü. Sanatçı, şarkılarında unutulan değerleri hatırlattı, toplumsal konulara, ailenin önemine dikkat çekti, atasözleri ve deyimler kullandı. Barış Manço, 1983’te “Estağfurullah Ne Haddimize”, 1985’te “24 ayar”, 1986’da “Sahibinden İhtiyaçtan”, 1989’da “Darısı Başınıza”, 1992’de “Mega Manço”, 1995’te “Müsaadenizle Çocuklar”, 1996’da “Live in Japan” gibi albümlerle müzik hayatına devam etti.

Barış Manço’nun hayatı ve eserleri Türk rock müziğinin öncülerinden, şarkıcı, besteci, söz yazarı, televizyoncu ve kültür elçisi Barış Manço, 2 Ocak 1943’te İstanbul’da doğdu. Müzik kariyerine henüz lise yıllarında başlayan sanatçı, ilk grubu olan Kafadarlar’ı kurdu. Daha sonra Harmoniler, Kaygısızlar, Kurtalan Ekspres gibi gruplarla çalışan Manço, Türkiye’de Anadolu rock türünün önde gelen isimlerinden biri oldu. Yurt içi ve yurt dışında pek çok konser veren Manço, 200’den fazla şarkı besteledi ve 500’den fazla plak, kaset ve CD yayınladı.

Lale Çağlar ile evliliği Barış Manço, 1977 yılında TRT’de yayınlanan “7’den 77’ye” adlı programın sunuculuğunu yaparken, programın yapımcısı olan Lale Çağlar ile tanıştı. “Telefon edebilir miyim?” diye soran Lale Çağlar’a “Benimle evlenirsen edebilirsin.” diye karşılık veren Manço, bu tanışmadan 2 yıl sonra, 1979’da dünya evine girdi. Çift, davetlilere, " - Hatırlar mısınız Lale Hanım, fevkalade hazin bir şevval akşamı size rastlamıştım", “-Aman Huruşi Bey, şevval değil teşrin olacaktı” şeklinde repliklerle başlayan bir 45’lik plak hediye etti. Barış-Lale Manço çiftinin “Doğukan Hazar” ve “Batıkan Zorbey” ismini verdikleri iki oğulları oldu.

2023 hayali İlk albümüne Cumhuriyetin 100. yılının kutlanacağı “2023” ismini veren Barış Manço, bir röportajında, “Benim birkaç hayalim var: 80 yaşındayken elimde bastonum, belki kolumda Doğukan, onun yardımıyla çıkarım sahneye ve senfoni orkestrasına 2023’ü çaldırmak en büyük ideallerimden birisi.” demişti. Sanatçı, bu hayalini gerçekleştiremeden, 1999 yılında hayata veda etti.

Ödülleri Barış Manço, müzik yaşamının başından itibaren pek çok ödüle layık görüldü. Manço, 1980’de “Altın Orfe” Ödülü, 1987’de “Belçika Kültür Elçisi”, 1991’de “Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı”, “Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora ve Japonya Soka Üniversitesi Kültür ve Barış Ödülü”, 1992’de “Belçika Krallığı Leopold II Şövalyesi Nişanı” ve “Fransız Kültür Bakanlığı Edebiyat ve Sanat Şövalyesi Nişanı”, 1994’te Kocaeli Üniversitesi Barış Diploması, 1995’te Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı Türkmen vatandaşlığı, 1995’te Pamukkale Üniversitesi’nden onursal doktora, 1995’te “Japonya Min-On Vakfı Yüksek Şeref Madalyası”, 1997’de “Belçika Liege Prensliği Onursal Hemşerilik Beratı” aldı. Sanatçı, ayrıca pek çok ülkede fahri hemşerilik, fahri konsolosluk, fahri vatandaşlık gibi unvanlar da kazandı.

Vefatı ve sonrası Müzik hayatını anlattığı “40. Yıl” şarkısını besteleyen Barış Manço, bir döneme damgasını vuran şarkılarını yeniden düzenleyerek seslendirdi. Daha önce de tansiyon sıkıntıları yaşayan sanatçı, 31 Ocak’ı 1 Şubat 1999’a bağlayan gece, 23.30 sıralarında ani tansiyon düşmesi sonucu fenalaştı.

Ambulansla Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Merkezi’ne kaldırılan Barış Manço, müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Ölümü büyük üzüntüye yol açan sanatçının cenazesi toplumun her kesimini bir araya getirdi. Barış Manço’nun ölmeden önce hazırladığı “Mançoloji” albümü, 2,6 milyon satarak o yılın en çok satan albümü oldu.

Klasik araba ve antika merakı olan sanatçının evi müze haline getirildi. Barış Manço’nun anısını yaşatmak için Barış Manço Rock Derneği kuruldu.

Barış ve Lale Manço tarafından 1997’de yapımına başlanan Barış Manço’nun ismini taşıyan ve bugün ortaokul olarak hizmet vermeyi sürdüren Tuzla’daki ilköğretim okulu, 2000’de öğretim hayatına başladı.