Doğrudan ya da dolaylı bir şekilde eğitim ile ilgili çekilmiş birçok film vardır: Hayat Okulu, Yerdeki Yıldızlar, Ölü Ozanlar Derneği, Sakıncalı Düşünceler, İmparatorlar Kulübü, Koro, Sınıf, Canım Öğretmenim, Black(Siyah), Yedek Parçalar gibi. Bu filmlerin bazıları uluslararası ödül de almıştır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretmenlere, hizmet içi eğitim dönemlerinde izlenmesi tavsiye edilen filmlerin[1] de içerisinde olduğu, konusu eğitim olan, ana kahramanın öğretmen olduğu birçok filmi izledim. Bu filmler üzerinde genel bir tahlil çalışması yapılabilir aslında ama ben bu yazıda sadece başroldeki öğretmenlerle ilgili bazı çıkarımlarda bulunmak istiyorum. Bu filmlerin bakış açısıyla 'ideal öğretmen kimdir' sorusuna cevap aramaya gayret edeceğim.
1 - Eğitim ile ilgili filmlerde öğretmen olarak görev alan kişilerin birçoğu aslında asıl mesleği öğretmenlik olmayan, geçici bir süreliğine görev alan yardımcı ya da geçici öğretmenlerdir. Başroldeki öğretmenler geçmişte, mühendis, asker, sporcu vb. oldukları halde geçici bir süreliğine öğretmenlik yapan idealist tiplerdir.
2- Okullarda genellikle bu öğretmenlere en sorunlu sınıflar verilir. Daha önce birçok öğretmeni çileden çıkartmış ve pek çok öğretmenin ayrılmasına sebep olan, baş belası bu sınıflar yeni göreve gelen öğretmen için de tam bir kâbustur.
3- Bu filmlerdeki öğretmenlerin en önemli özelliği asla pes etmezler, mutlaka o sınıflarla ve öğrencilerle bir şekilde iletişim kurmayı başarırlar. Bunun için de biraz sıra dışı yöntemler kullanırlar.
4- Okulların takip ettiği ve bağlı olduğu bir müfredat vardır genellikle. İdealist öğretmenler ise o müfredata pek de bağlı kalmazlar. Doğrudan işin özüyle ilgilenirler. Öğrencilerin içinde bulunduğu gerçek durumu, gerçek hayat hikâyelerini araştırırlar. Hayatı, gerçek deneyimleri sınıfa taşırlar.
5- Bu öğretmenler, okuldaki diğer öğretmenlerin alaycı, şaşkın bakışlarına, dışlamalarına, baskılarına rağmen yılmadan mücadele ederler.
6- Bu öğretmenler, öğrencilerin ait olduğu sosyal çevreye, ailelerine, yaşam alanlarına, evlerine kadar giderek çocuklarla gerçek bir ilişki kurmaya çalışırlar.
7- Genelde birkaçgünlük zorlu bir mücadeleden sonra çocukların derslere olan ilgisi artar ve çocuklar gerçekten derslerle, edebiyatla, şiirle, proje ile ilgilenmeye başlarlar. Sınıftaki lider öğrencileri bir şekilde yanına çeken bu öğretmenler gerçekten öğrencilerin güvenlerini kazanırlar. Bu güven kazanma olayı dönüm noktasını oluşturur çoğu filmin.
8- Başkahramanın ilgilendiği sınıfta her geçen gün öğrencilerin ders başarısı artar, yarışmaları bu öğretmenlerin sınıfı, takımı, kulübü kazanmaya başlar. Genelde çok iyi bir ödülle yıl tamamlanır.
9- Öğretmenler biraz sıra dışı olduğu için ve sık sık çizginin dışına çıktıkları için okul kurallarına uymaları konusunda müdür tarafından sık sık uyarılır. Hatta bazen öğretmen okuldan atılmakla, görevine son verilmekle tehdit edilir. 'Bu saçmalıklara son vermelisiniz' gibi uyarı cümlelerini sık sık duyarsınız.
10- Öğretmen bu sınıfın karıştığı bütün olaylarda kendi öğrencilerinin yanında yer alır ve onların haklarını savunur. Genelde sorunlu öğrencilerin çoğunlukta bulunduğu bir sınıf olduğu için de okul içinde ya da okul dışında olaylar, kavgalar, çatışmalar hiçeksik olmaz ve en zor zamanda bu çocukların yardımına koşan, olayı çözen başkahraman yine bu öğretmenlerdir.
11- Öğretmenler, öğrencileri için olağanüstü fedakârlıklar yaparlar. Kendi aracını, parasını, evini, birikimini, imkânlarını, çevresini onlar için kullanırlar ve tam bir ekip ruhu oluştururlar. Okuldan atılmasına karar verilen bir öğrencinin bile okulda kalması için olağanüstü bir mücadele vererek çocukların okulda kalmasını ve mezun olmasını sağlarlar.
12- Filmin ilerleyen sahnelerinde baştaki problemli, sıkıntılı çocuklar yerini, öğretmenlerine güvenen, ona inanan, kendine güvenen, öğretmenin rehberliğini kabul eden başarılı öğrencilere bırakır.
13- Öğrencileri çok iyi motive ederek onlara harika bir final yaptırırlar ve bu öğretmenler genelde okulun tarihine geçerler. Unutulmaz olurlar.
14- Genelde görev yapılan dönemin sonunda okuldan ayrılmak isteyen öğretmeni bu sefer de çocuklar onların okulda kalması için ikna ederler, gerekirse baskı yaparlar.
15- Başarılı ve iyi imkânlara sahip olan öğrencilerin bulunduğu okullarda öğretmenlik yapmak oldukça rahat ve kolay olabilir, asıl zor olan imkânsızlıklar içinde okumaya çalışan, zorluklarla boğuşan, problemli öğrencilere öğretmenlik yapmaktır.
16- Eğitim filmlerini izlemek, öğretmenlere hem farklı bir bakış açısı kazandırmakta hem de zor zamanlarda mantıklı bir çıkış yolunun nasıl bulunabileceği konusunda esin kaynağı olmaktadır. Bazen iyi bir kitap okumak kadar, hatta daha fazla etkiye sahiptir filmler.
17- Her ne kadar bu filmleri birbirinden farklı yönetmenler çekmiş olsa da, senaryoları, oyuncuları, mekânları farklı olsa da genelde ortak bir temada buluşurlar: İyi bir öğretmen, idealist bir öğretmen her türlü zorluğa rağmen birçok sorunun üstesinden gelebilir.
_________________________
[1] MEB, öğretmenlere 45 kitap, 50 film önerdi - En Son Haberler - Milliyet