YÖK tarafından yükseköğretime çeşitliliği getiren 'Yükseköğretimde Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi' kapsamında yürütülen  'Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı'nda belirlenen ilk 'Araştırma ve Aday Araştırma Ü niversiteleri'
Ü lkemizin öncelikli hedefleri ve alanları çerçevesinde  
Nitelikli bilgi üretmek, 
Disiplinler arası çalışmaları ve iş birliklerini teşvik etmek, 
Doktoralı araştırmacı insan sayısını artırmak, 
Uluslararası iş birliklerini güçlendirmek, 
Ü niversitelerimizi uluslararası alanda daha görünür kılmak maksadıyla, yapılan değerlendirmeler sonucunda '11 Araştırma ve 5 Aday Araştırma Ü niversitesi' kabul edilmiş ve  (26 Eylül 2017) Sn. Cumhurbaşkanımız tarafından ilan edilmişti.
Program kapsamında yer alan üniversitelerin performansları Araştırma Ü niversiteleri Performans İzleme Endeksi aracılığıyla 'Araştırma Kapasitesi', 'Araştırma Kalitesi'  ve  'Etkileşim ve İş Birliği'  başlıkları altında 32 gösterge kapsamında değerlendirilmiş ve buna göre üniversitelerin sıralama sonuçları şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmıştı.
  11`nci Kalkınma Planı`nın 350.1.  nolu tedbirinde yer alan:  '  Araştırma üniversiteleri yetkinlikleri dikkate alınarak öncelikli sektörlerle eşleştirilecek, belirlenen hedeflere ulaşmak için oluşturulan projelere dayalı iş modelleri uygulamaya konulacak ve bu iş birlikleri desteklenecektir  '  hükmü gereği, alan eşleştirmeleri YÖK tarafından gerçekleştirilmiş olup sonuçlar (7 Haziran 2021) İTÜ `de yapılan toplantıda kamuoyu ile de paylaşılmıştı.
Buna göre, 11`nci Kalkınma Planı`nda yer alan öncelikli tüm sektörlerin ve alt alanların
'Bir veya birden fazla üniversite ile eşleştirilmeleri, üniversitelerin alan bazında yetkinlikleri çerçevesinde ve üniversitelerin de görüşleri alınarak yapılmıştı. Yapılan bu eşleştirmeler özellikle yatırım programlarında ve karar alma süreçlerinde kullanılmak üzere başta 'Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı' olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla ve kamuoyu ile paylaşılmış   program kapsamındaki üniversitelerin eşleştirilen ihtisas alanlarıyla ilgili enstitü, merkez, ortak araştırma merkezi, program gibi akademik birim kurmaları ve aynı öncelikli sektör ve alandaki üniversitelerin ortak çalışmalar yapmaları teşvik edilmiştir.'
Bu kapsamda Ankara`da 'Araştırma Ü niversiteleri Toplantısı'  gerçekleştirildi. Toplantıda YÖK Başkanı Sn. Prof.Dr.Erol Özvar şunları söyledi  
'Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesini, 'Araştırma Ü niversiteleri ve Bölgesel Kalkınma Odaklı Ü niversiteler' olmak üzere iki koldan yürütüyoruz. Yükseköğretim kurumlarının daha şeffaf, hesap verebilir ve her düzeyde daha fazla sorumluluk almaları gerekiyor. Program kapsamında yer alan üniversitelerin performansları YÖK bünyesinde oluşturulan 'İzleme ve Değerlendirme Komisyonu' tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde yıllık olarak takip ediliyor. Bu yıl programda önemli değişiklikler yapıldı:
- Bundan sonra Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programında  20 devlet üniversitesi ile 3 vakıf üniversitesi  yer alacaktır.
-  'Aday Araştırma Ü niversitesi'  statüsü kaldırılarak, program kapsamında yer alan tüm üniversiteler 'Araştırma Ü niversitesi' olarak adlandırılacaktır.
- Araştırma üniversiteleri  performanslarına göre 'A1, A2 ve A3'  olmak üzere  3 performans grubuna  ayrılacaktır.
- Araştırma üniversitelerinin performansları düzenli olarak YÖK bünyesinde kurulmuş olan  'İzleme ve Değerlendirme Komisyonu'  tarafından takip edilecektir.
- Araştırma üniversitelerine sağlanması planlanan  tüm destekler yer aldıkları performans grubuna göre farklılaştırılacaktır.
Araştırma üniversitesi etiketi almaya hak kazanan tüm üniversiteleri tebrik ediyorum. Sonucun üniversitelerimiz, yükseköğretim sistemimiz ve ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum' 
 
ARAŞTIRMA Ü NİVERSİTELERİ (DEVLET)
|
ORTA DOĞU TEKNİK Ü NİVERSİTESİ |
|
İSTANBUL TEKNİK Ü NİVERSİTESİ |
|
BOĞAZİÇİ Ü NİVERSİTESİ |
|
İZMİR YÜ KSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜ SÜ |
|
YILDIZ TEKNİK Ü NİVERSİTESİ |
|
ANKARA Ü NİVERSİTESİ |
|
İSTANBUL Ü NİVERSİTESİ |
|
ERCİYES Ü NİVERSİTESİ |
|
HACETTEPE Ü NİVERSİTESİ |
|
GEBZE TEKNİK Ü NİVERSİTESİ |
|
EGE Ü NİVERSİTESİ |
|
İSTANBUL Ü NİVERSİTESİ-CERRAHPAŞA |
|
MARMARA Ü NİVERSİTESİ |
|
BURSA ULUDAĞ Ü NİVERSİTESİ |
|
DOKUZ EYLÜ L Ü NİVERSİTESİ |
|
ATATÜ RK Ü NİVERSİTESİ |
|
GAZİ Ü NİVERSİTESİ |
|
ÇUKUROVA Ü NİVERSİTESİ |
|
FIRAT Ü NİVERSİTESİ |
|
KARADENİZ TEKNİK Ü NİVERSİTESİ |
ARAŞTIRMA Ü NİVERSİTELERİ (VAKIF)
İHSAN DOĞRAMACI BİLKENT Ü NİVERSİTESİ
SABANCI Ü NİVERSİTESİ
KOÇ Ü NİVERSİTESİ