Bu makale, duyguların ve düşüncelerin insan hayatındaki etkilerini inceleyecektir. Kaynak olarak Dr. David Burns’ün İyi Hissetmek kitabı referans alınmıştır.
Duygular, düşüncelerin etkisiyle şekillenen ve sonunda davranışlara yansıyan insan eserleridir. Peki, duygular nasıl oluşur?
Dünyada yaşanan bir dizi olumlu, nötr ve olumsuz olaylar vardır ve bizler bu olayları düşünen canlı varlıklarız. Duyguların ortaya çıkmasından önce düşünceler gelir. Düşüncelerimizin nasıl bir algıya sahip olduğu, duygularımızın temel taşlarıdır.
Örneğin, bir aşk acısı olayını ele alalım. Aşk acısının ortaya çıkardığı duygular aslında düşüncelerin bir sonucudur. Düşüncelerimizde kaybetme ve tekrar bir araya gelememe düşünceleri duygusal tepkimizi belirler.
Ancak düşünceler insan duygularını olumsuz etkileyebilir. Düşünceler, zihnimizden geçen senaryolar gibidir ve bizlerin bu senaryoda oynadığı rol, duygularımızı etkiler. Eğer düşüncelerimiz çarpıtılmadan doğru algılanırsa, duygusal sağlığımızı olumsuz etkilemez.
İnsanlar nasıl düşünce hataları yaparlar? İşte iki örnek:
Zihinsel Filtre: Bu, olumsuz bir düşünceye odaklanarak bütün bir olayı olumsuz algılama durumudur. Örneğin, bir kişi bir köpeğe şiddet uygulandığını gördüğünde, tüm insanları kötü ve acımasız olarak genelleme hatasına düşebilir. Oysa ki, bu olayı tüm insanlığa yıkmak gerçekçi bir yaklaşım değildir. Her zaman iyi insanlar da bulunabilir. Bir birey depresyonda olduğunda, her şeyi otomatik olarak olumsuz olarak algılayabilir. Farkında olmadan gördüğü her şeyi olumsuz olarak yorumlayabilir.
Olumluyu Geçersiz Kılma: Bu, olumlu bir olayı olumsuz bir şekilde çevirme eğilimini ifade eder. Örneğin, birisi size güzel veya yakışıklı olduğunuzu söylediğinde, bunu olumlu bir şekilde kabul etmek yerine, bu kişinin sadece nazik olmaya çalıştığını düşünerek olumlu yorumları reddedebilirsiniz. Olumlu olayları göz ardı etmek yerine, onları akıllıca değerlendirmek daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.
Zihinsel filtre ve olumluyu geçersiz kılma, düşüncelerimizle ilişkilidir ve bu düşünceler gerçekçi olmayan bir şekilde algılandığında duygusal zorluklara yol açabilir.
