Milli Savunma Bakanlığı İstanbul Tersanesi Komutanlığı'ndaki Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Dizayn Proje Ofisi Müdürlüğü (DPO), medya mensuplarına kapılarını açarak çalışmalarını tanıttı
Tersane Komutanı Tuğamiral Erdinç Yetkin ve DPO Müdürü Doç. Dr. Mühendis Albay Hakan Uçar, İstanbul Tersanesi Komutanlığı ve Dizayn Proje Ofisi'nde yapılan çalışmalar hakkında detaylı bilgi verdi.
İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nın kökleri, 1454 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde Haliç'te kurulan Tersane-i Amire'ye dayanıyor. 1999 Gölcük Depremi sonrasında Pendik'e taşınan tersane, burada faaliyetlerine devam etmektedir. Tersanedeki DPO ise Türkiye'nin ilk milli deniz harp platformu olan MİLGEM Projesini gerçekleştirmek amacıyla 1997 yılında kuruldu.
MİLGEM Proje Ofisi olarak başlayan birim, 12 Mart 2004'te Dizayn Proje Ofisi Müdürlüğü adı altında çalışmalarına devam etmiştir. 2010 yılında ismi yeniden değiştirilen birim, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın uzman kurumu olarak faaliyet göstermektedir.
2015 yılından itibaren yeni binasında faaliyetlerine devam eden DPO, askeri gemi tasarımı ve inşası standartlarını oluşturmakta, muharip gemilerin tekne, makine, elektrik ve savaş sistemleri ile sistem entegrasyon tasarımlarını gerçekleştirmektedir.
MİLGEM ve İstif Sınıfı Fırkateyn projeleri
İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda MİLGEM Projesi kapsamında inşa edilen TCG Heybeliada, TCG Büyükada, TCG Burgazada ve TCG Kınalıada isimli ADA sınıfı korvetlerin tasarım ve entegrasyon faaliyetleri, DPO Müdürlüğü tarafından gerçekleştirildi. Bu gemiler, 2011, 2013, 2018 ve 2019 yıllarında hizmete girdi ve uluslararası alanda da büyük takdir topladılar.
ADA sınıfı korvetlerin üstün harekat ve manevra yeteneklerine sahip bir fırkateyn tasarımı hedefiyle DPO, MİLGEM projesini esas alarak "İstif Sınıfı Fırkateyn Projesi"nin tasarım çalışmalarına başladı. İlk gemi olan TCG İstanbul fırkateyni, İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edildi. 19 Ocak 2024'te hizmete giren TCG İstanbul, yüzde 80 oranında yerli üretimle inşa edilmiş olup, tasarımı ise yüzde 100 yerli olarak gerçekleştirildi.
İkmalsiz Gölcük'ten New York'a ulaşacak
TCG İstanbul, projenin ilk dört gemisi olan ADA sınıfı korvetlerden farklı kabiliyetlere sahiptir. 113 metre uzunluğunda ve 14,4 metre genişliğinde olan gemi, daha yüksek deplasmana sahiptir ve yakıt ikmali yapmadan Gölcük'teki Donanma Komutanlığı'ndan New York'a kadar gidebilme yeteneğine sahiptir.
Fırkateynde, Roketsan tarafından geliştirilen 120 deniz mili menzile sahip ATMACA güdümlü mermi kullanılabilmektedir. Ayrıca gemide, su üstü ve kara hedeflerine karşı atış yapabilen bir adet 76 milimetrelik baştopu ile 2 adet 25 milimetrelik uzaktan komutalı silah sistemi bulunmaktadır.
Gemide, yerli ve milli silah sistemlerinin yanı sıra Türk mühendisler tarafından geliştirilen Alper seyir ve gezi radarı, Cenk hava arama radarları, Denizgözü Ahtapot sensörü ve Gökdeniz entegre takip sensörleri gibi sistemler bulunmaktadır. Tüm cihazların yazılımları ise Havelsan tarafından tamamen yerli olarak geliştirilmiştir. Gemide bulunan Savaş Harekat Merkezi, geminin beyni olarak nitelendirilmekte.
Yerli ve millilik oranını yüzde 85'e çıkaracak proje: TF-2000
DPO'nun yürüttüğü bir diğer önemli proje, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından 14 Ocak 2019'da başlatılan "TF 2000 Hava Savunma Harbi Muhribi Projesi".
Bu projenin temel amacı, ülke hava savunmasını denizden başlayarak kademeli olarak karşılamak ve üstün taarruz ve hava savunma kabiliyetine sahip bir yüzer platform geliştirmektir. Milli kaynaklarla geliştirilen projenin tasarım çalışmaları halen devam etmektedir.
TF 2000 Hava Savunma Harbi Muhribi, ADA sınıfı korvet ve istif sınıfı fırkateynden farklı olarak bölge hava savunma harbi kabiliyetine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu muhripte, çok fonksiyonlu ve uzun menzilli radarlardan oluşan çok amaçlı faz dizinli radar ve 96 hücreli Milli Dikey Atım Sistemi gibi özellikler bulunacaktır.
Ayrıca gemide, hava savunma harbi kabiliyetinin yanı sıra üstün denizaltı savunma harbi kabiliyeti de olacaktır. Gemide kullanılacak olan karina monteli sonar sistemi ve düşük frekanslı aktif sonar sistemi sayesinde geminin denizaltı savunma harbi menzili 80 bin yarda, yani 73 kilometre üzerine çıkması beklenmektedir.
DPO'nun yaptığı çalışmaların sonucunda TF-2000 projesinin yerli ve millilik oranının yüzde 85'e çıkarılması hedeflenmektedir. Bu da TF-2000'in, Türkiye'nin en yüksek yerli ve millilik oranına sahip savaş gemisi olacağını göstermektedir.
110 kişilik ekip TCG Anadolu'nun daha büyüğünü tasarlıyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın direktifiyle başlatılan "Milli Uçak Gemisi Projesi", Deniz Kuvvetlerinin caydırıcılığını ve güç aktarım yeteneğini artırmayı ve ülke savunmasını daha etkin hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Bu proje kapsamında, TCG Anadolu'dan daha büyük bir milli uçak gemisinin tasarımı DPO'da gerçekleştirilmektedir. İspanya Donanmasına bağlı Juan Carlos I gemisi model alınarak tasarlanan TCG Anadolu'nun yüzde 70'i yerli üretimle inşa edilmişti. Şimdi ise yeni milli uçak gemisi için DPO'da tasarlanan gemide bu yerli üretim oranının artırılması hedeflenmektedir.
Konsept tasarım aşamasında olan gemide, yerli ve milli insanlı ve insansız hava araçlarının konuşlandırılması planlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, havacılık sektöründe önde gelen firmalar olan Baykar ve TUSAŞ ile işbirliği yapılmaktadır.
Fizibilite çalışmaları yapılan yeni milli uçak gemisi için Deniz Kuvvetlerinin farklı birimlerinden uzman personelin de katılımıyla DPO bünyesinde 110 kişilik Uçak Gemisi Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Bu çalışma grubu, uzmanlık alanlarına göre alt gruplara ayrılarak konsept tasarım çalışmalarına başlamıştır.
Halihazırdaki teknolojik kazanımlar dikkate alınarak, gemiden kalkış-iniş yapabilecek hava araçları ile pist geometrisinin belirlenmesine yönelik çalışmalar da yürütülmektedir.
"Makineleri de büyük bir gayretle millileştirme yolunda çalışıyoruz"
İstanbul Tersane Komutanı Tuğamiral Erdinç Yetkin, basın mensuplarına tersaneyi gezdirirken, ana muharip unsurların tamamının makinelerinin üretici seviyesinde, yurt dışına bağımlı olmadan yerli olarak üretildiğini ve tersanede arızaların giderilip tekrar gemilere monte edilebildiğini belirtti. Makinelerin göreve hazır hale getirilmesinin ardından sanki gemideymiş gibi test edilebildiğini de ekledi.
Yetkin, TCG İstanbul fırkateyninin eğitimlerinin devam ettiğini ve mavi vatanımızda görev yapmaya hazır olduğunu ifade etti. Gelişmiş komuta kontrol sistemleri ve artan sensör ve silahlarla donatılan geminin etkin bir vuruş gücüne sahip olduğunu vurguladı. Yapımı devam eden gemilerle Deniz Kuvvetlerinin önemli bir yetenek kazanacağını belirten Yetkin, TCG İstanbul'un yaklaşık bir ay içinde tamamen donanmaya katılmasını beklediklerini söyledi.
Atatürk'ün yatı Savarona'nın onarım çalışması
Tuğamiral Yetkin, Atatürk'ün son günlerini geçirdiği ve son Bakanlar Kurulu toplantısını yaptığı Savarona yatının İstanbul Tersane Komutanlığı'ndaki onarım çalışmalarıyla ilgili olarak şu bilgileri paylaştı:
"Devletimizin sağladığı tüm imkanları kullanarak, yaz aylarında bu gemiyi tekrar seyir yapabilir hale getirmek için büyük bir özveri ve gayretle çalışıyoruz. Geminin 7 yıldır suda olmasından dolayı tekne ve karine onarımlarına ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda, sac, tekne ve karine onarımları büyük oranda tamamlanmış durumdadır. Onarımların ardından öncelikle eğitim gemisi olarak kullanılacak olan Savarona'nın, daha sonra ise halkımıza denizciliği sevdirebilecek şekilde limanlarımızda seyir yapması planlanmaktadır.
Ne yazık ki, gemide asbest tespit edildi. Bu asbestin temizlenmesi ve bertaraf edilmesi, çevre mevzuatına uygun olarak tamamlanmıştır. Şu ana kadar yaklaşık 80 ton asbest giderildi. Ayrıca gemide yaklaşık 55 ton sac değişimi yapıldı. Güvertelerin neredeyse tamamını yeniden elden geçiriyor ve kaliteli işçiliğimizle emniyetli bir seyir için gerekli tüm önlemleri alıyoruz."
1 milyon metrekarelik alanda dev çalışmalar
Savarona'nın yanında 2 korvet tipindeki geminin inşası da İstanbul Tersane Komutanlığı'nda sürüyor. Ayrıca, açık deniz karakol gemileri Akhisar ve Koçhisar'ın da donatım çalışmaları devam ediyor.
"Pakistan MİLGEM Korvet Projesi" kapsamında inşa edilen gemilerden PNS Babur Korveti ise tersane rıhtımında TCG İstanbul fırkateyni yanında bulunuyor.
1 milyon metrekarelik alanda konuşlu tersanede gemilerin dizaynı, inşası ve bakımı ve modernize edilme çalışmaları yapılıyor. Kıbrıs savaşına katılmış, 70 yıllık TCG Beykoz gemisine de deniz topu monte edilen tersanenin sorumluluğunda 168 gemi bulunuyor.
